Η Ελλάδα, είτε διά της ενεργού εμπλοκής είτε διά της εύγλωττης σιωπής της, συμμετέχει de facto σε δύο πολέμους , στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Πρόκειται για πολέμους με παγκόσμιες προεκτάσεις, στους οποίους εμπλέκονται άμεσα οι πυρηνικές υπερδυνάμεις και περιφερειακές δυνάμεις όπως το Ισραήλ, το Ιράν, η Ρωσία, η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Μέση Ανατολή μετά την Ισραηλινή επίθεση σε ιρανικό έδαφος, εισέρχεται ξανά σε τροχιά αποσταθεροποίησης. Το Τελ Αβίβ ανακοίνωσε πως επλήγησαν πυρηνικές εγκαταστάσεις, στο πλαίσιο «προληπτικής αποτροπής». Αντιθέτως, η Τεχεράνη κάνει λόγο για πλήγματα σε μη στρατιωτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων κατοικημένων πολυκατοικιών, και προειδοποιεί για «πολλαπλή απάντηση». Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε ότι το Ισραήλ θα τιμωρηθεί «σκληρά» για την επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον του πυρηνικού προγράμματος της χώρας του (Press TV, 10/6/2025), από την οποία σκοτώθηκαν πολλοί διοικητές του ιρανικού στρατού. Σύμφωνα με επίσημα ιρανικά πρακτορεία (IRNA), οι επιδρομές προκάλεσαν τον θάνατο ανώτατων στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης. Επισημαίνω ότι Ελλάδα και Ισραήλ, έχουν συνάψει ισχυρή στρατιωτική συμφωνία, ειδικά στον επιχειρησιακό τομέα των αεροπορικών αποστολών (ελληνικά και ισραηλινά μαχητικά F-16 έχουν πραγματοποιήσει κοινές ασκήσεις υψηλού βαθμού δυσκολίας), που εκτός των άλλων διασφαλίζουν το ζωτικής σημασίας Στρατηγικό βάθος για το Ισραήλ.
Η ίδια η ανθρωπότητα ως προς την ανθρωπιστική της διάσταση, εξετάζεται στη Γάζα. Πάνω από 30.000 νεκροί (ΟΗΕ, OCHA, 7/6/2025), χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν από ασιτία ή αδυναμία πρόσβασης σε βασικά φάρμακα. Ο ισραηλινός στρατός εμποδίζει συστηματικά τη διεθνή βοήθεια (Human Rights Watch, 3/6/2025). Η Ελλάδα απείχε από την κοινή έκκληση 22 κρατών-μελών της Ε.Ε. για άρση του αποκλεισμού, που κατά μία διπλωματική ερμηνεία, η Ελλάδα του πανανθρώπινου Πολιτισμού, αυτοεξαιρέθηκε από τον σκληρό πυρήνα του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού.
Η ελληνική κυβέρνηση διακηρύσσει τη στήριξή της στην Ουκρανία «σε όλα τα επίπεδα» – διπλωματικά, στρατιωτικά, οικονομικά και ανθρωπιστικά, όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην Οδησσό (ΑΠΕ-ΜΠΕ, 5/6/2025). Αυτό όμως συνεπάγεται ρήξη με τη γεωπολιτική ισορροπία που χρειάζεται η Ελλάδα ως μεσογειακή δύναμη σταθερότητας μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η Ουκρανία, με τη βοήθεια δυτικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, έχει πλέον πλήξει ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις εντός Κριμαίας και σε ρωσικά εδάφη (Politico, 8/6/2025). Αναλυτές του Stratfor και του Carnegie Endowment δεν αποκλείουν πια την περιορισμένη χρήση τακτικών πυρηνικών από τη Ρωσία, ιδίως αν διαπιστωθεί απώλεια ελέγχου σε ζωτικές υποδομές.
Η Ε.Ε. ανακοίνωσε την εγκατάσταση μόνιμων σωμάτων της Frontex στα σύνορα Τουρκίας–Ελλάδας, με στόχο την αποτροπή μεταναστευτικών ροών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 4/6/2025). Η Frontex θα δρα στα νησιά και στον Έβρο, με επιχειρησιακή αυτοτέλεια. Ωστόσο, η κίνηση αυτή μεταφέρει μέρος της εθνικής κυριαρχίας σε ευρωπαϊκούς μηχανισμούς που λειτουργούν στη βάση γερμανικής στρατηγικής σκέψης. Παράλληλα, η Ελλάδα συναίνεσε, με την αιτιολόγηση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια, στην ένταξη της Τουρκίας σε επιμέρους αμυντικές δομές της Ε.Ε. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΥΕΘΑ Ν. Δένδιας, μίλησε για «άλωση εκ των έσω της Ε.Ε., από μια αναθεωρητική, μουσουλμανική δύναμη, όπως η Τουρκία» (Καθημερινή, 2/6/2025).
Η αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Ντόναλντ Τραμπ βλέπει πλέον την Τουρκία ως «στρατηγικό εταίρο πρώτης γραμμής» (U.S. Department of Defense, 30/5/2025), με ρόλο στη Μαύρη Θάλασσα, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα, αν και προσφέρει το σύνολο των στρατιωτικών βάσεων της ελληνικής επικράτειας, από την Αλεξανδρούπολη μέχρι τη Σούδα, για διευκολύνσεις στις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις και συναινεί σε πολιτικές λιτότητας και κυρώσεων που ζημιώνουν την οικονομία της, παρόλα αυτά, δεν έχει εξασφαλίσει αντίστοιχα πολιτικά και διπλωματικά ανταλλάγματα. Ούτε καν την έμπρακτη συμμαχική υποστήριξη για την κυριαρχία της Ελλάδας σε νησιωτικά συμπλέγματα στο ανατολικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο.
Χρήστος Καπούτσης
