Για 6η συνεχόμενη χρονιά η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στο ελληνικό ντοκιμαντέρ με τίτλο ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΑΝΟΙΧΤΑ 2020.
Για πρώτη φορά- και λόγω των υγειονομικών συνθηκών- το αφιέρωμα θα προβληθεί διαδικτυακά μέσα από την πλατφόρμα cinesquare έως το πρωί της Δευτέρας 21 /12.
Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντομιμαντέρ Άγγελος Κοβότσος μίλησε στην Βάσια Μπακετέα για την διοργάνωση του Φεστιβάλ, τις προκλήσεις του επαγγέλματος αλλά και για την θέση του ελληνικού ντοκιμαντέρ σε φεστιβάλ και αίθουσες.
Α. Κ. Το φεστιβάλ ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΑΝΟΙΧΤΑ 2020 περιλαμβάνει 14 ταινίες. Είναι οι περισσότερες μικρού μήκους, νέων δημιουργών ντοκιμαντεριστών και κάποιες μεγάλου μήκους που είναι βραβευμένες. Είναι σύγχρονες παραγωγές του 2019 και του 2020 και όλη η διοργάνωση γίνεται για έκτη συνεχόμενη χρονιά σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Ντοκιμανερ Θεσσαλονίκης και με την οικονομική υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ.
Β.Μ. Το πρόγραμμα που θα δούμε διαδικτυακά είναι αυτό που θα παρουσιαζόταν δια ζώσης;
Α.Κ. Είναι ακριβώς το ίδιο πρόγραμμα, που θα παιζόταν στην ταινιοθήκη της Ελλάδος, διαδικτυακά, δωρεάν και οι ταινίες θα παίζονται συνεχεία, δηλαδή θα μπορεί κανείς να τις δεί όλες, όλες τις μέρες. Η μόνη διαφορά, ότι υπάρχει όριο 300 θεατές ανά ταινία.
Β.Μ. Πρόκειται για ένα φεστιβάλ, από τους δημιουργούς για τους δημιουργούς;
Α.Κ. Η ένωση ελληνικου ντοκυμαντέρ παρακολουθεί τα φεστιβάλ που γίνονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στα οποία παίζονται ελληνικά ντοκιμαντέρ και δημιουργεί μια ομάδα η οποία επιλέγει. Η ομάδα αυτή είναι ανοιχτή, μπορεί να συμμετάσχει όποιος θέλει ακόμα και αν δεν είναι μέλος, γίνεται δηλαδή μια ανοιχτή πρόσκληση. Αυτή η ομάδα επιλέγει τις ταινίες.
Συνήθως είναι ντοκιμαντεριστές όμως, δεν είναι κριτικοί κινηματογράφου ή δημοσιογράφοι όπως συνηθίζεται στα φεστιβάλ και διαλέγουν τις ταινίες με κάποιο κόνσεπτ: μας ενδιαφέρουν οι νέοι ντοκιμαντεριστές και ταινίες που δεν έιχαν τη δυνατότητα να βγουν σε διανομή για διάφορους λόγους που έχουν να κάνουν με το πώς αντιμετωπίζει το ντοκιμαντέρ η διανομή στις αίθουσες ή στις πλατφόρμες τα τελευταία χρόνια. Δίνουμε μια ευκαιρία στους νέους ντοκιμαντεριστές, που οι ταινίες τους είναι καλές αλλά για κάποιο λόγο δεν βρήκαν διανομή, δίνουμε ένα βήμα να παιχτούν οι ταινίες τους, να συζητηθούν κτλ.
Β.Μ. Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η αντιμετώπιση στο είδος του ντοκιμαντέρ; Του δίνεται περισσότερος χώρος σε φεστιβάλ και αίθουσες;
Α.Κ. Τα τελευταία χρόνια το ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα και διεθνώς έχει μια εξαιρετική ανάπτυξη και έχει εισχωρήσει, αν μπορώ να το πω έτσι, σε όλα τα φεστιβάλ αντιμετωπιζόμενο ως ισότιμο κινηματογραφικό είδος και μιλάμε πάντα για το δημιουργικό ντοκιμαντέρ που φυσικός του προορισμός είναι οι αίθουσες και τα φεστιβάλ. Είναι διαφορετικό και ως φορμάτ και ως τεχνική και ως σύλληψη από το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ που είναι ένα άλλου τύπου προϊόν και έχει άλλο σκοπό.
Επομένως ναι, υπάρχει μια ανάπτυξη και τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και γίνεται αποδεκτό και στις αίθουσες. Υπάρχουν αίθουσες όπως πχ ο Δαναός, το Τριανόν και η ταινιοθήκη της Ελλάδας που έχουν ανοίξει στο ντοκιμαντέρ. Όμως αυτό δεν αρκεί, και ειδικά το μικρού μήκους όπως και η μικρού μήκους μυθοπλασίας δεν βρίσκει διέξοδο εύκολα στις αίθουσες. Σχεδόν καθόλου δεν βρίσκει πια. Δηλαδή παλιά όταν παιζόταν μια ταινία ελληνική μεγάλου μήκους, έβλεπες στην αρχή και μια μικρού μήκους που είχε βραβευτεί. Δεν συμβαίνει πια αυτό δυστυχώς. Έχουν αλλάξει τελείως τα προγράμματα των κινηματογράφων οι αίθουσες
Β.Μ. Η απάντηση είναι δηλαδή και ναι και όχι; Ναι, μεν αλλα…
Α.Κ. Είναι αυτό που θα λέγαμε: θα θέλαμε πιο πολύ και κυρίως για τους νέους δημιουργούς.
Β.Μ. Τι πλήγμα έχει δεχτεί από αυτές τις συνθήκες που ζούμε το ντοκιμαντέρ; Υπάρχουν παραγωγές το 2020;
Α.Κ. Όπως όλος ο χώρος του κινηματογράφου, και όχι μόνο, έχει δημιουργηθεί μια στασιμότητα στο επίπεδο της παραγωγής. Και για λόγους πρακτικούς, δεν είναι εύκολο να βγεις να κάνεις γύρισμα με μάσκες κτλ και ειδικά στο ντοκιμαντέρ που πρέπει να πλησιάζεις τον κόσμο και να καταγράφεις πραγματικότητες και να μπαίνεις σε σπίτια, καταλαβαίνετε ότι υπό τις συνθήκες τις παρούσες, και καλώς μπορώ να πω γιατί δεν είναι εύκολο πράγμα αυτό που βιώνουμε, είναι πολύ επικίνδυνο αλλά από την άλλη μεριά ισχύει υπάρχει στασιμότητα στην παραγωγή.
Τι γίνεται τώρα όμως: είναι και μια ευκαιρία οι ντοκιμαντεριστές, που εγώ τους χαρακτηρίζω καμικάζι δημιουργούς, να παρεμβαίνουν στην πραγματικότητα και να αντλούν από αυτή, τους δίνει θέμα δηλαδή η πανδημία σε πολλά επίπεδα γιατί δεν είναι μόνο αυτό καθεαυτό το θέμα της πανδημίας είναι και τα παράγωγα του σε όλα τα επίπεδα ψυχολογικό, κοινωνικό πολιτικό πολιτιστικό κτλ, τα οποία δίνουνε τροφή για δημιουργία. Μπορεί αυτή να είναι σε ένα επίπεδο προεργασίας που θα αποκρυσταλλωθεί στο μέλλον ή μπορεί να είναι ακόμη και τώρα μια καταγραφή μια παρατήρηση. Αυτό ήδη συμβαίνει.
Δηλαδή στην πρώτη φάση της πανδημίας, στο πρώτο κύμα που λέμε, υπήρχαν ελληνικά ντοκιμαντέρ που γυρίστηκαν μέσα σε σπίτια, μικρού μήκους, από ντοκιμαντεριστές και ένα από αυτά θεωρήθηκε πρότυπο στη Νέα Υόρκη του Σταύρου Ψυλλάκη, έχουν γράψει οι NY Times για αυτό. Ένα άλλο πρόγραμμα που υπήρξε, είναι το πρόγραμμα covid 19 που δημιούργησε το ΥΠΠΟΑ σε συνεργασία με το Κέντρο Κινηματογράφου, που από άστοχους χειρισμούς, που η Ένωση έχει τοποθετηθεί επ΄αυτού, εκεί που υπήρχε μια ευκαιρία να χρηματοδοτηθούν 25 παραγωγές ντοκιμαντέρ και 50 σενάρια, αυτό το πράγμα δεν έχει μπει μπρος για λόγους που είναι γνωστοί. Υπάρχουν δηλαδή πάντα και οι δυσλειτουργίες.
