«Στην πραγματικότητα, είμαστε όλοι μικρές αυτοκρατορίες, προορισμένες να χαθούν. Το παράδοξο μοιρολόι που σιγοψιθυρίζουμε μιλάει, ουσιαστικά, για εμάς τους ίδιους».
Στο Βερολίνο, μία πρόσκληση σε δείπνο από τον γιο του στέκεται η αφορμή για τον εβδομηντάχρονο άρρωστο αφηγητή να ψάξει βαθιά στο παρελθόν της περίφημης καπνοβιομηχανίας Muratti. Οι αλλαγές στις συνήθειες των σύγχρονων εποχών, μαζί με την ελληνική καταγωγή της αλλοτινής ακμαίας επιχείρησης, τον παρακινούν να ανατρέξει σε σκόρπιες πληροφορίες, διαφημίσεις και καρτ ποστάλ, σε ό,τι έχει απομείνει από μια πρώην μικρή αυτοκρατορία. Ένα κουτί ξεχασμένο σε τοπικό μουσείο και ένας φάκελος σε δημόσια αρχεία οδηγούν τον αφηγητή στο να ερευνήσει, να υποθέσει, να φανταστεί, να ανακατασκευάσει μια ολόκληρη ιστορία, επικεντρωμένη κυρίως στην ακμή της δυναστείας Μουράτογλου σε Βερολίνο και Μάντσεστερ.
Ο Χρήστος Αστερίου, μετά τη μεγαλόπνοη αφήγηση των μυθιστορημάτων του «Ίσλα Μπόα» και «Η θεραπεία των αναμνήσεων», επιστρέφει με την ίδια έντονη στοχαστική και κριτική ματιά, πλαισιωμένη όμως αυτή τη φορά με μια ξεχωριστή λιτότητα. Με συγκίνηση, σκάβει στα ερείπια του παρελθόντος και ερευνά την επερχόμενη λήθη, σε αυτό που αποτελεί και το δικό μας μέλλον. Και προσφέρει, μαζί, μια ελεγεία στο κάπνισμα, μία αγαπημένη συνήθεια άλλοτε συνδεδεμένη ακόμη και με ποδοσφαιρικούς ή ποδηλατικούς αγώνες και που τώρα τείνει να εξαφανιστεί.
«Το κάπνισμα, γεννημένο στα ερείπια του μεσαίωνα, έχοντας γνωρίσει μέρες θριάμβου, οδεύει προς εξαφάνιση. Μια ανθρώπινη συνήθεια σε αποδρομή, προορισμένη να μειωθεί στο ελάχιστο, να χαθεί, ίσως για πάντα. Ποιος να το είχε φανταστεί;».
Το αφήγημα «Μικρές αυτοκρατορίες: Muratti/Ένας αποχαιρετισμός» του Χρήστου Αστερίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
Κώστας Μοστράτος
