Στις 12: 00 η ώρα Ελλάδος σήμερα στις Βρυξέλλες ο Μάριο Ντράγκι παρουσιάζει ενώπιον της προέδρου της Κομισιόν την έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας , ένα χρόνο αφότου η Κομισιόν του ανέθεσε την εκπόνηση του έργου.
Ο Μάριο Ντράγκι είναι ο ευρωπαίος πολιτικός που επευφημήθηκε ως ο σωτήρας της ευρωζώνης κατά τη διάρκεια της κρίσης δημόσιου χρέους, όταν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτή τη φορά η πρόκληση που αντιμετώπισε ήταν ακόμη μεγαλύτερη: η Ευρώπη να πάψει να υπολείπεται του υπόλοιπου κόσμου όσον αφορά στην ανταγωνιστικότητα.
Την έκθεση – ορόσημο για το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ ζήτησε από τον Μάριο Ντράγκι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πριν από περίπου ένα χρόνο. Η έκθεση αναμενόταν πριν το καλοκαίρι και η δημοσίευσή της αναβλήθηκε, ώστε να μην υπάρξουν δυσάρεστες «εκπλήξεις» και συζητήσεις πριν από τις ευρωεκλογές αλλά και την επανεκλογή της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν από το ευρωκοινοβούλιο. Η πρόεδρος της Κομισιόν έχει, πάντως, ήδη υποσχεθεί ότι οι συστάσεις του Μάριο Ντράγκι για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας θα αποτελέσουν τη βάση του προγράμματός της για την επόμενη πενταετία.
Η δομή της έκθεσης θα βασίζεται σε πέντε βασικά σημεία: την παραγωγικότητα, την μείωση εξαρτήσεων, το κλίμα, την κοινωνική ενσωμάτωση και συστάσεις για κάθε έναν από τους δέκα σημαντικότερους τομείς της οικονομίας . Εν μέρει, όπως σημειώνουν οι συντάκτες του Politico.eu η 400 και πλέον σελίδων έκθεση είναι μια απάντηση στην αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ΕΕ σε τομείς τόσο διαφορετικούς όσο η άμυνα και η ενέργεια. Ταυτόχρονα όμως η έκθεση προσπαθεί να αντιμετωπίσει ζητήματα που αγνοήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως η έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία – με τις αμερικανικές επιχειρήσεις να επενδύουν περίπου 700 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα κάθε χρόνο – και οι δυσκολίες που παρουσιάζονται στην αξιοποίηση του δυναμικού της Ευρώπης.
Πολλά από αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι η ένωση εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη κατά μήκος των συνόρων των εθνών-κρατών.
Με αντιπάλους όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα να απομακρύνονται σταδιακά από τις επιταγές του ελεύθερου εμπορίου, η ΕΕ γενικά πασχίζει να βρει τον δικό της τρόπο να ανταγωνιστεί στην παγκόσμια σκηνή.
Η έκθεση αναμένεται ότι θα έχει έκταση περίπου 400 σελίδες, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων για 10 κύριους οικονομικούς τομείς. Στο παρακάτω κείμενο το POLITICO εξετάζει πέντε σημαντικά σημεία συζήτησης.
- Επενδύσεις, επενδύσεις, επενδύσεις
Ο Ντράγκι ξεκαθαρίζει από την αρχή ότι η ΕΕ πρέπει να επενδύσει «τεράστιο ποσό χρημάτων σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα» για να χρηματοδοτήσει την απαλλαγή της οικονομίας από τις εκπομπές άνθρακα, για την ψηφιακή καινοτομία καθώς και τις υποδομές που μπορούν να θεωρηθούν ευρωπαϊκό κοινό αγαθό. Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Ντράγκι τονίζει ότι τα ιδιωτικά κεφάλαια πρέπει να διαδραματίσουν τον μεγαλύτερο ρόλο. Όμως, ενόψει της δημοσίευσης της έκθεσης, απέφυγε να γίνει συγκεκριμένος σχετικά με το πού θα μπορούσε να εμπλακεί η δημόσια χρηματοδότηση.
Οι χώρες της ΕΕ είναι και ήταν πάντα βαθιά διχασμένες στο θέμα αυτό, ενώ η Επιτροπή εξετάζει μια μεγάλη αναμόρφωση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Αυτό είναι πιθανό απλώς να κάνει τις διαφωνίες ακόμη πιο έντονες.
2. Ο νικητής τα παίρνει όλα
Το ερώτημα που τίθεται εδώ και χρόνια είναι γιατί η παραγωγικότητα στην ΕΕ είναι χαμηλότερη από εκείνη των ΗΠΑ.
Η έκθεση του Ντράγκι θα τονίσει ότι αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία – με τις αμερικανικές εταιρείες να επενδύουν 700 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως περισσότερα από τις ευρωπαϊκές, τα μεγαλύτερα επενδυτικά κενά στην τεχνολογία και τις τηλεπικοινωνίες και τις επιχειρήσεις να βασίζονται σε ξένους επενδυτές.
Όπως το έθεσε ο Jan Mischke, συνεργάτης του McKinsey Global Institute: «Τα 700 δισεκατομμύρια ευρώ μπορεί να φαίνονται τρομακτικά, αλλά είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι αυτά ισοδυναμούν με το 3% περίπου του ευρωπαϊκού [ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος]».
Έτσι, ο Ντράγκι προτείνει νέους κανόνες προληπτικής εποπτείας για τις τράπεζες και τους επενδυτές, ώστε να διευκολυνθεί η πραγματοποίηση ριψοκίνδυνων επενδύσεων. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων – ο βραχίονας δανεισμού της ΕΕ – εργάζεται ήδη πάνω στο θέμα. Αλλά η Ευρώπη χρειάζεται κάτι περισσότερο από αμελητέες αλλαγές: Μια τεράστια στροφή στην τεχνολογική στρατηγική που περιλαμβάνει την εξεύρεση ενός τρόπου για τη συνεπή εισαγωγή τεχνολογιών στην αγορά αποτελεί βασική πρόκληση για τα επόμενα χρόνια.
3. Ανυπαρξία ενεργειακής πολιτικής
Η ΕΕ θέσπισε κανόνες για την καθαρή τεχνολογία μόλις πέρυσι. Αλλά υστερεί στον αγώνα για την παραγωγή φθηνών πράσινων τεχνολογιών – και της λείπει μια συνεπής ενεργειακή στρατηγική. Η έκθεση πρόκειται να ζητήσει την ενίσχυση όχι μόνο της παραγωγής αλλά και της ζήτησης για προϊόντα καθαρής τεχνολογίας με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Αναμένεται επίσης να προτείνει λύσεις και μια ευρεία στρατηγική για την επίλυση του ενεργειακού γρίφου.
Ο Ντράγκι έχει αφήσει να εννοηθεί η αύξηση των επενδύσεων στα ενεργειακά δίκτυα και θα είναι εύκολο για αυτόν να αποσπάσει συναίνεση σε αυτό. Αλλά αυτό δεν είναι όλη η ιστορία. Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες επιδιώκουν συγκεκριμένες αλλαγές στους μηχανισμούς διαμόρφωσης των τιμών που σήμερα βασίζονται στα ακριβότερα και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα.
4. Παραμύθια για το εμπόριο (και τις συγχωνεύσεις)
Οι ομάδες πίεσης των επιχειρήσεων και οι νομοθέτες της ΕΕ αναρωτιούνται πόσο φιλόδοξη θα είναι η έκθεση όσον αφορά την επανεξέταση των βασικών πολιτικών της ΕΕ, όπως οι κανόνες ανταγωνισμού και το εμπόριο.
Ο Ντράγκι υπαινίχθηκε μια σημαντική χρήση δασμών σε μια ομιλία του αυτό το καλοκαίρι για να αντιμετωπίσει τις πιο προστατευτικές προσεγγίσεις της Αμερικής και της Κίνας.
Αρκετές χώρες φοβούνται ότι η ΕΕ θα εγκαταλείψει τη θέση της ως πρωταθλήτρια των ελεύθερων συναλλαγών.
Η έκθεση θα προτείνει μια στρατηγική για τη μείωση των εξαρτήσεων μέσω εμπορικών συμφωνιών, ιδίως για τις πρώτες ύλες, και την αύξηση των κοινών προμηθειών.
Την περασμένη εβδομάδα, το POLITICO αποκάλυψε ότι προτείνει χαλάρωση των κανόνων για τις αμυντικές συμφωνίες, αλλά σε μια κλειστή συνάντηση ο Ντράγκι δήλωσε ότι μπορεί να επιδιωχθεί η ενοποίηση σε ορισμένους τομείς. Οι λομπίστες των τηλεπικοινωνιών τσίμπησαν τα αυτιά τους.
5. Κοινωνική ισότητα, ισότητα και ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών
Η έρευνά του θα περιλαμβάνει μια σύγκριση σχετικά με τις ανισότητες σε μέρη του κόσμου, αλλά η έκθεση είναι επίσης πιθανό να επικεντρωθεί σε αυτό που συχνά αποκαλείται «το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» και πώς μπορεί να είναι χρήσιμο για τη θέσπιση νέων κοινωνικών προτύπων που μπορούν να είναι επωφελείς για τις επιχειρήσεις και τον κατασκευαστικό τομέα.
Στις πιο πρόσφατες ομιλίες του, ο Ντράγκι δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ «δεν επικεντρώνονται αρκετά στην ευρωπαϊκή αγορά: σχεδόν το 80 % των προμηθειών τα τελευταία δύο χρόνια προέρχεται από χώρες εκτός της ΕΕ». Για το λογο αυτό προτείνει αλλαγές για την εισαγωγή ρητρών Buy European στους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις.
Αν και ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας δεν αποκάλυψε την ουσία των προτάσεών του στις συναντήσεις με πρέσβεις των κρατών μελών και επικεφαλής ευρωομάδων στο Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη Τετάρτη, εκμυστηρεύτηκε, όμως, ότι κάποια «σενάρια» για το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας του «προκάλεσαν εφιάλτες». «Κλειδί», πάντως, ο ίδιος θεωρεί την προώθηση σκληρών μεταρρυθμίσεων, χωρίς να εξαιρείται η ίδια η Κομισιόν.
Ο Μάριο Ντράγκι έχει ζητήσει την άμεση εφαρμογή «άνευ προηγουμένου μεταρρυθμίσεων από όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές», ώστε να καταστεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας βασική προτεραιότητα και να μην συνθλιβεί από τους κύριους αντιπάλους της Ε.Ε, τις ΗΠΑ και την Κίνα. «Θα πρέπει να ενεργήσουμε άμεσα» φέρεται να δήλωσε ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ.
Πηγή: Politico.eu