Η πρώτη φάση των ερευνών του τουρκικού πλωτού γεωτρύπανου, κινείται, με απόφαση του προέδρου της Τουρκίας Τ. Ερντογάν, εντός του πλαισίου της νομιμότητας, αφού οι γεωτρήσεις, θα γίνουν στα όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Θα ακολουθήσουν και άλλες φάσεις γεωτρήσεων, σε θαλάσσιες περιοχές της Αν. Μεσογείου, που θα αποφασίσει ο πρόεδρος της Τουρκίας. Περιμένουμε να δούμε, αν αυτές θα βρίσκονται στις θαλάσσιες ζώνες της “Γαλάζιας Πατρίδας”, όπως απειλούσαν Τούρκοι αξιωματούχοι, ακόμα και ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος Τ. Ερντογάν. Και αυτός είναι λόγος, δηλαδή η μελλοντική πορεία του τουρκικού γεωτρύπανου, που η Κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας δεν εφησυχάζουν καθώς ο ίδιος ο κ. Τ. Ερντογάν δήλωσε ότι μετά τον Οκτώβριο το «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» θα συνεχίσει τις γεωτρήσεις και αλλού. Που έγκειται όμως η διαφωνία Αθηνών και Άγκυρας, που αποτελεί και πηγή έντονης ανησυχίας και προβληματισμού. Η Τουρκία θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα, να αξιοποιεί τον υποθαλάσσιο ορυκτό πλούτο στο μισό Αιγαίο, αλλά παρεμποδίζεται από την Ελλάδα. Και αυτό συμβαίνει διότι η Ελλάδα βασιζόμενη ακόμη και σε μικροσκοπικές και ακατοίκητες βραχονησίδες, έχει οριοθετήσει τα θαλάσσια σύνορά της γύρω από τα νησιά της, με αποτέλεσμα να μειώνεται το εύρος της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας. Η Τουρκία θεωρεί ότι τα ελληνικά νησιά, δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα! Ωστόσο, τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας και ως κράτους-μέλους της ΕΕ αναγνωρίζονται διεθνώς. Η ΕΛΛΑΔΑ – σε αντίθεση με την ΤΟΥΡΚΙΑ – έχει επίσης υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, η οποία θεσπίζει το νομικό πλαίσιο για τις δραστηριότητες σε θαλάσσια ύδατα και ωκεανούς, πέραν των χωρικών υδάτων, όπου εκεί ασκεί πλήρη κυριαρχία. Το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 ρητά προβλέπει, ότι τα κατοικημένα νησιά ακόμη και οι μικροσκοπικές βραχονησίδες που φιλοξενούν ζωή, διαθέτουν αυτοτελώς υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Και ακόμη ότι, σε μη οριοθετημένη ΑΟΖ/ υφαλοκρηπίδα, δεν επιτρέπονται μονομερείς ενέργειες. Η Τουρκία ωστόσο, δεν προσχώρησε ποτέ στην προειρημένη σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, δεν την έχει υπογράψει και συνεπώς, δεν αισθάνεται ότι δεσμεύεται από αυτήν. Και ένα επιπλέον θέμα, που φαίνεται ότι θα λάβει υπόψη του ο πρόεδρος της Τουρκίας, είναι οι γεωπολιτικές ισορροπίες και χρονική συγκυρία των διεθνοπολιτικών εξελίξεων. Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας, των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι ήδη προβληματικές, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της φιλορωσικής πολιτικής του Τ. Ερντογάν. Άρα μια ελληνοτουρκική κρίση για τα ενεργειακά αποθέματα στο Αιγαίο, δεν μπορεί να είναι ανεκτή από τους Ευρωπαίους ηγέτες, αλλά και από το ΝΑΤΟ, αφού θα κινδυνεύσει σοβαρά η συνοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και μάλιστα, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι σε πλήρη εξέλιξη. Από την άλλη πλευρά όμως, η γεωστρατηγική αξία της Τουρκίας είναι πλέον πολύ μεγάλη, για να υπάρξει μία σκληρή αντίδραση εναντίον της, είτε από το ΝΑΤΟ είτε από την Ε.Ε., στην περίπτωση, που δοκιμάσει το τουρκικό γεωτρύπανο, να χτυπήσει το βυθό, είτε της Ελληνικής, είτε της ελληνοΚυπριακής υφαλοκρηπίδας. Είναι η περίπτωση, που η ελληνική κυριαρχία και η υπεράσπισή της, είναι πρωτίστως, υπόθεση των Εθνικών πολιτικών-στρατιωτικών δυνάμεων.
Σε μία ακόμη «πιθανή» ελληνοτουρκική κρίση με ευθύνη της Τουρκίας, θα κριθούν: η αποτελεσματική κινητοποίηση της ελληνικής διπλωματίας, ώστε να δημιουργήσει ένα κλίμα διεθνούς κατακραυγής σε βάρος της έκνομης τουρκικής δραστηριότητας. Και προφανώς, θα κριθεί, εφόσον απαιτηθεί, και η αποτρεπτική ισχύς των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές συσκέψεις με αντικείμενο την εξέταση των σεναρίων, αλλά και την επιχειρησιακή αντίδραση της χώρας μας επί του πεδίου, εφόσον το τουρκικό γεωτρύπανο και τα σκάφη της συνοδείας του, πλοία του τουρκικού στόλου, επιλέξουν να κινηθούν εντός της ελληνικής ΑΟΖ, νότια της Κρήτης ή νότια των Δωδεκανήσων, σε περιοχές ελληνικού ενδιαφέροντος.
Χρήστος Καπούτσης
