Θάλασσα Ειρήνης το Αιγαίο και «συνεκμετάλλευση»

Είναι γνωστές, στερεοτυπικά επαναλαμβανόμενες, δεν προκαλούν κάποια έκπληξη,  οι θέσεις που και προχθές και χθες και σήμερα , εξέφρασαν  προς διάφορα ΜΜΕ οι Υπουργοί εξωτερικών της Ελλάδας Γ. Γεραπετρίτης και της Τουρκίας Χακάν Φιντάν. Είναι οι πάγιες εθνικές θέσεις των δυο όμορων και συμμάχων κρατών, που αφορούν τον ελληνοτουρκικό διάλογο κατά το ουσιαστικό μέρος. Για μία και μοναδική διαφορά με την Τουρκία και αυτή είναι η οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας με βάση τις ρυθμίσεις και των προβλέψεων του Δικαίου της Θάλασσας και των Διεθνών Συνθηκών, είναι η πάγια θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης.  Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία,   επιδιώκει την συζήτηση υπό μορφή «πακέτου», όλων των μονομερών διεκδικήσεων της έναντι της Ελλάδας, που θίγουν «τύποις και ουσία», ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Διεκδικήσεις τις οποίες η τουρκική διπλωματία, παραβλέποντας το προφανές, ότι είναι εκτός πλαισίου νομιμότητας, τις  διανθίζει με υποκριτικές  ή και γενικόλογες αναφορές  στο Διεθνές Δίκαιο και σε δήθεν «δίκαιη» λύση. ΕΡΩΤΗΣΗ: Βλέπει και ο οξυδερκέστερος των πολιτικών και διπλωματικών αναλυτών, κάποιο κοινό σημείο επαφής ως αφετηρία έστω διαλόγου;  Νομίζω δύσκολα… Από την άλλη, είναι ο διάλογος, αποδεκτός ως μέσο εκτόνωσης της κρίσης ,  πιθανόν και στρατιωτικού χαρακτήρα; Η απάντηση είναι ΝΑΙ.

Πως όμως τα ελληνοτουρκικά προβλήματα θα οδηγηθούν σε οριστική λύση όπως επισημαίνει ο επικεφαλής της Τουρκικής Διπλωματίας και το Αιγαίο να γίνει θάλασσα Ειρήνης, αν δεν υπάρξουν υποχωρήσεις από πάγιες εθνικές θέσεις των δύο κρατών;   H μοναδική διαφορά με την Τουρκία,  μπορεί να τεθεί σε διεθνή δικαιοδοσία επισημαίνει ο Γ. Γεραπετρίτης. Όμως, ακόμη και η παραπομπή στη ΧΑΓΗ, δεν θα είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, αντιθέτως ….

Σε λίγη ώρα οι κ. Γεραπετρίτης και Χ. Φιντάν θα συναντηθούν στο Υπουργείο Εξωτερικών που ενώ δεν θα υποχωρήσουν από πάγιες εθνικές θέσεις,  θα «ανοίξουν» έναν διερευνητικό διάλογο που θα αφορά την πιθανή οικονομική συνεργασία και συνεκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων του Αιγαίου με αμοιβαίες δεσμεύσεις για «ήρεμα νερά». Ωστόσο,  θα είναι λάθος Στρατηγικής, αν δεν προσαρμόσουμε τις διμερείς σχέσεις μας με την Τουρκία με την διεθνοπολιτική πραγματικότητα.

Στην Μεγάλη Εικόνα των κυοφορούμενων εξελίξεων.

Τα ελληνοτουρκικά, δεν είναι παρά μία «εκκρεμότητα»,  στο σίριαλ των ευρύτερων περιφερειακών γεωπολιτικών εξελίξεων. Και η πρόοδος ή μη, στις συνομιλίες Αθηνών και Άγκυρας, ήταν και θα είναι στον «αστερισμό» των Στρατηγικών  συμφερόντων της ηγέτιδας δύναμης της  Δύσης, των Η.Π. Αμερικής , που από την νέα χρονιά, ο επανεκλεγείς  Προέδρος Ντοναλντ Τράμπ θα χαράξει τις δικές του προτεραιότητες σε περιφερειακά ζητήματα  διπλωματίας, γεωοικονομίας, στρατιωτικών συγκρούσεων   και πολεμικής βιομηχανίας.

Στο  επίδικο θέμα των ελληνοτουρκικών,  το Αιγαίο,   ίσως δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε,  αν η νέα αμερικανική διπλωματία, προωθήσει μια συμφωνία Αθήνας και Άγκυρας, με όρους αμοιβαίου οικονομικού  συμφέροντος , υποσκελίζοντας εθνικές ευαισθησίες ή εθνικιστικές ιδιαιτερότητες, εκατέρωθεν των ακτών του Αιγαίου Πελάγους. Ας κρατήσουμε μία λέξη,  συνεκμετάλλευση … ΟΧΙ συγκυριαρχία, αλλά συνεκμετάλλευση του θαλάσσιου και του ορυκτού πλούτου του Αιγαίου, χωρίς να θίγονται κυριαρχικά δικαιώματα και των δυο κρατών (από την χθεσινή παρέμβασή μου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Ρ/Σ ΑΘΗΝΑ984). Αλλά και αυτή η προοπτική, έχει δυσκολίες, έχει παγίδες και δεν θα είναι ανώδυνη, αντιθέτως μάλιστα, θα είναι μάλλον  βλαπτική για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, εκτός και αν , αν υπάρξει επαναπροσδιορισμός  και μια διασταλτική ερμηνεία του όρου εθνικό συμφέρον, προσαρμοσμένο  στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία της κλιμακούμενης αστάθειας, όπου το συμμαχικό Αμερικανό-νατοϊκό συμφέρον , θεωρείται υπέρτερο  του εθνικού συμφέροντος, των συμμάχων κρατών.

Χρήστος Καπούτσης