Άρθρο του Χρήστου Καπούτση
Η πρόσκληση του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας, μετά από πέντε χρόνια, στην Άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., σχετίζεται ασφαλώς, με το ρόλο της Τουρκίας, στις διεθνοπολιτικές εξελίξεις. Η Τουρκία, είναι ισχυρή περιφερειακή δύναμη, είναι μέλος του ΝΑΤΟ, κάπως αποστασιοποιημένη από τον σκληρό πυρήνα των επιλογών της συλλογικής Δύσης, στο πόλεμο στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Παράλληλα η Τουρκία, διατηρεί πολύ καλές διμερείς σχέσεις με τη Ρωσία και το Ιράν, αλλά και με την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης και της συνεργασίας στον στρατιωτικό τομέα. Και ακόμη, η Τουρκία, έχει πολύ κακές σχέσεις με το Ισραήλ, ενώ ενισχύει τη παλαιστινιακή οργάνωση ΧΑΜΑΣ και παρασκηνιακά τον ISIS και το ρόλο του στη Συρία, καθώς και τη Χεζμπολαχ του Λιβάνου. Ουσιαστικά, η Τουρκία, παραδίδει μαθήματα πολυδιάστατης διπλωματίας. Και σε ότι αφορά την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία, εφαρμόζει τις αρχές της εξαναγκαστικής διπλωματίας και με την επίδειξη στρατιωτικής πυγμής, που στον πυρήνα της είναι η πάγια αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική της Τουρκίας έναντι των γειτονικών της κρατών, προωθεί σταθερά τους στρατηγικούς στόχους της όπως αυτοί περιλαμβάνονται στην «Γαλάζια Πατρίδα».
Οι υπουργοί εξωτερικών της Ε.Ε. κάλεσαν τον τούρκο ομόλογό τους να συμμετάσχει σε μία σύσκεψη, όπου έγινε λεπτομερής ενημέρωση για την πορεία του πολέμου, στην Ουκρανία, αλλά και για τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Για τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, οι δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι αργά αλλά και σταθερά η ζυγαριά γέρνει υπέρ της Μόσχας, ανεξαρτήτως των εκατέρωθεν απωλειών. Και ο λόγος είναι ότι η Ρωσία διαθέτει πολλαπλάσιους πόρους, περισσότερο και καλά εκπαιδευμένο στρατιωτικό προσωπικό και περισσότερα και καλύτερα συμβατικά όπλα από την Ουκρανία, παρά την γενναία στρατιωτική βοήθεια προς το Κιέβου από τη Δύση. Για τη Μέση Ανατολή, είναι υπαρκτός ο εφιάλτης της επέκτασης του πολέμου. Και τα δύο πολεμικά μέτωπα, είναι σε μια ιδιαίτερα λεπτή φάση, καθώς απειλείται η Παγκόσμια ειρήνη, εφόσον ο Ψυχρός πόλεμος μετατραπεί σε θερμό… Οι κοσμοκράτειρες και πυρηνικές δυνάμεις ( ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ισραήλ, Γαλλία και Βρετανία) είναι κυριολεκτικά «με το δάχτυλο στην σκανδάλη» και αυτό στην καλύτερη εκδοχή, αν αναφερόμαστε σε συμβατικά (υπερσύγχρονα στρατιωτικής τεχνολογίας) και όχι σε τακτικά (πυρηνικά), οπλικά συστήματα.
Σε αυτό λοιπόν το δυστοπικό και απόλυτα άναρχο και συγκρουσιακό περιβάλλον, όλοι οι άμεσα εμπλεκόμενοι, αναγνωρίζουν τον στρατηγικό ρόλο της Τουρκίας. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. θέλουν την Τουρκία, ισχυρό σύμμαχό τους στα γεωστρατηγικά τους σχέδια στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, ανατολική Ευρώπη, Ευρασία, Καύκασος, Βαλκάνια, ανατολική Μεσόγειο, Εγγύς και Μέση Ανατολή, Αραβική Χερσόνησο, Περσικός Κόλπος. Το ίδιο όμως θέλει και η Ρωσία. Και η Τουρκία «παζαρεύει», απαιτεί, απειλεί, διαπραγματεύεται ( F-16, F-35, S-400) τα πάντα με τους πάντες.
Στο Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. και παρουσία του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας (Βρυξέλες Πέμπτη 29 Αυγούστου), ένα από τα κορυφαία θέματα ήταν η ομαλή ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, ώστε το συντομότερο να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. Στις συζητήσεις το Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Χ. Φιντάν με τους ευρωπαίους υπουργούς εξωτερικών και στην θεματική ενότητα για τη Μέση Ανατολή, τέθηκε και το Κυπριακό. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, σε δηλώσεις μετά τη συμμετοχή του στο Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (Gymnich), απέρριψε τη διασύνδεση του Κυπριακού με τις ευρωτουρκικές σχέσεις.«Πιστεύουμε ότι η αναζωογόνηση των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ είναι προς το συμφέρον όλων. Ωστόσο, τονίσαμε ότι η σύνδεση του Κυπριακού προβλήματος με τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ ,δεν είναι υγιής μέθοδος και δεν θα αποφέρει αποτελέσματα», δήλωσε ο Χακάν Φιντάν. Από την πλευρά της Ε.Ε., ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ στις δηλώσεις του ανέφερε ότι «Η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Κυπριακό ήταν εκ των βασικών θεμάτων που συζήτησαν οι υπουργοί εξωτερικών της ΕΕ με τον Τούρκο ομόλογό τους Χακάν Φιντάν».
Στο περιθώριο του Άτυπου Συμβουλίου της Ε.Ε., έγινε συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη με τον ομόλογό του Χ. Φιντάν. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Γ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο πρόσφατο επεισόδιο της Κάσου, όμως δεν ανακοινώθηκε η απάντηση του Χ. Φιντάν. Ο Έλληνας Υπουργός των εξωτερικών σε δηλώσεις του ανέφερε ότι: «Η Ελλάδα είναι επί της αρχής υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας.Βεβαίως, είναι αυτονόητο ότι η πορεία αυτή περνά μέσα από τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών. Ιδιαιτέρως δε είναι σημαντικό την περίοδο αυτή, όπου με πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία για την επανεκκίνηση των συζητήσεων στο Κυπριακό, που αποτελεί ένα τεράστιο αγκάθι για την παγκόσμια ειρήνη, για την ασφάλεια, για το διεθνές δίκαιο». Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της συνάντησης των υπουργών εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, η αρμόδια τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ρένα Δούρου, ανέφερε ότι: “Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Γεραπετρίτης “έθεσε όλα τα θέματα που κατά το προηγούμενο διάστημα δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του διεθνούς δικαίου”. Μια καταφανώς ανεπαρκής, κατώτερη των περιστάσεων τοποθέτηση έναντι της κλιμακούμενης τουρκικής επιθετικότητας στο Αιγαίου, με τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια, όπως αυτά στην Κάσο, που στοχεύουν στην αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, παραβιάζοντας προκλητικά το διεθνές δίκαιο”. Σε συνέντευξή του, για τα ελληνοτουρκικά ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι κατά τη συνάντηση με τον κ.Φιντάν έθεσε τα ζητήματα που ανέκυψαν εσχάτως, μεταξύ αυτών και το θέμα της Κάσου, τα ζητήματα αιχμής, καθώς και την προετοιμασία της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, το Σεπτέμβριο. Σε σχέση με το επεισόδιο της Κάσου και με όσα ακούστηκαν για υποχωρήσεις και υπαναχωρήσεις ο κ. Γεραπετρίτης τα χαρακτήρισε “ανυπόστατα και ψευδή” και έκανε λόγο για πολιτική εκμετάλλευση των πραγμάτων από μερίδα του Τύπου. Ο Υπουργός Εξωτερικών ξεκαθάρισε με έμφαση ότι ζητήματα κυριαρχίας δεν πρόκειται να μπουν ποτέ στη συζήτηση με την Τουρκία και η χώρα μας υπερασπίζεται πάντοτε τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
