Τις τρεις βασικές κατευθύνσεις του νέου ΕΣΠΑ (2021-2027) παρουσιάζει σήμερα στον Αθήνα 9.84 ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων ΕΣΠΑ του υπουργείου Ανάπτυξης Δημήτρης Σκάλκος.
Ο κ. Σκάλκος τονίζει ότι το νέο ΕΣΠΑ, που απευθύνεται σε χιλιάδες επιχειρηματίες, τομείς και κλάδους, αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα από τον πρώτο κιόλας μήνα του νέου έτους.
Ένα μεγάλο μέρος του ΕΣΠΑ απευθύνεται στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.
Το άλλο μεγάλο κομμάτι αφορά αποκλειστικά τις κοινωνικές δράσεις, με το 1/3 της επόμενης προγραμματικής περιόδου να κατευθύνεται σε δράσεις ενίσχυσης του συστήματος κοινωνικής προστασίας αλλά και ενίσχυσης της απασχόλησης των δεξιοτήτων των εργαζομένων και της αναβάθμισης τους. Επίσης, το νέο ΕΣΠΑ προβλέπει την επιδότηση εργαζομένων σε κλάδους και επιχειρήσεις.
Οι κοινωνικές δράσεις αυτή την φορά θα είναι στοχευμένες και θα έχουν στο επίκεντρο τους το παιδί, αντιμετωπίζοντας το φαινόμενο της «παιδικής φτώχειας» που κυρίως αφορά παιδιά που βρίσκονται σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο.
Το τρίτο και τελευταίο βασικό κομμάτι του νέου ΕΣΠΑ αφορά την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων προκειμένου να μπορούν να υποστηρίξουν τις καινοτομικές και ψηφιακές δράσεις που θα στηρίξει το πρόγραμμα της επιχειρηματικότητας.
Ο γενικός γραμματέας Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης κ. Σκάλκος, σε μια γενικότερη ανάλυση για το νέο ΕΣΠΑ, τονίζει μεταξύ των συμπεριλαμβανομένων δράσεων είναι το ζήτημα των προσφυγικών ροών, της ενσωμάτωσης της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών «που εκτός την πολιτική βούληση χρειάζονται και πόροι. Σε αυτό το κομμάτι το ΕΣΠΑ θα συμβάλλει στον μέγιστο δυνατό βαθμό», όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σκάλκος.
Ένα ακόμη κομμάτι του νέου ΕΣΠΑ αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα με την κλιματική αλλαγή, με τις ασύμμετρες απειλές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, άρα αυτό σημαίνει την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, τόσο στο κομμάτι της πρόληψης όσο και της αντιμετώπισης. Σημαίνει μια στροφή της παραγωγής προς καθαρές μορφές ενέργειας προς «πράσινες» επενδύσεις. «Αυτό είναι κάτι που όχι μόνο υπάρχουν προϋποθέσεις στο ΕΣΠΑ, καθώς τουλάχιστον 30% των πόρων είμαστε υποχρεωμένοι να το κατευθύνουμε σε αυτό που λέμε «πράσινες» επενδύσεις. Αυτό αφορά και το κομμάτι των «πράσινων« δημοσίων έργων, είτε αυτό αφορά την διαχείριση των απορριμμάτων, είτε αυτό αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων», σημειώνει ο κ. Σκάλκος, προσθέτοντας: « Πρόθεση μας είναι το πρόγραμμα να απευθύνεται και σε δημόσια κτίρια που χρίζουν ενεργειακής αναβάθμισης, αλλά αντίστοιχα και σε επιχειρήσεις. Και βεβαίως θα χρειαστούμε και μια νέα γενιά δημοσίων έργων, σύγχρονων και φιλικών προς το περιβάλλον, δηλαδή ότι έργο γίνεται με κοινοτικούς πόρους θα πρέπει να μην προκαλεί βλάβη σε καμία πτυχή του βιώσιμου κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος».
Αναλυτικά, η συνέντευξη του γενικού γραμματέα Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης Δημήτρη Σκάλκου για όλα τα θέματα που αφορούν το νέο ΕΣΠΑ έχει ως εξής:
Για το γενικό περίγραμμα του νέου ΕΣΠΑ:« Το ΕΣΠΑ, αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται ΕΣΠΑ, στην πραγματικότητα είναι μια δέσμη διαφορετικών επιχειρησιακών προγραμμάτων, είτε τομεακών οριζοντίως σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης της χώρας, είτε σε περιφερειακό επίπεδο ( τα λεγόμενα ΠΕΚ), τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα. Απευθύνονται σε διαφορετικές κατηγορίες ωφελούμενων και στοχεύουν της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Υπό αυτή την έννοια δεν θα λέγαμε ότι υπάρχει ένας βασικός άξονας, μια βασική προτεραιότητα στην επόμενη προγραμματική περίοδο που χρονικά εκτείνεται στο 2021 και στο 2027, αλλά στην πραγματικότητα μιλάμε για τρεις βασικούς άξονες. Ο πρώτος ουσιαστικά αφορά την επιχειρηματικότητα, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Όχι περιοριστικά. Δηλαδή αυτή που απευθύνεται σε κάθε κλάδο, σε κάθε ΚΑΔ, όπως είναι και ο σχετικός όρος. Στην πραγματικότητα αυτό που στοχεύουμε στην επιχειρηματικότητα στην επόμενη προγραμματική περίοδο είναι η καινοτομική επιχειρηματικότητα, η ψηφιακή επιχειρηματικότητα, δηλαδή εκείνη η επιχειρηματικότητα που μπορεί να προσδώσει στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας μια αυξημένη προστιθέμενη αξία προκειμένου να ανταγωνιστούμε με ευνοϊκούς όρους τα άλλα κράτη στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας. Είναι αλήθεια ότι η χώρα μας τα προηγούμενα χρόνια, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει από διαδοχικές κυβερνήσεις έχει χάσει σημαντικό έδαφος στον διεθνή παγκοσμιοποιημένο ανταγωνισμό. Είναι πλέον σημαντικό αυτή η κατάσταση να ανατραπεί. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να ανατραπεί μόνο μεταρρυθμίσεις θεσμικού χαρακτήρα. Είναι σημαντικό οι μεταρρυθμίσεις να στηριχτούν και με αυξημένες δημόσιες επενδύσεις. Το ΕΣΠΑ προσφέρει ένα πολύ μεγάλο μέρος των δημοσίων επενδύσεων της χώρας, τουλάχιστον ένα 80%. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό αυτό το ΕΣΠΑ να μην είναι ένα κλασικό ΕΣΠΑ, δηλαδή πρέπει να πάψουμε να επιδοτούμε δραστηριότητες που στο παρελθόν δεν είχαν να προσφέρουν πολλά πράγματα αλλά απευθύνονταν κυρίως συην τόνωση της εσωτερικής ζήτησης. Σημαντική είναι η ρευστότητα, σημαντική είναι και η τόνωση της ζήτησης αλλά θα πρέπει να δούμε και άλλα πράγματα. Χωρίς να είμαστε περιοριστικοί και να αφήσουμε έξω κλάδους που μέχρι τώρα ενισχύονταν, η στόχευση μας θα είναι να προσθέσουμε και νέους κλάδους. Αυτούς που θα έχουν αυξημένη προστιθέμενη αξία.
Το επιχειρησιακό πρόγραμμα της επιχειρηματικότητας για την επόμενη προγραμματική περίοδο θα συνοδευτεί με τους περισσότερους διαθέσιμους πόρους από τον συνολικό προϋπολογισμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου των επόμενων προγραμμάτων ΕΣΠΑ, τόσο σε τομεακό οριζόντιο επίπεδο όσο και σε περιφερειακό.
Το ένα μεγάλο κομμάτι του επόμενου ΕΣΠΑ αφορά την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Το άλλο μεγάλο κομμάτι αφορά των κοινωνικών δράσεων. Τουλάχιστον το 1/3 της επόμενης προγραμματικής περιόδου θα κατευθυνθεί σε δράσεις ενίσχυσης του συστήματος κοινωνικής προστασίας αλλά και ενίσχυσης της απασχόλησης των δεξιοτήτων των εργαζομένων, της αναβάθμισης τους. Οι κοινωνικές δράσεις αυτή την φορά θα είναι στοχευμένες και θα έχουν στο επίκεντρο τους το παιδί. Υπάρχει το φαινόμενο της παιδικής φτώχειας που κυρίως αφορά παιδιά που βρίσκονται σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο. Θα συνδράμουμε με το μεγαλύτερο δυνατό κομμάτι των διαθεσίμων πόρων. Από εκεί και πέρα είναι το κομμάτι της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των εργαζομένων προκειμένου να μπορούν να υποστηρίξουν τις καινοτομικές και ψηφιακές δράσεις που θα στηρίξει το πρόγραμμα της επιχειρηματικότητας.
Επίσης υπάρχει το ζήτημα των προσφυγικών ροών, της ενσωμάτωσης της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών που εκτός την πολιτική βούληση χρειάζονται και πόροι. Σε αυτό το κομμάτι το ΕΣΠΑ θα συμβάλλει στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Το άλλο κομμάτι αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα με την κλιματική αλλαγή, με τις ασύμμετρες απειλές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, άρα αυτό σημαίνει την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, τόσο στο κομμάτι της πρόληψης όσο και της αντιμετώπισης. Σημαίνει μια στροφή της παραγωγής προς καθαρές μορφές ενέργειας προς «πράσινες» επενδύσεις. Αυτό είναι κάτι ππυ όχι μόνο υπάρχουν προϋποθέσεις στο ΕΣΠΑ, καθώς τουλάχιστον 30% των πόρων είμαστε υποχρεωμένοι να το κατευθύνουμε σε αυτό που λέμε «πράσινες» επενδύσεις. Αυτό αφορά και το κομμάτι των «πράσινων« δημοσίων έργων, είτε αυτό αφορά την διαχείριση των απορριμμάτων, είτε αυτό αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Πρόθεση μας είναι το πρόγραμμα να απευθύνεται και σε δημόσια κτίρια που χρίζουν ενεργειακής αναβάθμισης, αλλά αντίστοιχα και σε επιχειρήσεις.
Και βεβαίως θα χρειαστούμε και μια νέα γενιά δημοσίων έργων, σύγχρονων και φιλικών προς το περιβάλλον, δηλαδή ότι έργο γίνεται με κοινοτικούς πόρους θα πρέπει να μην προκαλεί βλάβη σε καμία πτυχή του βιώσιμου κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος. Σε γενικές γραμμές αυτοί είναι οι τρεις βασικοί άξονες. Σε αυτές ,βεβαίως, «κουμπώνουν» και μια σειρά από επί μέρους δράσεις και τομείς. Εάν λοιπόν μιλάμε για την «πράσινη» οικονομία προφανώς στο επόμενο ΕΣΠΑ θα «κουμπώσουμε» και τις δράσεις για την απολιγνιτοποίηση. Είναι μια κουβέντα που γίνεται ήδη… Αφορά την Δυτική Μακεδονία στο σύνολο της. Αφορά και την Μεγαλόπολη στην Πελοπόννησο. Στο σκεπτικό μας είναι συμπεριλάβουμε και τις ενεργειακές ανάγκες των νησιών.
Για το χρονοδιάγραμμα του νέου ΕΣΠΑ: Η χρονική περίοδος εκτείνεται τυπικά από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι και το τέλος του 2027. Ο σχεδιασμός είναι να εγκριθούν τα προγράμματα μέχρι το τέλος αυτής της χρονιάς ούτως ώστε να ξεκινήσει αμέσως τους επόμενους μήνες. Προφανώς, δεν θα μιλήσω για καθυστερήσεις αλλά υπάρχει μια σχετική αβεβαιότητα καθώς δεν έχουν κλείσει στο σύνολο τους οι ευρωπαικοί κανονισμοί. Η πανδημία έχει χτυπήσει όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και τα άλλα Ευρωπαϊκά κράτη. Μαζί επίσης και την γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Όποτε να μην πούμε για καθυστερήσεις αλλά κάποια πράγματα ενδεχομένως να περιμένουμε λίγο περισσότερο για την οριστικοποίηση τους. Το επόμενο ΕΣΠΑ θα «τρέξει» τους πρώτους μήνες του 2021. Ακόμη και αν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι κανονισμοί, εμείς θα έχουμε την ευχέρεια τουλάχιστον κάποιες δράσεις που τις γνωρίζουμε από τώρα και είναι συμφωνημένες με την επιτροπή να μπορέσουμε να τις ξεκινήσουμε και πριν την έγκριση των προγραμμάτων».
Για το ποιους ΚΑΔ αφορά: « Οι ΚΑΔ οριστικοποιούνται- καθορίζονται με βάση την πρόσκληση που βγάζει το ΕΣΠΑ. Άρα σε κάποια πρόσκληση κάποιου ΚΑΔ μπορεί να μην συμπεριλαμβάνονται και σε κάποια άλλη να συμπεριλαμβάνονται. Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι ΚΑΔ συμπεριλαμβάνονται σε κάθε πρόσκληση της επιχειρηματικότητας. Αυτή είναι και η πρόθεση μας. Από εμάς είναι δεδομένο ότι θα συμπεριλαμβάνονται όλοι οι ΚΑΔ, εκτός από εκείνους τους ΚΑΔ που υπάρχει περιορισμός από τους ευρωπαικούς κανονισμούς».
Για τις προϋποθέσεις ένταξης: « Το ίδιο και αυτό είναι. Δηλαδή είναι μια συζήτηση που ακουμπά τους ΚΑΔ και αφορά την κάθε συγκεκριμένη πρόσκληση. Άρα, δεν μπορώ εγώ από τώρα να πω από την στιγμή που ακόμη δεν ξέρουμε το πρόγραμμα. Μόλις θα ξέρουμε το πρόγραμμα, τότε θα ξέρουμε τι θελουμε να χρηματοδοτήσουμε, ξέρουμε ποιος είναι ο στόχος του προγράμματος, θα πρέπει λοιπόν σε δεύτερο χρόνο να δούμε σε ποιους απευθύνεται και μετά να κάνουμε τον κατάλληλο σχεδιασμό».
Για τις δαπάνες του ΕΣΠΑ: «Εάν μιλάμε για μια κλασική πρόσκληση επιχειρηματικότητας που απευθύνεται για παράδειγμα στην αναβάθμιση των τουριστικών καταλυμάτων προφανώς εκεί οι επιλέξιμες δαπάνες αφορούν είναι οτιδήποτε αφορά την συγκεκριμένη αναβάθμιση. Είτε πρόκειται για επίπλωση, είτε πρόκειται για πληροφοριακά συστήματα ( υπολογιστές κλπ. Να τονίσουμε ότι η κάθε πρόσκληση επιχειρηματικότητας θα πρέπει να συνοδεύεται και με ένα μέρος που θα αφορά δαπάνη για την απασχόληση εργατικού προσωπικού. Η στόχευση στο επόμενο ΕΣΠΑ δεν είναι να έχουμε μόνο μια σύγχρονη επιχειρηματικότητα, αλλά να έχουμε μια επιχειρηματικότητα που να δημιουργεί θέσεις εργασίας. Αυτό είναι κάτι που μπορώ να το βεβαιώσω από τώρα. Είναι σημαντικό στα επενδυτικά σχέδια που θα έρθουν από το ΕΣΠΑ να περιλαμβάνεται όχι μόνο η ήδη απασχόληση ( ο ιδιοκτήτης που εργάζεται μόνο στην επιχείρηση).Σίγουρα θα πρέπει να απασχολεί και έναν εργαζόμενο».
Κώστας Κορέλης
