Κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική απέναντι στη νέα αμερικανική κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλαντ Τραμπ, θέλει ο Φρίντριχ Μερτς πρόεδρος του CDU και υποψήφιος Καγκελάριος της Χριστιανικής Ένωσης. Όσο για τον Γάλλο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έσπευσε χθες να ζητήσει αύξηση των αμυντικών δαπανών για την οικοδόμηση αυτόνομης της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας.
Για «επείγουσα ανάγκη» συντονισμού στην Ευρώπη μετά την ανάληψη των καθηκόντων του νέου αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, έκανε λόγο ο αρχηγός του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Φρίντριχ Μερτς και τάχθηκε υπέρ της διάθεσης πόρων ύψους τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες για τα επόμενα χρόνια.
«Οι Ευρωπαίοι πρέπει τώρα να καθίσουν μαζί γρήγορα και να συζητήσουν δύο μεγάλα ζητήματα: Τι κάνουμε για τη δική μας ασφάλεια; Αυτό έχει καθυστερήσει πολύ. Ήταν απαραίτητο εδώ και χρόνια και, πώς θα ενισχύσουμε τη θέση μας στο εμπόριο με την Αμερική;» δήλωσε ο κ. Μερτς σε συνέντευξή του στην Γερμανική Ραδιοφωνία (Deutschlandfunk). Ερωτώμενος εάν ο Ντόναλντ Τραμπ θα έχει καλύτερες σχέσεις με δεξιούς ευρωπαίους ηγέτες, ο υποψήφιος καγκελάριος απάντησε καταφατικά, σημείωσε όμως και ότι «αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχει και λογικές συζητήσεις με όλους τους άλλους, εφόσον αυτό είναι και προς το συμφέρον των ΗΠΑ».
Η Γερμανία, τόνισε ο Φρίντριχ Μερτς, πρέπει ταυτόχρονα να αναλάβει μαζί με άλλες χώρες ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη και να προωθήσει π.χ. την έγκριση της εμπορικής συμφωνίας Mercosur με κράτη της Λατινικής Αμερικής. Σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες, τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης των εξοπλισμών από τα κράτη – μέλη της ΕΕ, αλλά με στενή συνεργασία μεταξύ τους, προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερες τιμές και συντομότεροι χρόνοι παράδοσης. «Η Ευρώπη πρέπει να δράσει από κοινού απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με 450 εκατομμύρια κατοίκους, η Ευρώπη είναι μια αγορά μεγαλύτερη από την Αμερική και τον Καναδά μαζί. Κάθε χώρα εξακολουθεί να εξαρτάται από τις ΗΠΑ για στρατιωτικές προμήθειες, για παράδειγμα για μαχητικά αεροσκάφη. Εάν οι χώρες της ΕΕ παρήγγελλαν από κοινού μεγαλύτερο αριθμό, θα μπορούσαν επίσης να διαπραγματευθούν καλύτερες τιμές», δήλωσε ο κ. Μερτς.
Ο αρχηγός του CDU σημείωσε επίσης ότι ο στόχος για τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια θα πρέπει να είναι οι αμυντικές δαπάνες να φθάσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ, μακριά βεβαίως από το 5% που ζητά ο Ντόναλντ Τραμπ. «Το κύριο ζήτημα δεν είναι η χαλάρωση ή ακόμη και η κατάργηση του φρένου του χρέους, είναι να αρκεστούμε στα χρήματα που είναι διαθέσιμα. Επιπλέον, η οικονομία πρέπει να ανακάμψει και τότε θα υπάρξουν επίσης περισσότερα φορολογικά έσοδα. Πρέπει να επιστρέψουμε σε ρυθμούς ανάπτυξης 1-2%. Το 2% είναι εφικτό για τη Γερμανία», υποστήριξε ο κ. Μερτς.
Εμπόδια μπορεί να προκύψουν και από αλλού, όπως από τον στενό κύκλο του Τραμπ. Ο διορισμός του Μάρκο Ρούμπιο, που είναι θεωρείται ‘γεράκι’ σε ό,τι αφορά την Κίνα, στη θέση του υπουργού Εξωτερικών επικυρώθηκε λίγο μετά την ορκωμοσία του προέδρου για δεύτερη θητεία στον Λευκό Οίκο.
Ωστόσο άλλα μέλη της κυβέρνησης Τραμπ ίσως έχουν διαφορετικές απόψεις για την Κίνα.
Ο Ίλον Μασκ, που διορίστηκε από τον Τραμπ επικεφαλής ενός συμβουλευτικού οργάνου με στόχο να δημιουργήσει μια πιο αποτελεσματική αμερικανική κυβέρνηση, έχει εκτεταμένα επιχειρηματικά συμφέροντα στην Κίνα και έχει περάσει χρόνια καλλιεργώντας σχέσεις με την κινεζική ηγεσία ως διευθύνων σύμβουλος της Tesla και ίσως να θελήσει να έχει λόγο σε ο,τι αφορά την πολιτική για την Κίνα.
Αναλυτές λένε ότι ο Τραμπ θα δει τον εαυτόν του ως τον ύπατο διπλωμάτη της Αμερικής και δεν θα επιδιώξει να βασιστεί στον Ρούμπιο, ο οποίος συνεχίζει να τελεί υπό τις κυρώσεις που επέβαλε η Κίνα το 2020, ή τις επιλογές του για τον υπουργό Εμπορίου ή τον εμπορικό αντιπρόσωπο.
«Η συγκέντρωση ισχύος από τον Τραμπ είναι πρωτοφανής στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία. Μπορεί να είναι ο μοναδικός στον οποίο μπορεί να μιλήσει η Κίνα από πρακτική άποψη», δήλωσε ο Μπο Τζενγκγιουάν, εταίρος στην συμβουλευτική εταιρία Plenum. «Αλλά εξαρτάται από το πόσο μπορεί ο Τραμπ να κινηθεί εντός του αμερικανικού συστήματος, διότι έχει ήδη δημιουργηθεί η επικρατούσα άποψη ότι η Κίνα είναι ο ‘υπ’ αριθμόν 1 αντίπαλος’ των ΗΠΑ».
Εάν διατηρηθεί ο ρεαλισμός, υπάρχει πιθανότητα η Κίνα να πείσει τον Τραμπ να χαλαρώσει τους ελέγχους στις εξαγωγές που είχε επιβάλει η κυβέρνηση του Μπάιντεν για να περιορίσει τη δυνατότητα της Κίνας σε βασικές τεχνολογίες όπως οι ημιαγωγοί, σύμφωνα με αναλυτές.
«Ο Τραμπ είναι κατά βάθος επιχειρηματίας, οι σκέψεις του είναι πιο ρεαλιστικές. Δεν ενδιαφέρεται για την ιδεολογία», δήλωσε ο Γουάνγκ Ντονγκ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.
«Άλλα προβλήματα, όπως γεωπολιτικά θέματα, το ζήτημα της Ταϊβάν, είναι όλα δευτερεύοντα για τον Τραμπ», πρόσθεσε ο ίδιος, σημειώνοντας ότι η αυτοδιοικούμενη δημοκρατία, την οποία το Πεκίνο θεωρεί δικό της έδαφος, δεν αναφέρθηκε στην ομιλία ορκωμοσίας του.
«Θα δούμε εάν οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν σε μια πιο ρεαλιστική και ορθολογική στάση, ούτως ώστε και οι δύο πλευρές να μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω τις σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ και να επιστρέψουν στην πορεία μιας υγιούς, σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης», δήλωσε ο Γουάνγκ.
«Εάν μπορεί να γίνει αυτό, θα μπορούμε να το συγκρίνουμε ακόμα και το ‘Νίξον 2.0’».
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον επισκέφθηκε το Πεκίνο τον Φεβρουάριο του 1972 στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, ανοίγοντας τον δρόμο για την εγκαθίδρυση επίσημων διπλωματικών σχέσεων και την επιστροφή της Κίνας στη διεθνή αρένα.
Οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για την Ευρωπαϊκή Ένωση
Οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γερμανία, σημείωσε ο Μερτς στο «Deutschlandfunk». Αλλά η ΕΕ, με τους 450 εκατομμύρια κατοίκους της, είναι επίσης μια σημαντική αγορά για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ζητούμενο για τις ευρωπαϊκές χώρες είναι να παρουσιάσουν τη δική τους δύναμη και να ενεργήσουν με αυτοπεποίθηση κατά του Τραμπ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Γερμανία πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει και πάλι περισσότερες ευθύνες στην Ευρώπη. Ο υποψήφιος καγκελάριος του CDU/CSU θεωρεί ότι οι εταίροι στην ΕΕ περιμένουν από τη Γερμανία να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Ταυτόχρονα σημείωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει περισσότερο στη δική της ασφάλεια, είπε ο Μερτς.
Ο ηγέτης του SPD Λαρς Κλινγκμπέιλ ζήτησε περισσότερη ευρωπαϊκή ενότητα ως απάντηση στην ορκωμοσία του Τραμπ ως Προέδρου των ΗΠΑ. «Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να συμβαδίσουμε με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ο Κλινμπέιλ στο ZDF. «Η Ευρώπη πρέπει να αξιοποιήσει τις δυνάμεις της». Όσο για την απειλή επιβολής δασμών, ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος είπε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναζητήσει τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άφησε να εννοηθεί τη Δευτέρα ότι η Γαλλία θα πρέπει να υπερβεί τον τρέχοντα στόχο του ΝΑΤΟ για τις δαπάνες, ιδίως εάν ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ αποσύρει τον αμερικανικό στρατό από την Ευρώπη.
Ενώ πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν δηλώσει από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία πριν από τρία χρόνια ότι οι αμυντικές δαπάνες θα πρέπει να υπερβαίνουν κατά πολύ τον δεκαετή στόχο του ΝΑΤΟ για τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ, είναι η πρώτη φορά που το Παρίσι εξετάζει το ενδεχόμενο να ακολουθήσει παρόμοια γραμμή.
«Η Γαλλία υπερβαίνει σήμερα το 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες», δήλωσε ο Μακρόν κατά τη διάρκεια της χθεσινής ομιλίας του προς τις ένοπλες δυνάμεις, μιλώντας ενώπιον ακροατηρίου κορυφαίων αξιωματούχων του στρατού και της αμυντικής βιομηχανίας. «Αλλά είναι αυτό αρκετό για να επιτύχουμε τη μάζα, το βάθος και την καινοτομία για να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας σε μια μεγάλη αντιπαράθεση; Είναι αυτό αρκετό για να οργανωθούμε σε ευρωπαϊκή κλίμακα και να έχουμε τα μέσα για να πολεμήσουμε;»
Μιλώντας μόλις μία ώρα πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ, ο Γάλλος πρόεδρος πρόσθεσε: «Τι θα κάνουμε αύριο στην Ευρώπη αν ο Αμερικανός σύμμαχός μας αποσύρει τα πολεμικά του πλοία από τη Μεσόγειο; Τι θα γίνει αν [οι ΗΠΑ] αλλάξουν τα μαχητικά τους αεροπλάνα από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό; Όλα αυτά είναι σενάρια για τα οποία πρέπει να προετοιμαστούμε. Όλα αυτά είναι σενάρια για τα οποία προετοιμαζόμαστε».
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Τραμπ δήλωσε ότι θέλει οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να δαπανούν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα – ένα ποσοστό που υποστηρίζεται από χώρες που βρίσκονται κοντά στα ρωσικά σύνορα, όπως η Πολωνία και η Λιθουανία.
Ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επιθυμούν να δείξουν στις ΗΠΑ ότι παίρνουν στα σοβαρά τη δική τους άμυνα, φοβούμενες ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ. Την περασμένη εβδομάδα, ο υποψήφιος του Τραμπ για τη θέση του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Πέτε Χεγκσεθ , δήλωσε ότι θα «επιδιώξει να διασφαλίσει ότι οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ θα επιδείξουν» ισχυρή δέσμευση στο άρθρο 3 της συμμαχίας, το οποίο ορίζει ότι τα μέλη πρέπει να είναι «επαρκώς προετοιμασμένα» για να αντιμετωπίσουν μια κρίση.
Το 2024, η Γαλλία δαπάνησε το 2,06% του ΑΕΠ για τον στρατό της, επιτυγχάνοντας τον στόχο του ΝΑΤΟ για πρώτη φορά από τότε που ορίστηκε το 2014.
Ωστόσο το ΝΑΤΟ αναμένεται ευρέως να συμφωνήσει σε έναν υψηλότερο στόχο στη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου στη Χάγη. Ο Γενικός Γραμματέας Μαρκ Ρούτε δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το νέο ποσοστό θα είναι πιθανότατα πάνω του 3%.
Οποιαδήποτε αύξηση θα χρειαστεί την ομόφωνη υποστήριξη όλων των συμμάχων – συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας.
Αλλά ο Μακρόν επέμεινε ότι οποιαδήποτε αύξηση των αμυντικών δαπανών από τις ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να ωφελήσει τη βιομηχανία της ηπείρου, όχι τις αμερικανικές εταιρείες.
«Η Γαλλία υπερασπίζεται και θα συνεχίσει να υπερασπίζεται την ευρωπαϊκή προτίμηση» για την προμήθεια όπλων, είπε, σφυρηλατώντας το γνωστό μάντρα της Γαλλίας για την οικοδόμηση του δικού της ευρωπαϊκού στρατιωτικού βιομηχανικού συγκροτήματος.
Για να ανταγωνιστούν στην παγκόσμια σκηνή, δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να εδραιώσουν την αμυντική τους βιομηχανία και να δημιουργήσουν ευρωπαίους πρωταθλητές – ακόμη και αν η Γαλλία δεν κερδίζει κάθε φορά.
«Για να πετύχουμε σε αυτόν τον ανταγωνισμό, πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο, αλλά πρέπει επίσης να απλοποιήσουμε, να ενοποιήσουμε και να συμφωνήσουμε να έχουμε Ευρωπαίους πρωταθλητές», είπε στο ακροατήριο. «Ας είμαστε ξεκάθαροι, δεν θα είμαστε πάντα πρωταθλητές Ευρώπης, αλλά τουλάχιστον θα είμαστε σίγουροι ότι οι πρωταθλητές Ευρώπης έχουν παγκόσμια εμβέλεια».
«Απλοποίηση σημαίνει να επιλέγουμε τους καλύτερους στην Ευρώπη και να ξεφύγουμε από τη λογική που είχαμε πάντα μέχρι τώρα, η οποία ήταν βασικά να χρηματοδοτούμε όλους με τον ίδιο τρόπο», πρόσθεσε, εξαίροντας την κοινή ανάπτυξη αρμάτων μάχης, συστημάτων αεράμυνας και πυραυλικών προγραμμάτων ως “κλειδί”.
Ο Γάλλος πρόεδρος επέκρινε τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας της Ενωσης . Οι ΗΠΑ διαθέτουν οκτώ κύριες πλατφόρμες χερσαίου πολέμου, ενώ η Ευρώπη διαθέτει 62. Οι ΗΠΑ διαθέτουν έξι κύριες πλατφόρμες ναυτικού πολέμου, ενώ η Ευρώπη διαθέτει 47, είπε.
Νωρίτερα τη Δευτέρα, το Ομοσπονδιακό Γραφείο Καρτέλ της Γερμανίας ενέκρινε επίσημα μια κοινή επιχείρηση μεταξύ της γερμανικής Rheinmetall και της ιταλικής Leonardo. Η σύμπραξη – που παρουσιάζεται ως ένα πρώτο βήμα για μια ευρύτερη ενοποίηση στον τομέα των χερσαίων εξοπλισμών της Ευρώπης – αποσκοπεί στην κατασκευή αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων για τον ιταλικό στρατό.
Πηγή: Politico, ΕΡΤnews
