Τετραήμερο ταξίδι στις πλουσιότερες χώρες της Μέσης Ανατολής ξεκινά σήμερα, με πρώτο σταθμό τη Σαουδική Αραβία, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος θα επισκεφθεί στη συνέχεια το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ενώ υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να βρεθεί την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη εάν πραγματοποιηθεί η συνάντηση Ζελένσκι – Πούτιν για εκεχειρία στην Ουκρανία .
Η αποστολή του Αμερικανού προέδρου στη Μέση Ανατολή αναμένεται να επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό σε επιχειρηματικές συμφωνίες και νέες επενδύσεις και ακολουθεί το ταξίδι του γιου του προέδρου, Έρικ Τραμπ, ο οποίος μαζί με τον αδερφό του ηγούνται του Οργανισμού Τραμπ.
Ο Έρικ επισκέφτηκε το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τις τελευταίες εβδομάδες για να πρωταγωνιστήσει σε συμφωνίες που αφορούσαν ακίνητα και κρυπτονομίσματα της οικογένειας Τραμπ. Αυτές οι συμφωνίες περιελάμβαναν επενδυτές συνδεδεμένους με τις κυβερνήσεις εκεί και σύμφωνα με αναλυτές, εμπλέκουν τα επιχειρηματικά συμφέροντα Τραμπ με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έφθασε στη Σαουδική Αραβία συνοδευόμενος από ισχυρούς ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου, περιλαμβανομένου του διευθύνοντος συμβούλου της Tesla και συνεργάτη του, του Ίλον Μασκ, ο Τραμπ επισκέπτεται πρώτα το Ριάντ–όπου πραγματοποιείται το Επενδυτικό Φόρουμ ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας–και αύριο, Τετάρτη, θα μεταβεί στο Κατάρ, ενώ την Πέμπτη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η δεύτερη επίσκεψη του Τραμπ στο εξωτερικό από τότε που ανέλαβε για δεύτερη φορά την προεδρία της χώρας του–η πρώτη ήταν όταν μετέβη στη Ρώμη για την κηδεία του πάπα Φραγκίσκου–πραγματοποιείται σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων.
Πέραν των πιέσεων που ασκεί για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, η κυβέρνηση Τραμπ πιέζει για ένα νέο μηχανισμό βοήθειας για την ρημαγμένη από τον πόλεμο Γάζα και καλεί τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να συμφωνήσει σε εκεχειρία στην περιοχή.
Στη διάρκεια του σαββατοκύριακου Αμερικανοί και Ιρανοί διαπραγματευτές συναντήθηκαν στο Ομάν για να συζητήσουν για μια ενδεχόμενη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Ο Τραμπ έχει απειλήσει με στρατιωτική δράση εναντίον του Ιράν, αν αποτύχει η διπλωματία.
Εκτός όμως από την ενδεχόμενη επίσκεψή του στην Τουρκία, αυτά τα ζητήματα δεν βρίσκονται στο επίκεντρο της περιοδείας του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, όπως είναι επί του παρόντος προγραμματισμένη.
Οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αναμένεται να ανακοινώσουν επενδύσεις ενδεχομένως και τρισεκατομμυρίων.
Η Σαουδική Αραβία ήδη δεσμεύτηκε τον Ιανουάριο για επενδύσεις 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ μέσα στην επόμενη τετραετία, αλλά ο Τραμπ έχει πει ότι θα ζητήσει να φθάσουν το τρισεκατομμύριο.
Πέραν του Ίλον Μασκ, στην περιοδεία στη Μέση Ανατολή θα συμμετάσχουν ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου όπως ο διευθύνων σύμβουλος της BlackRock Λάρι Φινκ και της Citigroup, η Τζέιν Φρέιζερ.
Ο υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μάρκο Ρούμπιο και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ επίσης συνοδεύουν τον πρόεδρο.
Κατά την παραμονή του στο Ριάντ ο Τραμπ αναμένεται να προτείνει στη Σαουδική Αραβία αμυντική συμφωνία που θα ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια, είπαν πηγές στο Reuters, και πιθανόν θα περιλαμβάνει μια γκάμα εξελιγμένων οπλικών συστημάτων, ανάμεσά τους μεταγωγικά αεροσκάφη C-130.
Οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία αναμένεται να αποφύγουν να συζητήσουν το θέμα της εξομάλυνσης των σχέσεων Ριάντ-Ισραήλ, όπως είπαν πηγές στο Reuters, παρότι αυτός είναι ο πιο μακροχρόνιος γεωπολιτικός στόχος του Τραμπ για την περιοχή.
Ο απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου στη Μέση Ανατολή, ο Στιβ Γουίτκοφ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αναμένει πρόοδο στις Συμφωνίες του Αβραάμ, μια σειρά συμφωνιών με τη διαμεσολάβηση του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία στο πλαίσιο των οποίων αραβικά κράτη περιλαμβανομένων των ΗΑΕ, του Μπαχρέιν, του Σουδάν και του Μαρόκου, αναγνωρίζουν το Ισραήλ.
Αλλά η άρνηση του Νετανιάχου για τερματισμό του πολέμου στη Γάζα ή για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους καθιστά απίθανη μια εξέλιξη σε σχετικές συνομιλίες με το Ριάντ, είπαν πηγές στο Reuters.
Οι συνομιλίες στον δεύτερο και τρίτο σταθμό του Τραμπ -το Κατάρ και τα ΗΑΕ αντίστοιχα- αναμένεται επίσης να επικεντρωθούν σε οικονομικά ζητήματα.
Η βασιλική οικογένεια του Κατάρ πρόκειται να δωρίσει στον Τραμπ ένα πολυτελές αεροσκάφος Boeing 747-8, που θα μετατραπεί ώστε να χρησιμοποιείται ως προεδρικό αεροσκάφος (Air Force One), κάτι το οποίο έχει προκαλέσει αντιδράσεις δεδομένου ότι το αμερικανικό Σύνταγμα απαγορεύει σε όσους ασκούν δημόσια εξουσία στις ΗΠΑ να δέχονται δώρα «από έναν βασιλιά ή έναν πρίγκιπα ή ένα ξένο κράτος».
Ο Τραμπ έχει πει ότι μετά τη λήξη της θητείας του θα δωρίσει το αεροσκάφος στο ίδρυμα της προεδρικής του βιβλιοθήκης.
Το πρώτη διεθνής περιοδεία του Τραμπ στη δεύτερη θητεία του, είναι ένας δείκτης των προτεραιοτήτων του προέδρου και έρχεται τη στιγμή που η οικογενειακή επιχείρηση του Τραμπ επεκτείνεται σε μερικές από τις περιοχές που θα ταξιδέψει ο πρόεδρος και μάλιστα τα έργα προχωρούν σε συνεργασία με την Dar Global, μια εταιρεία ακινήτων που συνεργάζεται επίσης με τον οργανισμό Trump σε άλλα έργα στη Σαουδική Αραβία.Το Trump International Hotel & Tower στο Ντουμπάι, το οποίο ανακοινώθηκε στις 30 Απριλίου, θα καταλαμβάνει 80 ορόφους και θα περιλαμβάνει ένα κλαμπ μόνο για μέλη «που θα επαναπροσδιορίσει την έννοια της αποκλειστικής πολυτέλειας», σύμφωνα με υλικό μάρκετινγκ.
Ερωτηθείς σε μια ενημέρωση του Λευκού Οίκου την Παρασκευή για το εάν οι επιχειρήσεις του Τραμπ θα επωφεληθούν από το ταξίδι, η Λέβιτ είπε: «Είναι ειλικρινά γελοίο να προτείνει κάποιος σε αυτό το δωμάτιο ότι ο πρόεδρος Τραμπ κάνει οτιδήποτε για δικό του όφελος.
Και πρόσθεσε: «Πρόκειται για έναν πρόεδρο που στην πραγματικότητα έχασε χρήματα επειδή ήταν πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών».
Η Σαουδική Αραβία λοιπόν είναι ο πρώτος διεθνής προορισμός σε αυτή τη δεύτερη θητεία όπως υπήρξε πρώτος σταθμός της πρώτης του θητείας, το 2017. Τότε όμως συνέχισε την επίσκεψη του με το Ισραήλ και την Ευρώπη, πραγματοποιώντας επισκέψεις σε εταίρους που έχουν βαθύτερες και παλαιότερες συμμαχίες με την Ουάσιγκτον.
Το 2017, ο Τραμπ, μαζί με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν και τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι, συμμετείχαν σε μία μεγάλη γιορτή στο Ριάντ, την πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας. Αργότερα ακολούθησε παραδοσιακός χορός με τα ξίφη.
Οκτώ χρόνια αργότερα, είναι πιθανό να υπάρξει εξίσου μεγάλος εορτασμός, πριν ο Τραμπ κατευθυνθεί σε μια σύνοδο κορυφής των ηγετών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου.
«Το επίκεντρο αυτού του ταξιδιού είναι οι επιχειρήσεις. Είναι τα οικονομικά. Αυτό σας λέει κάτι», είπε ο Ρίτσαρντ Χάας, βετεράνος διπλωμάτης και επίτιμος πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Είναι αποκαλυπτικό για αυτήν την κυβέρνηση, ότι είναι η πρώτη στη σύγχρονη εποχή που προσεγγίζει τον κόσμο σε μεγάλο βαθμό με οικονομικούς και επιχειρηματικούς όρους, παρά με στρατηγικούς ή διπλωματικούς όρους».
Ακόμη και η επιλογή της Σαουδικής Αραβίας ως πρώτου προορισμού φέτος φάνηκε να καταλήγει σε μια προσέγγιση με την υψηλότερη προσφορά, καθώς ο Τραμπ προκάλεσε τη σαουδαραβική κυβέρνηση να αυξήσει τις επενδύσεις της στις Ηνωμένες Πολιτείες με αντάλλαγμα την πολυπόθητη επίσκεψη.
Επίσης, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που μίλησε στον Τραμπ μετά την ορκωμοσία του. Σε εκείνη την κλήση, είπε στον πρόεδρο ότι οι Σαουδάραβες θα επενδύσουν τουλάχιστον 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Ο Τραμπ είπε ότι ήθελε να «ανεβάσει» το ποσό στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια και πρότεινε ότι αν το έκαναν, θα έκανε τη χώρα τον πρώτο του σταθμό στο εξωτερικό ως πρόεδρος.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, κορυφαία στελέχη επιχειρήσεων των ΗΠΑ θα επισκεφθούν επίσης το Ριάντ για να συμμετάσχουν στη συνάντηση Σαουδικής Αραβίας-Η.Π.Α. Μεταξύ αυτών που αναμένεται να παραστούν είναι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της BlackRock, Larry Fink. Η διευθύνουσα σύμβουλος της Citigroup, Τζέιν Φρέιζερ. και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της IBM, Arvind Krishna.
Ενώ η εστίαση του Τραμπ είναι στις επιχειρήσεις, οι περιφερειακοί ηγέτες είναι βέβαιο ότι θα τον πιέσουν για τη Γάζα και άλλα καυτά θέματα καθώς οι Άραβες ηγέτες πιστεύουν ότι ο Τραμπ έδωσε το ελεύθερο στον Νετανιάχου να επεκτείνει την επίθεσή του στη Γάζα. Από τη δική τους πλευρά οι αμερικανοί αξιωματούχοι αναζητούν χώρες που είναι πρόθυμες να δεχτούν πρόσφυγες από τη Γάζα
Κατά την πρώτη του θητεία, ο Τραμπ επέβλεψε τη διαμεσολάβηση μεταξύ του Ισραήλ και αρκετών αραβικών χωρών, ομαλοποιώντας τις σχέσεις στο πλαίσιο συμφωνιών που ονομάζονται Συμφωνίες του Αβραάμ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιδίωξε μια παρόμοια συμφωνία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ, αλλά αυτή σταμάτησε μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, με αποτέλεσμα το Ισραήλ να εξαπολύσει μια άγρια επίθεση κατά της Γάζας.
Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας ήθελε βοήθεια από την Ουάσιγκτον για το μη στρατιωτικό πυρηνικό της πρόγραμμα και επιδιώκει εδώ και καιρό διευρυμένη αμυντική συνεργασία επίσης. Οι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν χαρακτηρίσει αυτές τις παραχωρήσεις ως καρότα σε αντάλλαγμα για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ριάντ με το Ισραήλ, αλλά οι απαιτήσεις της Σαουδικής Αραβίας για ένα παλαιστινιακό κράτος είναι πιθανό να κρατήσουν μακριά προς το παρόν μια συμφωνία Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ.
Το δώρο του Κατάρ που έχει ξεσηκώσει σάλο στις ΗΠΑ
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι είναι έτοιμος να αποδεχθεί ένα πολυτελές αεροπλάνο αξίας 400 εκατομμύριων δολαρίων που προσφέρεται στον πρόεδρο των ΗΠΑ ως δώρο από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ, πυροδοτώντας σχεδόν αμέσως κατηγορίες για δωροδοκία και διαφθορά, καθώς και ανάλογες επικρίσεις.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Κατάρ την Κυριακή επιβεβαίωσε ότι διεξήγαγε συζητήσεις με τις ΗΠΑ σχετικά με την “πιθανή μεταφορά” ενός αεροπλάνου που θα χρησιμοποιηθεί “προσωρινά” από τον Τραμπ ως προεδρικό αεροσκάφος αντί του Air Force One. Η ανακοίνωση του εμιράτου αρνήθηκε ότι είχε ληφθεί οριστική απόφαση σχετικά με τη μεταφορά – ή ότι επρόκειτο για δώρο.
Αργά την Κυριακή, ωστόσο, ο ίδιος ο Τραμπ φάνηκε να επιβεβαιώνει το σχέδιο με ανάρτηση στην κοινωνική πλατφόρμα Truth.
«Το γεγονός λοιπόν ότι το Υπουργείο Άμυνας παίρνει ΔΩΡΟ, ΔΩΡΕΑΝ, ένα αεροσκάφος 747 για να αντικαταστήσει προσωρινά το 40 ετών Air Force One, σε μια πολύ δημόσια και διαφανή συναλλαγή, ενοχλεί τόσο πολύ τους απατεώνες Δημοκρατικούς που επιμένουν να πληρώσουμε, ΤΟΠΟΣ ΔΟΛΑΡΙΟΥ, για το αεροπλάνο», έγραψε.
Νωρίτερα την Κυριακή, επικαλούμενο πολλαπλές πηγές που γνωρίζουν το θέμα, το ABC μετέδωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ ετοιμάζεται να δεχθεί ένα πολυτελές Boeing 747-8, ένα τζετ τζάμπο από τους βασιλείς του Κατάρ, η αξία του οποίου υπολογίζεται σε περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια και το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως «ιπτάμενο παλάτι». Στη συνέχεια, ο Τραμπ θα χρησιμοποιούσε το 13 ετών αεροπλάνο ως το νέο Air Force One μέχρι λίγο πριν από την ολοκλήρωση της δεύτερης θητείας του στο Οβάλ Γραφείο, οπότε και θα μεταφερόταν στο ίδρυμα της προεδρικής του βιβλιοθήκης το αργότερο έως την 1η Ιανουαρίου 2029.
Ο Τραμπ ξεναγήθηκε στο πολυτελές αεροπλάνο τον Φεβρουάριο, ενώ ήταν σταθμευμένο στο διεθνές αεροδρόμιο του Παλμ Μπιτς, πρόσθεσε το ABC.
Αν υποθέσουμε ότι ο Τραμπ αποδέχεται το αεροπλάνο όπως έχει προγραμματιστεί, το jumbo jet θα μεταφερθεί πρώτα στην αμερικανική πολεμική αεροπορία, ώστε ο στρατιωτικός κλάδος να διαμορφώσει το αεροσκάφος ώστε να πληροί τις προδιαγραφές που απαιτούνται για τα προεδρικά ταξίδια, ανέφεραν οι πηγές του ABC στο δίκτυο. Το δίκτυο πρόσθεσε ότι τα όποια έξοδα συνδέονται με τη μεταφορά του θα καταβληθούν από την αμερικανική πολεμική αεροπορία, η οποία λαμβάνει σημαντικό μέρος των εσόδων που προέρχονται από τους ομοσπονδιακούς φορολογούμενους.
Σύμφωνα με τις πηγές του ABC, η γενική εισαγγελέας του Τραμπ, Παμ Μπόντι, και ο κορυφαίος δικηγόρος του Λευκού Οίκου, Ντέιβιντ Γουόρινγκτον, έχουν καταλήξει προληπτικά στο συμπέρασμα ότι είναι «νομικά επιτρεπτό» για τον Τραμπ να δεχθεί το πολυτελές δώρο και στη συνέχεια να το μεταβιβάσει στην προεδρική του βιβλιοθήκη.
Και οι δύο φέρονται να κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα, αφού οι δικηγόροι του γραφείου του συμβούλου του Λευκού Οίκου καθώς και του υπουργείου Δικαιοσύνης δήλωσαν ότι το αεροπλάνο που δόθηκε ως δώρο δεν εξαρτιόταν από κάποια επίσημη πράξη και επομένως δεν αποτελούσε δωροδοκία.
Οι εν λόγω δικηγόροι συνέταξαν μια ανάλυση για τον υπουργό Άμυνας Pete Hegseth, η οποία επανέλαβε ότι τίποτα σχετικά με το αεροπλάνο δεν παραβιάζει τους ομοσπονδιακούς νόμους που απαγορεύουν στους αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης να δέχονται δώρα από ξένα κράτη ή τους βασιλείς τους.
Στην πραγματικότητα, ανέφεραν οι πηγές του ABC, η ανάγνωση της Bondi για την κατάσταση ήταν ότι το αεροπλάνο δόθηκε στην αμερικανική πολεμική αεροπορία και στη συνέχεια στο ίδρυμα της προεδρικής βιβλιοθήκης του Τραμπ και όχι στο ίδιο το αφεντικό της.
Παρ’ όλα αυτά, οι αναφορές για το εξαιρετικά ασυνήθιστο -αν όχι πρωτοφανές- δώρο που οι υφιστάμενοι του Τραμπ έδωσαν την ευλογία τους για να λάβει ο ίδιος, προκάλεσαν κύμα επικρίσεων προς τον πρόεδρο.
Ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Τσακ Σούμερ χλεύασε γρήγορα το πολιτικό σύνθημα του Τραμπ «πρώτα η Αμερική».
«Τίποτα δεν λέει «Πρώτα η Αμερική» όπως το Air Force One, που σας έφερε το Κατάρ», ανέφερε σε δήλωσή του ο επικεφαλής της μειοψηφίας της αμερικανικής Γερουσίας από τη Νέα Υόρκη. «Δεν πρόκειται απλώς για δωροδοκία – πρόκειται για premium ξένη επιρροή με επιπλέον χώρο για τα πόδια».
Στο X, ο Τζέιμι Ράσκιν, Δημοκρατικός βουλευτής του Μέριλαντ, δήλωσε: «Η χώρα μας είναι η μόνη που μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο: «Ο Τραμπ πρέπει να ζητήσει τη συγκατάθεση του Κογκρέσου για να πάρει αυτά τα 300 εκατ. δολάρια από το Κατάρ. Το Σύνταγμα είναι απολύτως σαφές: κανένα δώρο οποιουδήποτε είδους οποιασδήποτε μορφής’ από ξένο κράτος χωρίς την άδεια του Κογκρέσου. Ένα δώρο που το χρησιμοποιείτε για τέσσερα χρόνια και μετά το καταθέτετε στη βιβλιοθήκη σας εξακολουθεί να είναι δώρο (και απάτη)».
Ο δημοσκόπος των Δημοκρατικών Ματ ΜακΝτέρμοτ επανέλαβε παρόμοια συναισθήματα, λέγοντας: «Κυριολεκτικά άφωνος…
Πηγή: theguardian, BBC
