«Μα εσύ κόρη μου ήσουν κυρία του εαυτού σου από μικρή, αλλά δεν το ήξερες. Πάντα έκανες αυτό που ήθελες, πάντα περνούσε το δικό σου. Αυτό το κουσούρι με τα νερά να μην είχες και θα γινόσουν διάσημη ανά το πανελλήνιον, με την πυγμή και την δραστηριότητά σου. Αλλά βλέπεις, δεν τα έχομε όλα. Πάντα κάτι λείπει απ’ τη ζυγαριά (σ. 149)».
Αύγουστος του 1931 στην Κρήτη. Σ’ ένα αρχοντικό σπίτι ετοιμάζονται να υποδεχτούν τον μελλοντικό γαμπρό της μεγαλύτερης κόρης της οικογένειας, της Ερασμίας. Ένα προξενιό που στοχεύει καθαρά στην ένωση των δύο μεγάλων περιουσιών. Η Ερασμία, μεγαλοκοπέλα, δυναμική, επιβλητική, φεμινίστρια, με λόγο και με άποψη, είναι μια αντιφατική προσωπικότητα. Μεγαλόψυχη και ταυτόχρονα μικρόψυχη, τολμηρή, θαρραλέα και συνάμα προληπτική και άκρως φοβική. Έχοντας τη μανία να κυκλοφορεί συνεχώς με γάντια, απεχθάνεται την επαφή, το άγγιγμα, τα κάθε λογής μικρόβια και τις καταιγίδες. Ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμη, αν χρειαστεί, να τα βάλει με τους πάντες, οι οποίοι σαφώς καιροφυλακτούν για να την καταβροχθίσουν όταν αυτή σταθεί αδύναμη.
Ο Γιώργος Παπαδάκης απέσπασε με τον «Ταχυδρόμο» το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 2019, ενώ το βιβλίο του αγαπήθηκε πολύ από το αναγνωστικό κοινό. Θυμίζοντας λογοτεχνία παλιότερων εποχών -σε ύφος και θεματική-, εδώ συνθέτει πάλι το ευαίσθητο και παράλληλα σκληρό πορτρέτο μιας ολόκληρης κοινωνίας, με μια γοητευτική, αν και διφορούμενη, ηρωίδα στο κέντρο της ιστορίας. Όλοι οι προβληματισμοί, οι προλήψεις εκείνης της εποχής, οι διαχρονικές αντιθέσεις της ανθρώπινης φύσης και το μείζον θέμα του περάσματος του αμείλικτου χρόνου θίγονται με επιτυχία στο βιβλίο.
«Κρύωνε τριγύρω ο αέρας της σοφίτας. Δεν άντεξε αν έρχονται από τον χρόνο τα φαντάσματα με τα περιτυλίγματα των αρωμάτων και να μη θέλουν πια να της μιλήσουν, μόνο ν’ αναδεύουν τις κουρτίνες, να κάνουν ρεύμα στον αέρα και να απειλούν τη μνήμη. Δάκρυσε η μνήμη της, το ένιωσε, όταν ανέβηκε στην κάμαρη ο κάτω κόσμος. Αγριεύτηκε κυρίως απ’ την άρνηση των ίσκιων να μιλήσουν. Δεν είχαν λέξεις και το έκαναν επίτηδες για να την κάψει ο καημός της αγοραίας τύψης. Ανέβαινε, ερχόταν περισσότερο λιβάνι (σ. 347)».
«Η κυρία Ερασμία» του Γιώργου Παπαδάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Εστίας.
Κώστας Μοστράτος
