Τον σχολικό εκφοβισμό (bullying) βάζει στο στόχαστρο το υπουργείο Παιδείας και προσανατολίζεται στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή του.
Στο πλαίσιο αυτό μεταξύ άλλων ετοιμάζονται σχολικά εγχειρίδια κατά της βίας, σχετικές διδακτικές ενότητες, τακτική επικοινωνία των εκπαιδευτικών με γονείς και μαθητές, επιμορφωτικά σεμινάρια και ψυχολογική υποστήριξη.
Η εφαρμογή ενός προγράμματος πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας, το οποίο θα αφορά στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας (εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς) είναι στις προτεραιότητες του υπουργείου Παιδείας, καθώς οι πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν ότι ένας στους τρεις μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει πέσει θύμα εκφοβισμού από συμμαθητές του.
Το γεγονός αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το φαινόμενο του bullying έχει λάβει σοβαρές διαστάσειςκαι χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Εξάλλου, η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών στις περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού, με το φαινόμενο να εμφανίζεται εντονότερο στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου και να μειώνεται όσο οι μαθητές μεγαλώνουν.
Ένα από τα βασικά μέτρα που εξετάζει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας είναι η σύνταξη και η εφαρμογή σχολικών κανονισμών σε κάθε σχολική μονάδα, με τη συμμετοχή και των μαθητών, όπου θα καταγράφονται κανόνες που θα διέπουν τη σχολική ζωή, δηλαδή, με άλλα λόγια, τη δημιουργία ενός πρωτοκόλλου το οποίο θα γνωρίζουν και θα πρέπει να ακολουθούν οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί, η διεύθυνση του σχολείου αλλά και οι γονείς.
Ιδιαίτερα οι μαθητές θα αναλαμβάνουν σημαντικό ρόλο -μέσω του θεσμού του «διαμεσολαβητή»- στην επίλυση περιστατικών βίας μεταξύ των συμμαθητών τους, πάντα σε συνεργασία με τους καθηγητές και με την καθοδήγηση του διευθυντή του σχολείου ενώ θα ανασυνταχθεί το Παρατηρητήριο κατά της Βίας του υπουργείου Παιδείας, αλλά θα ενισχυθεί και η συνεργασία του υπουργείου με τους δήμους.
Στόχος της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου είναι με την έναρξη του επόμενου σχολικού έτους να εισαχθεί στο ωρολόγιο πρόγραμμα θεματική ενότητα για τη σχολική βία, μαζί με τις νέες θεματικές ενότητες, όπως η υγιεινή διατροφή, ο εθελοντισμός, η περιβαλλοντική συνείδηση, η σεξουαλική αγωγή, η επιχειρηματικότητα κλπ.
Ταυτόχρονα ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται, πέρα από την επιμόρφωση και τη διαδικασία πρόληψης, και η ψυχολογική υποστήριξη όχι μόνο όσων δέχονται εκφοβισμό, αλλά και όσων την ασκούν.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα τη ςεφημερίδας «Έθνος» οι ειδικοί τονίζουν ότι βασικά σημάδια αναγνώρισης ενός παιδιού που έχει πέσει θύμα βίαιης συμπεριφοράς είναι τα εξής:
-Ανεξήγητες μελανιές και σημάδια από χτυπήματα, έλλειψη φίλων από το σχολείο.
-Άρνηση να πάει στο σχολείο.
-Παρουσιάζει διαρκώς άγχος.
-Εμφανίζει ανεξήγητη επιθετική συμπεριφορά στο σπίτι.
-Απομονώνεται στο δωμάτιό του. Βλέπει εφιάλτες και δηλώνει συχνά άρρωστο όταν ξυπνάει το πρωί.
-Επιστρέφει σπίτι από το σχολείο με ρούχα σκισμένα ή αντικείμενα να λείπουν ή να έχουν καταστραφεί. Δεν ομολογεί τι έγινε στο σχολείο και δείχνει φοβισμένο.
Τα 15 μέτρα – «ασπίδα» για τον σχολικό εκφοβισμό που επεξεργάζεται το υπουργείο Παιδείας είναι:
-Σύνταξη διακήρυξης του σχολείου ενάντια στη βία: δικαιώματα-υποχρεώσεις-καθήκοντα για όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας.
-Σύσταση σχολικής επιτροπής ενάντια στον εκφοβισμό και στην ενδοσχολική βία.
-Ενίσχυση μέτρων προστασίας στον περιβάλλοντα χώρο σχολείων στα οποία παρατηρούνται παραβατικές συμπεριφορές.
-Καθιέρωση τακτικών συναντήσεων επικοινωνίας μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων σε κάθε τάξη, με ευθύνη των εκπαιδευτικών.
-Παροχή βοήθειας από μαθητές σε άλλους, για την επίλυση των συγκρούσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εκφοβισμό (θεσμός μαθητή-διαμεσολαβητή).
-Διοργάνωση ειδικών συζητήσεων και προγραμμάτων για την εκπαίδευση των μαθητών στον σεβασμό των δικαιωμάτων των άλλων κατά τη χρήση του Διαδικτύου και την αποφυγή της άσκησης βίας, των προσβολών και του εκφοβισμού που συμβαίνει μέσω αυτού (cyber bullying).
-Εμπλουτισμός της ύλης με διδακτικές ενότητες σχετικές με τα δικαιώματα, τις ευθύνες και τις κοινωνικές σχέσεις των μαθητών.
-Τα σχολεία θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν εκπαιδευτικούς με ειδικές γνώσεις, όπως και διεπιστημονική ομάδα συνεργατών (π.χ. ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κ.ά.), ανάλογα με τις ανάγκες τους.
-Εφαρμογή του θεσμού του «δασκάλου εμπιστοσύνης», στον οποίο θα μπορούν να απευθύνονται οι μαθητές ατομικά ή ομαδικά, συζητώντας προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όπως θέματα σχολικού εκφοβισμού.
-Σε συνεργασία με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη θα γίνει επικαιροποίηση του υλικού που δίνεται στους μαθητές, με ειδική προσαρμογή για κάθε βαθμίδα καθώς και ανανεωμένο ψηφιακό υλικό.
-Ήδη έχει συσταθεί κοινή ομάδα εργασίας -των υπουργείων Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη-, το έργο της οποίας είναι στην τελική φάση παραγωγής σχετικού υλικού για τα σχολεία.
-Άμεσα θα επανασυσταθεί μια κεντρική ομάδα, η οποία θα εκπονήσει τη στρατηγική για τη διαχείριση των φαινομένων ενδοσχολικής βίας.
-Στήριξη των παιδιών και των εκπαιδευτικών με συμμετοχή εξειδικευμένων ατόμων στα αντικείμενα της σχολικής βίας.
-Υποστήριξη των σχολείων και των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης. Διοργάνωση επιμορφώσεων, σεμιναρίων-συνεδρίων.
-Αξιοποίηση διαθέσιμων δικτύων με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.
Ισίδωρος Ρούσσος
