Ο Μαρκ Ρούτε, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, δήλωσε λίγο πριν τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που αρχίζει σήμερα στην Χάγη ότι δεν είναι «δύσκολο πράγμα» να συμφωνήσουν τα μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ λόγω της αυξανόμενης απειλής από τη Ρωσία – και τόνισε ότι ο Τραμπ παραμένει «απολύτως» δεσμευμένος να στηρίξει τη συμμαχία. Σε συνέντευξή του την παραμονή της συνόδου κορυφής της δυτικής συμμαχίας, ο Ρούτε διαβεβαίωσε τον Guardian ότι και τα 32 μέλη της συμμαχίας συμφώνησαν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες επειδή «διακυβεύονται τόσα πολλά» μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
Πράγματι η διήμερη σύνοδος κορυφής της ατλαντικής συμμαχίας που πραγματοποιείται σήμερα και αύριο (23 και 24 Ιουνίου) στην Χάγη δεν είναι σαν οποιαδήποτε άλλη . Διεξάγεται στη σκιά τριών πολέμων και με το διεθνές σύστημα σε κατάσταση διεθνούς ρευστότητας και παρόλα αυτά το κεντρικό της θέμα δεν είναι πόλεμος στην Ουκρανία, ούτε η αιματηρή σύγκρουση στη Γάζα, μήτε και η κλιμακούμενη αναμέτρηση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Το κυρίαρχο ζήτημα που θα τεθεί στο τραπέζι είναι η απαίτηση για αύξηση των αμυντικών δαπανών από το 2% στο 5% του ΑΕΠ για κάθε κράτος, στόχος που αποδίδεται ευθέως στις πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ που αναμένεται σήμερα στην Χάγη, έχει μετατρέψει τη χρηματοδότηση της συμμαχίας σε «δείκτη πίστης», απειλώντας με αποστασιοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη δέσμευση στο Άρθρο 5, που αφορά τη συλλογική ασφάλεια των κρατών-μελών, για όσους δεν ανταποκριθούν.
Στις αποσκευές του ο Αμερικανός πρόεδρος σε αυτό το ταξίδι του στην Ευρώπη φέρνει βεβαίως και την πλήρη κατάπαυση του πυρός που υποστηρίζει ότι πέτυχε στην σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν καθώς και την ισχύ που του δίνει το αμερικανικό πλήγμα στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Βάσει της σχεδιαζόμενης συμφωνίας, τα μέλη του ΝΑΤΟ θα δεσμευτούν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 3,5% του ΑΕΠ, με ένα επιπλέον 1,5% να διατίθεται σε ευρύτερες επενδύσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και των πληροφοριών.
Ο Ρούτε δήλωσε: “Η συμφωνία αυτή θα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για την Ευρώπη: «Η κατάσταση της ασφάλειας έχει αλλάξει τόσο πολύ και οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι όταν έρθει η κλήση [σε περίπτωση επίθεσης σε μέλος του ΝΑΤΟ] … πρέπει τώρα να παραδώσετε στη συλλογική προσπάθεια, αυτό που υποσχεθήκατε, ότι καλύτερα να έχετε τα πράγματά σας εκεί».
Είναι μια κρίσιμη στιγμή για τη συμμαχία, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να διανύει πλέον τον τέταρτο χρόνο του μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022 και τον κίνδυνο επιδείνωσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, παρά τη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.
Μιλώντας στη γενέτειρά του, τη Χάγη, ο Ρούτε, ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας, χαρακτήρισε τη Ρωσία ως «την πιο σημαντική και άμεση απειλή» για το ΝΑΤΟ, προειδοποιώντας ότι η Μόσχα θα μπορούσε να είναι σε θέση να εξαπολύσει επίθεση κατά των μελών της συμμαχίας εντός τριών έως πέντε ετών.
«Είναι σαφές ότι [η Ρωσία] θέλει να επεκτείνει την επικράτειά της», δήλωσε ο Ρούτε. «Εδώ και μερικά χρόνια, ανασυγκροτούνται με ταχείς ρυθμούς».
Ο Rutte δήλωσε ότι η Ρωσία «παράγει ήδη τέσσερις φορές περισσότερα πυρομαχικά» από ολόκληρη τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, παρά το γεγονός ότι η οικονομία της αξίζει μόλις 2 εκατ. δολάρια σε σύγκριση με τα 50 εκατ. δολάρια του ΝΑΤΟ. «Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι θα αυξήσουμε τα χρήματα», είπε.
Ο Τραμπ και οι ΗΠΑ έχουν παραπονεθεί επανειλημμένα ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι βασίζονται υπερβολικά στη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ.
Από την αρχή του διορισμού του το 2024, ο Ρούτε ανέλαβε να πλοηγήσει τη συχνά τεταμένη σχέση του ΝΑΤΟ με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος έχει κατά καιρούς αμφισβητήσει την ίδια την ύπαρξη της συμμαχίας.
Ο Ρούτε, ο οποίος καλλιέργησε προσεκτικά θετικές σχέσεις με τον Τραμπ, επέμεινε ότι ο Αμερικανός ηγέτης παραμένει «απολύτως» δεσμευμένος στο ΝΑΤΟ.
«Λέω στους Ευρωπαίους, σας παρακαλώ να είστε λίγο λιγότερο ανήσυχοι και να επικεντρωθείτε σε αυτό που μπορείτε να κάνετε, να ξοδεύετε περισσότερα, να βάζετε σε κίνηση τη βιομηχανία σας, επειδή αυτοί [οι ΗΠΑ] είναι δεσμευμένοι, αλλά περιμένουν επίσης από εμάς να ξοδεύουμε περισσότερα», είπε.
Ο Τραμπ αναμένεται να μεταβεί στη Χάγη την Τρίτη, αν και δεν ήταν άμεσα σαφές πώς οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή μπορεί να επηρεάσουν το πρόγραμμά του.
Ο Ρούτε εμφανίστηκε να υποστηρίζει την επίθεση των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, χαρακτηρίζοντάς την «αποφασιστική ενέργεια» που άνοιξε τον δρόμο για διπλωματικές συνομιλίες.
«Το ΝΑΤΟ έλεγε με συνέπεια ότι το Ιράν δεν πρέπει να έχει πυρηνική ικανότητα», είπε, προσθέτοντας ότι η αντίδραση της συμμαχίας θα ήταν «καταστροφική» εάν το Ιράν αποφάσιζε να επιτεθεί στο έδαφος του μπλοκ ως απάντηση.
Καθώς πλησίαζε η σύνοδος κορυφής, οι εντάσεις μεταξύ ορισμένων μελών του ΝΑΤΟ εμφανίστηκαν όταν η Ισπανία δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στο νέο στόχο της συμμαχίας για κάθε χώρα να δαπανά το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα, χαρακτηρίζοντας τον στόχο «παράλογο».
Η Ισπανία υστερεί σημαντικά σε σχέση με άλλα δυτικά έθνη, καθώς αφιερώνει μόνο το 1,3% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες, αν και δήλωσε ότι δεν θα εκτροχιάσει μια συμφωνία σχετικά με τον στόχο των δαπανών. Είπε ότι θα μπορούσε να ανταποκριθεί στη συνεισφορά της στο στρατιωτικό σχέδιο του ΝΑΤΟ δαπανώντας μόνο 2,1%.
Ο Τραμπ επιτέθηκε στον Ισπανό πρωθυπουργό, Pedro Sánchez, και την κυβέρνησή του, λέγοντας: “Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να ασχοληθεί με την Ισπανία. Η Ισπανία είναι ένας πολύ κακό- πληρωτής”.
Newsroom με πληροφορίες από Reuters , theguardian.com
