“Φρένο” στο δυσθεώρητο ιδιωτικό χρέος που αγγίζει πλέον τα 250 δισ.ευρώ στη χώρα μας επιχειρεί να βάλει ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας, που τίθεται από σήμερα σε ισχύ για τα φυσικά πρόσωπα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (για τις μεγάλες επιχειρήσεις τέθηκε σε εφαρμογή από 1ης Μαρτίου) με τον τίτλο «Κώδικας διευθέτησης οφειλών και Παροχής δεύτερης ευκαιρίας», αντικαθιστώντας όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα (π.χ νόμος Κατσέλη/Δένδια).
Στις βασικές του διατάξεις προβλέπει τον αυτόματη εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις προς τους πιστωτές τους, την παύση της προστασίας της πρώτης κατοικίας για όλους τους δανειολήπτες και την πτώχευση ακόμη και φυσικών προσώπων με την ρευστοποίηση όλης της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους στην περίπτωση αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους μέσω ρύθμισης με τους πιστωτές (εφορία,ασφαλιστικά ταμεία,τράπεζες,εταιρείες διαχείρησης δανείων,ΔΕΗ,ΟΤΑ κλ)..
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ
1) Από πότε θα ισχύει ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας και τι θα προβλέπει;
-Η εφαρμογή του ξεκινά από την 1ηΙουνίου 2021 για τα φυσικά πρόσωπα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις εφόσον τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους ξεπερνούν μαζί με τους τόκους και τις προσαυξήσεις τα 10.000 ευρώ και έχουν οφειλές τουλάχιστον σε δύο πιστωτές.Αφορούν παλαιά αλλά και νέα χρέη που δεν είναι ακόμα σε καθυστέρηση υπό την προυπόθεση ότι ο οφειλέτης υπέστη την περασμένη χρονιά μείωση των εισοδημάτων του,λόγω της πανδημίας,κατά τουλάχιστον 20%.
2) Προστατεύεται η πρώτη κατοικία των δανειοληπτών;
-Ναι, οι διατάξεις εντάσσουν στις ρυθμίσεις τα πλέον ευάλωτα τμήματα της «μικροεπιχειρηματικότητας», ενώ καλύπτουν όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν λάβει επιχειρηματικά δάνεια με εγγύηση τη 1ηκατοικία.
3) Τι προβλέπει ο αυτόματος εξωδικαστκός συμβιβασμός που προβλέπει ο πτωχευτικός κώδικας;
-Προβλέπει τη συνολική διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους προς την εφορία, τον ΕΦΚΑ, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες μέσω αυτόματης εξαγωγής της ρύθμισης των οφειλών με αλγόριθμο από την πλατφόρμα της ειδικής γραμματείας ιδιωτικού χρέους.
Στη συνέχεια υποβάλλονται προτάσεις ρύθμισης από τους πιστωτές του οφειλέτη και εφόσον σε κάποια από αυτές συναινέσει ο οφειλέτης ξεκινά η διαδικασία εφαρμογής της και έτσι με την αναδιάρθρωση των χρεών του μπορεί να διασώσει την πρώτη κατοικία του και την υπόλοιπη περιουσία του..
4) Θα μπορούν να ρυθμιστούν οι οφειλές πριν πτωχεύσει ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο;
-Ναι. Θα δίδεται η δυνατότητα στους οφειλέτες, πριν την πτώχευση, να ρυθμίσουν τα χρέη τους μέσω μιας προπτωχευτικής διαδικασίας, μόνο όμως στην περίπτωση που το χρέος του κρίνεται βιώσιμο, κατόπιν αναδιάρθρωσης (με”κούρεμα” οφειλής) σε συμφωνία με τους πιστωτές ακόμη και σε έως 420 μηνιαίες δόσεις για τα τραπεζικά δάνεια ευάλωτων νοικοκυριών.
Συγκεκριμμένα θα παρέχονται έως 420 μηνιαίες δόσεις από τις τράπεζες για εξασφαλισμένα δάνεια φυσικών προσώπων,240 δόσεις για οφειλές στο δημόσιο καθώς επίσης για μη εξασφαλισμένα τραπεζικά δάνεια φυσικών προσώπων και εξασφαλισμένα δάνεια επιχειρήσεων και έως 180 δόσεις για μη εξασφαλισμένα δάνεια επιχειρήσεων.
Οι δόσεις θα είναι ισόποσες για τα πρώτα 1-4 χρόνια και στη συνέχεια θα προσαυξάνεται το ποσό των δόσεων, ενώ θα επιβαρύνονται με το euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 3%-5% ανάλογα για το εάν πρόκειται για εξασφαλισμένα δάνεια η όχι. Η ελάχιστη δόση για χρέη προς το δημόσιο θα είναι 50 ευρώ,και προς τις τράπεζες 50 ευρώ για κάθε δάνειο η πιστωτή..
5) Πώς θα γίνεται η υποβολή της αίτησης;
-Η αίτηση για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών,θα υποβάλλεταιαπό τον οφειλέτη ηλεκτρονικά,στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους,με τη χρήση της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας ,αφού πριν συναινέσει στην άρση του φορολογικού και τραπεζικού του απορρήτου.
6) Τι ισχύει με την προστασία της πρώτης κατοικίας;
-Παρέχεται επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας για 5 χρόνια των ευάλωτων νοικοκυριών στο στάδιο της συνολικής ρύθμισης οφειλών, έτσι ώστε να διασώσουν το σπίτι τους, συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν λάβει επιχειρηματικά δάνεια με εγγύηση την1η κατοικία τους.
Επίσης ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά εάν τυχόν πτωχεύσουν,προκειμένου να αποφευχθούν οι εξώσεις, θα μπορούν για 12 χρόνια να μείνουν στην κατοικία τους πληρώνοντας ενοίκιο στον φορέα “αγοράς και επαναμίσθωσης ακινήτων” (θα συσταθεί το α τρίμηνο του 2022) λαμβάνοντας επίδομα στέγης από 70-220 ευρώ το μήνα ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση..Μάλιστα μετά τα 12 χρόνια μίσθωσης δικαιούνται να προχωρήσουν και στην επαναγορά της κατοικίας τους..
7) Πότε οι οφειλέτες θα απαλλάσσονται από τα χρέη τους;
-Η πτώχευση συνοδεύεται απαρέγκλιτα από την απαλλαγή οφειλών. Αυτή η διαδικασία υλοποιείται γρήγορα, μέσα σε 1 έτος, εάν οι οφειλέτες απωλέσουν με ρευστοποίηση που θα γίνει όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία τους, εκτός αν προβληθούν ενστάσεις για δόλια πτώχευση ή απόκρυψη στοιχείων από τους πιστωτές.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις,που οι οφειλέτες δεν διαθέτουν περιουσία, τότε η απαλλαγή οφειλών πραγματοποιείται σε 3 έτη, οπότε και θα πρέπει να καταβάλουν το υπόλοιπο του εισοδήματός τους που περισσεύει μετά την κάλυψη των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
8) Με την πτώχευση των φυσικών και νομικών προσώπων, διαγράφονται οι οφειλές;
-Μέσω του πτωχευτικού κώδικα δίδεται η δυνατότητα πτώχευσης και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, για υπερχρεωμένους δανειολήπτες που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους. Η δεύτερη ευκαιρία ουσιαστικά επέρχεται με τη διαγραφή του υπολοίπου των οφειλών τους, κατόπιν ρευστοποίησης του συνόλου της περιουσίας τους και ελέγχου της περιουσιακής τους κατάστασης, έτσι ώστε να δύνανται να κάνουν νέο ξεκίνημα, σε εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019.
9) Για να μπορέσει κάποιος να πτωχεύσει θα λαμβάνεται υπόψη και η οικονομική κατάσταση των συνοφειλετών και των εγγυητών;
-Ναι, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αυτές οι παράμετροι οικονομικού χαρακτήρα και για τους συνοφειλέτες και εγγυητές του οφειλέτη. Πρέπει να σημειωθεί ότι,βασική παράμετρος για τη διενέργεια ρύθμισης οφειλής αποτελεί η πραγματική οικονομική αδυναμία του οφειλέτη και κατ’ επέκταση και των συνοφειλετών και εγγυητών του, που πρέπει να αποδεικνύεται με συγκεκριμένα τεκμήρια.
Βάσει των ανωτέρω, γίνεται κατανοητό ότι καθίσταται ανέφικτη η θέσπιση μιας «οριζόντιας» ρύθμισης οφειλών σε μια ομάδα οφειλετών βάσει άλλων χαρακτηριστικών (π.χ. ίδια γεωγραφική περιοχή ή που συνέβησαν τα ίδια συμβάντα ή που εκπονούν το ίδιο επάγγελμα), τα οποία δεν λαμβάνουν υπόψη ταυτόχρονα την πραγματική οικονομική κατάσταση του κάθε οφειλέτη (και κατ’επέκταση και των συνοφειλετών και εγγυητών του).
Για το σκοπό αυτό, κάθε οφειλέτης ξεχωριστά, εφόσον έχει οικονομική αδυναμία (τόσο ο ίδιος όσο και οι συνοφειλέτες και εγγυητές του), θα πρέπει να προβούν στη διενέργεια της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών, μέσω της οποίας θα πρέπει να αποδείξουν την οικονομική αδυναμία τους και να αναλάβουν την κατάλληλη ρύθμιση οφειλής που αντιστοιχεί στο επίπεδο αδυναμίας τους.
10) Ο οφειλέτης,μετά την πτώχευση,χάνει την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος;
-Όχι, ο οφειλέτης δεν χάνει την άδεια ασκήσεως επαγγέλματός του, μια ρύθμιση που συνάδει με το γενικότερο πνεύμα του παρόντος κώδικα, για την παροχή δεύτερης ευκαιρίας στον οφειλέτη, με σκοπό τηγρήγορη επιστροφή του στην παραγωγική διαδικασία και τη δημιουργία μεταπτωχευτικής περιουσίας, ώστε να απαλλαγεί από τα χρέη του.
11) Με ποιον τρόπο θα αποκλείονται οι στρατηγικά κακοπληρωτές από την ένταξή τους στην πτωχευτική διαδικασία;
-Εκτός από την ακίνητη και κινητή περιουσία θα λαμβάνονται υπόψη και τα εισοδήματα του οφειλέτη προκειμένου να ενταχθεί στον πτωχευτικό κώδικα. Ειδικότερα,θα ανήκει στην πτωχευτική περιουσία το μέρος του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Η αλλαγή αυτή έγινε με σκοπό να αποφευχθούν φαινόμενα καταστρατήγησης της πτωχευτικής διαδικασίας, από πρόσωπα που,ενώ δεν έχουν αξιοσημείωτη κινητή ή ακίνητη περιουσία, αντίθετα έχουν μεγάλα εισοδήματα, με αποτέλεσμα,ενώ είναι πτωχοί και χωρίς επαρκή περιουσία να εξοφλήσουν τους πιστωτές τους, αυτοί να ζουν πλουσιοπάροχα.
Αντίθετα,η ρύθμιση αυτή δίνει κίνητρο στον φτωχό να εργάζεται και να δημιουργήσει μεταπτωχευτική περιουσία, που θα οδηγήσει γρηγορότερα στην πτωχευτική απαλλαγή του. Σε περίπτωση, που τα εισοδήματα του οφειλέτη μεταβληθούν, είτε προς το καλύτερο, είτε προς το χειρότερο, προβλέπεται δυνατότητα αλλαγής του σχεδίου περιοδικών πληρωμών.
12) Κινδυνεύει ο οφειλέτης με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς μέχρι την ολοκλήρωσης της διαδικασίας που προβλέπει ο πτωχευτικός κώδικας;
-Οχι.Από την κατάθεση του φακέλου μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης αναστέλλονται ατομικά και συλλογικά μέτρα αναγκαστικής ερκτέλεσης απαιτήσεων.
Θάνος Πασχάλης
