Καινοτόμος μεθοδολογία από Έλληνες επιστήμονες του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, επιτρέπει για πρώτη φορά τον ακριβή ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό των συστατικών υγρών και στερεών τροφίμων και συμπληρωμάτων διατροφής.
Με την εφαρμογή της τεχνικής αυτής, αποκωδικοποιήθηκε το ”DNA” την Ελληνικής Φέτας και διαπιστώθηκε ότι η φέτα ΠΟΠ από όλες τις περιοχές της χώρας περιέχει συνολικά 489 διαφορετικές πρωτεΐνες, γεγονός που την καθιστά ένα από τα πλουσιότερα σε πρωτεΐνες είδος τυριού παγκοσμίως.
Η Τροφομετρία© έχει αναπτυχθεί στο ΙΙΒΕΑΑ και εφαρμόζεται κατ’ αποκλειστικότητα (Αριθμός Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας: 1009198). Η τροφομετρία, αναφέρεται στο σύνολο των μεθόδων φασματομετρίας μάζας, που οδηγούν στην ταυτοποίηση του συνόλου των πρωτεϊνών, πεπτιδίων, μεταβολητών, λιπιδίων και όλων των άλλων ομάδων μορίων ενός τροφίμου, τα οποία συνδυαζόμενα δημιουργούν το τροφομετρικό αποτύπωμά© του. Αυτό είναι μοναδικό για κάθε τρόφιμο, όπως είναι και το γενετικό προφίλ DNA στους ανθρώπους.
Ερευνητές του ΙΙΒΕΑΑ ανέλυσαν το κατεξοχήν εθνικό μας προϊόν, την ελληνική φέτα, με σκοπό να αποκρυπτογραφηθεί, για πρώτη φορά σε μοριακό επίπεδο, το περιεχόμενο, η αξία και οι διατροφικές ιδιότητές της.
Τα αποτελέσματα της εργασίας αυτής (Feta cheese proteins: Manifesting the identity of Greece׳s National Treasure) δημοσιεύθηκαν πρόσφατα σε διεθνές περιοδικό. Συγκεκριμένα, αναλύθηκε πληθώρα αντιπροσωπευτικών δειγμάτων φέτας από όλα τα μέρη της Ελλάδας που παράγουν φέτα «Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης» (ΠΟΠ), επιδιώκοντας την ταυτοποίηση όλων των πρωτεϊνών και πεπτιδίων που περιέχουν.
Για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν οι φασματογράφοι μάζας υψηλής ευκρίνειας. Τεχνολογία και τεχνογνωσία που είναι αποκλειστικά διαθέσιμη στο ΙΙΒΕΑΑ, καθιστώντας την Ερευνητική Μονάδα Πρωτεομικής μοναδική, σε όλα τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στην εφαρμογή της μοριακής ιχνηλασιμότητας.
Πρωτεΐνες και βιταμίνες
Με την εφαρμογή της τεχνικής αυτής, διαπιστώθηκε ότι η φέτα ΠΟΠ από όλες τις περιοχές της χώρας περιέχει συνολικά 489 διαφορετικές πρωτεΐνες.
Οι 489 αυτές πρωτεΐνες αποτελούν την ταυτότητα της ελληνικής φέτας και ανήκουν σε διάφορες ομάδες βιολειτουργικών πρωτεϊνών. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται πρωτεΐνες που σχετίζονται με την ρύθμιση και ανοσοποιητικού συστήματος, με αντιμικροβιακή δράση, καθώς και πρωτεΐνες που ελέγχουν το μικροβίωμα του εντέρου.
Ταυτοποιηθήκαν επίσης πολλές πρωτεΐνες που σχετίζονται με βιταμίνες, όπως την βιταμίνη D, που ευθύνεται για την μεταφορά ασβεστίου στα οστά, την βιταμίνη B12 υπεύθυνη για την μεταφορά και την πρόσληψη σιδήρου, καθώς και άλλων λειτουργικών ιχνοστοιχείων. Στη Ελληνική φέτα ΠΟΠ ανιχνεύθηκαν επίσης, πρωτεΐνες που συνδέονται με τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, τη λειτουργία των νεφρών καθώς και πρωτεΐνες για τον μεταβολισμό της χοληστερίνης και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Πέραν της απόδειξης της υψηλής διατροφικής αξίας της Ελληνικής φέτας ΠΟΠ, τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης εργασίας έχουν ιδιαίτερη σημασία για την εθνική οικονομία, την εγχώρια βιομηχανία και τους παραγωγούς.
Με βάση τα ευρήματα αυτά αναπτύχθηκε μία νέα μέθοδος για την ιχνηλασιμότητα του χρησιμοποιούμενου γάλακτος, τον προσδιορισμό ύπαρξης νοθείας σε αυτή, τον διαχωρισμό της από παρεμφερή προϊόντα και τελικά την ταυτοποίηση της προέλευσης της φέτας ως αποκλειστικά ελληνικού προϊόντος ονομασίας προελεύσεως.
Η Τροφομετρία μπορεί να εφαρμοσθεί περαιτέρω σε όλα τα είδη των τροφίμων, περιλαμβανομένων των υγρών, στερεών, τροφίμων ζωικής ή φυτικής προέλευσης, γαλακτοκομικών προϊόντων, συμπληρωμάτων διατροφής κλπ. προσδιορίζοντας με ακρίβεια:
– Προϊόντα Ανωτέρας Ποιότητας (ΠΑΠ) με ευεργετικές δράσεις για την υγεία του ανθρώπου
– Η γεωγραφική προέλευση του τροφίμου, (Ελληνικό, προϊόν ονομασίας προελεύσεως (Π.Ο.Π.), προϊόν γεωγραφικής ένδειξης (Π.Γ.Ε.), εγγυημένο παραδοσιακό ιδιότυπο προϊόν (Ε.Π.Ι.Π.)
– Βιολειτουργικά τρόφιμα.
Η Ερευνητική Μονάδα Πρωτεομικής του ΙΙΒΕΑΑ, έχει ήδη διενεργήσει πλήθος τροφομετρικών αναλύσεων για λογαριασμό της Περιφέρειας Ηπείρου και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αναδεικνύοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, οικονομικά σημαντικών ζωικών οργανισμών της πανίδας του Αμβρακικού κόλπου, αλλά και τροφίμων από το εξωτερικό (Ιταλία, Μεγάλη Βρετανία).
Ο Θανάσης Αναγνωστόπουλος, ερευνητής του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, μιλώντας στον Αθήνα 9.84 και στον Βίκτωρα Αντωνόπουλο, ανέφερε πως η ανάλυση που έγινε αποτελεί «παγκόσμια πρώτη».
Όπως είπε, αυτό που κάνει ξεχωριστή τη φέτα σε σχέση με άλλα τυριά είναι το γεγονός ότι προέρχεται από ελληνικά πρόβατα και κατσίκες και έχει συγκεκριμένη περιεκτικότητα γάλακτος, συγκεκριμένη ποιότητα πρωτεϊνών και πρωτεΐνες συγκεκριμένων κατηγοριών, σε σχέση με τα γάλατα που προέρχονται από βοοειδή, καταλήγοντας στο ότι η φέτα έχει μοναδική σύσταση πρωτεϊνών παγκόσμια.
Στόχος της ερευνητικής ομάδας του Ιδρύματος, σύμφωνα με τον κ. Αναγνωστόπουλο, είναι να προωθηθούν όλα τα ελληνικά προϊόντα, και συνεπώς όλες οι ευεργετικές τους ιδιότητες, τα οποία αυτή τη στιγμή δεν χαίρουν, όπως είπε, της αναγνώρισης, που θα έπρεπε παγκόσμια.
Νίνα Κομνηνού
