«Αχ και να ξέρατε πόσες, μα πόσες διαφορετικές ζωές έχω δει και έχω ζήσει… (σ. 75)».

Μια πόλη της Σοβιετικής Ένωσης αποτελεί το σκηνικό. Ο Τάμαζ, κατώτερος επιστημονικός υπάλληλος, ψάχνει άτομα να απαντήσουν σε μια δημοσκόπηση σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης και την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου. Όταν μπαίνει στο μαγαζί ενός φωτογράφου, δεν μπορεί να φανταστεί το τι θα επακολουθήσει. Τα πάντα στα λεγόμενα του ερωτώμενου έχουν να κάνουν με τη λογοτεχνία. Όλα περνούν μέσα από τις απαντήσεις του: η ηδονή της πρώτης ανάγνωσης μεγάλων μυθιστορημάτων, οι πολλές ζωές που βιώνει ο αναγνώστης, το ρίγος της συγκίνησης όταν διαβάζεις κάτι πραγματικά καλό, η ταύτιση ζωής και λογοτεχνίας, ακόμη και ο σωφρονισμός σε κρατητήρια πολυτελείας, όπου οι παραβάτες θα καταδικάζονται με την αναγκαστική ανάγνωση όλης της βασικής βιβλιοθήκης.

Ο βραβευμένος Γεωργιανός συγγραφέας Γκούραμ Ντοτσανασβίλι (1939-2021) έγραψε το 1973 μια σύντομη νουβέλα – ύμνο στη λογοτεχνία, εμποτισμένη με θεατρικότητα, χωρίς να κρύβει στις σελίδες του τη σάτιρα και τις πολιτικές αιχμές απέναντι στην εξουσία. Απολαυστικό, αιχμηρό, καυστικό, ιδανικό για πολλαπλές αναγνώσεις βιβλίο.

«‘Όταν ολοκληρώνεις λοιπόν την ανάγνωση μιας νουβέλας, και δη της προκοπής, γίνεσαι, κατ’ αρχάς, λίγο καλύτερος από ό,τι ήσουν, λίγο πιο έξυπνος από ό,τι ήσουν, και παρεμπιπτόντως’ –στο σημείο αυτό ο ερωτώμενος χαμογελάει-, ‘όλο και περισσότερο αρχίζω να πείθομαι ότι ο άνθρωπος το έχει ανάγκη το μυαλό…’ (σ. 69)».

«Ο άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τη λογοτεχνία» του Γκούραμ Ντοτσανασβίλι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Loggia σε μετάφραση Δημήτρη Τσεκούρα.

Κώστας Μοστράτος