H δολοφονία του Κασέμ Σολεϊμανί , του διοικητή της Δύναμης Κουντς του Ιράν που είναι υπεύθυνη για τις επιχειρήσεις της ιρανικής στρατιωτικής δύναμης Φρουροί της Επανάστασης στο εξωτερικό συνιστά δραματική κλιμάκωση της μέχρι πρόσφατα χαμηλού επιπέδου διαμάχης μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης.
Οι συνέπειες αυτής της επίθεσης μπορεί να αποδειχθούν εξόχως αρνητικές ιδιαίτερα για το χώρο της Μέσης Ανατολής, υπογραμμίζει ο αμυντικός και διπλωματικός συντάκτης του BBC Τζόναθαν Μάρκους.
Τα αντίποινα κατά αμερικανικών στόχων πρέπει να αναμένονται και η αντεκδίκηση μπορεί να έχει ως επακόλουθο τη μετωπική σύγκρουση των ΗΠΑ με το Ιράν. Η αμερικανικής παρουσία στο Ιράκ τίθεται πλέον εν αμφιβόλω ενώ δοκιμάζεται η στρατηγική του προέδρου Τραμπ στην περιοχή.
Ο Φίλιπ Γκόρντον ο οποίος ήταν στον Λευκό Οίκο ο συντονιστής της αμερικανικής πολιτικής για τη Μέση Ανατολή και τον Περσικό Κόλπο επί προεδρίας Ομπάμα σημείωσε ότι η εξόντωση του Σουλεϊμανί εν μέρει σημαίνει – “κήρυξη του πολέμου κατά του Ιράν από τη μεριά των ΗΠΑ”.
«Άνθρωπος με αμερικανικό αίμα στα χέρια του»
Η Δύναμη Κουντς είναι το σώμα ασφαλείας των δυνάμεων του Ιράν που φέρει την ευθύνη για τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Για πολλά χρόνια , στο Λίβανο, στη Συρία , στο Ιράκ ή αλλού, ο Σουλεϊμανί ήταν ο ιθύνων νους της επέκτασης της επιρροής του Ιράν στις χώρες της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου. Η στρατηγική του βασιζόταν στις τρομοκρατικές επιθέσεις ή στην ενίσχυση των τοπικών συμμάχων της Τεχεράνης.
Στα μάτια της Ουάσιγκτον ο υποστράτηγος Σολεϊμανί ήταν ο άνθρωπος – “με αμερικανικό αίμα στα χέρια του”. Στην πατρίδα του όμως ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής και ήταν αυτός που ηγείτο της εκστρατείας για την αντιμετώπιση των αμερικανικών πιέσεων μετά την επιβολή των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν από τις ΗΠΑ.
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι ο πρόεδρος Τραμπ πήρε την απόφαση τώρα να προχωρήσει στην επιχείρηση κατά του Κασέμ Σολεϊμανί.
Τι προκάλεσε την αμερικανική αντίδραση;
Οι λόγοι θα μπορούσαν να αναζητηθούν σε μια σειρά πυραυλικών επιθέσεων χαμηλού επιπέδου κατά αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ για τις οποίες , σύμφωνα πάντα με την αμερικανική πλευρά, την ευθύνη φέρει το καθεστώς στην Τεχεράνη. Εξάλλου οι ΗΠΑ θεωρούν ότι υπήρξε ιρανικός δάκτυλος στη δολοφονία στη Βαγδάτη Αμερικανού πολίτη που ήταν εργολάβος στο επάγγελμα. Σημειώνουμε ότι η Ουάσιγκτον τελευταία δεν είχε αντιδράσει άμεσα στις πρόσφατες επιχειρήσεις του Ιράν κατά πετρελαιοφόρων στον Περσικό Κόλπο , στη κατάρριψη μη επανδρωμένου αμερικανικού αεροσκάφους ή ακόμη και στην επίθεση κατά μιας μεγάλης πετρελαϊκής εγκατάστασης στη Σαουδική Αραβία.
Μετά τις επιθέσεις κατά αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ, το Πεντάγωνο αποφάσισε να πλήξει στόχους της ιρανικής πολιτοφυλακής. Η απάντηση της Τεχεράνης ήταν η επίθεση κατά της αμερικανικής πρεσβείας στη Βαγδάτη.
Το Πεντάγωνο δίνοντας εξηγήσεις για τα αίτια που το οδήγησαν να οργανώσει την φονική επίθεση κατά του Σολεϊμανί στη σχετική επίσημη ανακοίνωση επικεντρώνεται όχι μόνο τις προηγούμενες ενέργειες του Ιρανού στρατηγού αλλά επίσης τονίζει τον αποτρεπτικό χαρακτήρα αυτών των επιθέσεων. Κατά το Πεντάγωνο ο Σουλεϊμανί είχε αναπτύξει σχέδια για επιθέσεις κατά Αμερικανών διπλωματών και μελών των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στο Ιράκ και σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις;
Τι πρόκειται να συμβεί από εδώ και στο εξής; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τους παρατηρητές . Σύμφωνα με τον Τζόναθαν Μάρκους του BBC , ο πρόεδρος Τραμπ θα ελπίζει ότι με μια δραματική ενέργεια η Ουάσιγκτον κατάφερε να σπείρει τον φόβο στο Ιράν και ταυτόχρονα να δείξει στους ιδιαίτερα ανήσυχους συμμάχους των ΗΠΑ όπως το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία ότι η αμερικανική αποτρεπτική ισχύς πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και ότι τον τελευταίο λόγο στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή έχουν ο Λευκός Οίκος και το Αμερικανικό Πεντάγωνο. Ωστόσο είναι σχεδόν αδιανόητο ότι δεν θα υπάρξει ισχυρή απάντηση από το Ιράν στο τελευταίο χτύπημα των ΗΠΑ έστω και εάν η αντίδραση αυτή δεν είναι άμεση, υπογραμμίζει ο αμυντικός και διπλωματικός συντάκτης του BBC.
Η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο Ιράκ είναι ένας προφανής δυνητικός στόχος για την Τεχεράνη. Τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζουν και αμερικανικοί στόχοι όχι μόνο στο Ιράκ αλλά και σε άλλες χώρες που και στο παρελθόν επλήγησαν από τους Ιρανούς. Η ανησυχία στην περιοχή του Περσικού Κόλπου έχει “κτυπήσει κόκκινο” και δεν είναι περίεργο ότι ο πρωταρχικός αντίκτυπος της αμερικανικής φονικής επίθεσης ήταν η αύξηση των τιμών του πετρελαίου.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχες χώρες θα προσπαθήσουν να οργανώσουν την άμυνά τους. Η Ουάσιγκτον έχει ήδη αποστείλει μικρό αριθμό ενισχύσεων στην πρεσβεία της στη Βαγδάτη ενώ ενισχύονται οι αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή με 3.000 και πλέον στρατεύματα.
Δεν θα πρέπει να αποκλείεται η αντίδραση της Τεχεράνης να είναι κατά κάποιο τρόπο ασύμμετρη – με άλλα λόγια όχι μόνο μια άλλη επίθεση εις απάντηση της αμερικανικής ενέργειας. Μπορεί να επιδιώξει να εκμεταλλευτεί την ευρεία στήριξη που χαίρει στην περιοχή , με τη βοήθεια των οργανώσεων που είναι δημιούργημα του ίδιου του Σουλεϊμανί και που αυτός είχε φροντίσει να έχουν την οικονομική ενίσχυση του Ιράν.
Η Τεχεράνη θα μπορούσε να ανανεώσει την πολιορκία της αμερικανικής πρεσβείας στη Βαγδάτη φέρνοντας της κυβέρνηση του Ιράκ σε πολύ δύσκολη θέση. Είναι εξίσου πιθανό να εγείρει με τις ιρακινές αρχές θέμα αναφορικά με την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη χώρα. Τέλος το Ιράν είναι σε θέση να οργανώσει διαδηλώσεις κατά των ΗΠΑ και των συμμάχων της σε χώρες της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως προπέτασμα για επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στόχων αλλά και στόχων χωρών που στηρίζουν τα αμερικανικά συμφέροντα πχ. Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Βρετανία.
Πόσο σοφή ήταν η απόφαση του προέδρου Τραμπ;
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η επίθεση κατά του διοικητή της Δύναμης Κουντς ήταν μια επίδειξη των δυνατοτήτων που διαθέτουν οι ΗΠΑ στον τομέα της στρατιωτικής κατασκοπείας αλλά και της αμερικανικής στρατιωτικής ισχύος. Πολλοί δεν πρόκειται να λυπηθούν ιδιαίτερα για την εξολόθρευση του Κασέμ Σολεϊμανί, αλλά ο Τζόναθαν Μάρκους του BBC διερωτάται εάν η δολοφονική επίθεση εναντίον του ήταν τελικά μια σοφή ενέργεια από τη μεριά του προέδρου Τραμπ.
Πόσο καλά είναι προετοιμασμένο το Πεντάγωνο να αντιμετωπίσει τα αναπόφευκτα επακόλουθα αυτής της επίθεσης; Και τι μας λέγει αυτή η επίθεση για τη γενικότερη στρατηγική του προέδρου Τραμπ στη Μέση Ανατολή; Έχει αλλάξει η αμερικανική πολιτική στην περιοχή; Υπάρχει μια νέα τακτική μηδενικής ανοχής όσον αφορά την αντιμετώπιση των ιρανικών επιθέσεων ; Ή μήπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ απλώς “έβγαλε από τη μέση” έναν άνθρωπο που ο θεωρούσε αναμφίβολα ότι ήταν “ένας πολύ κακός άνθρωπος”;
Βύρων Καρύδης
