Η παγκόσμια ανακούφιση για την αποτροπή κλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία μετά το «ατυχές περιστατικό» στα σύνορα με τη Πολωνία, η «ρωγμή» στις ευρωπαϊκές κυρώσεις για εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω Τουρκίας και το ξεκίνημα του ταξιδιού προς τη Σελήνη της Artemis 1 της NΑSA, του πιο ισχυρού διαστημικού πυραύλου στην Ιστορία είναι μερικά από τα βασικά θέματα στον διεθνή Τύπο.
Για ΝΑΤΟ- Ρωσία: Διεθνής αναστεναγμός ανακούφισης σημειώθηκε χθες όταν έγινε φανερό ότι η Ρωσία δεν κλιμάκωσε τον πόλεμο της στην Ουκρανία στέλνοντας πυραύλους σε μια χώρα του ΝΑΤΟ σχολιάζουν οι FT. Ωστόσο, οι επιπτώσεις από την υπάρχουσα σύγκρουση στο κατώφλι της ΕΕ — το υψηλό ενεργειακό κόστος, ο αυξανόμενος πληθωρισμός και η επικείμενη ύφεση — εξακολουθούν να είναι παρούσες.
Όπως εύστοχα σημειώνει σε άρθρο του στην ίδια εφημερίδα ο Χένρι Φόι, τα όσα συνέβησαν έρχονται να μας υπενθυμίσουν πως «ο πόλεμος ανάμεσα στην πυρηνική Ρωσία και το ΝΑΤΟ ενδέχεται να απέχει μόλις ένα λάθος υπολογισμό». Η αλήθεια, βεβαίως, είναι πως τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Μόσχα έχουν επανειλημμένως διακηρύξει πως δεν επιθυμούν μια απευθείας μεταξύ τους σύγκρουση, γνωρίζοντας προφανώς πού μπορεί αυτή να οδηγήσει. Παρ’ όλα αυτά, η ιστορία δείχνει πως οι πόλεμοι, από ένα σημείο και μετά, αποκτούν τη δική τους δυναμική, η οποία ενίοτε δεν «υπακούει» σε πολιτικούς σχεδιασμούς και στατιστικά δεδομένα. Εφόσον δε αυτό συμβεί, τότε αρκεί ένα «ατυχές περιστατικό» για να επέλθει το μοιραίο – ενώ κάτι ανάλογο ισχύει και με κάποιο «θερμό επεισόδιο» που μπορεί να οδηγήσει μια ένταση η οποία συντηρείται και κλιμακώνεται διαρκώς σε μια πολεμική σύρραξη. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο Εμανουέλ Μακρόν φρόντισε να δηλώσει από το Μπαλί της Ινδονησίας ότι «πρόκειται για ένα θέμα στο οποίο δεν επιτρέπεται να κάνει κανείς λάθος», ενώ και ο γερμανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, ξεκαθάρισε ότι «κάθε βεβιασμένη τοποθέτηση (…) απαγορεύεται σε μια τόσο σοβαρή υπόθεση».
Για Τουρκία – Ρωσία: Η Ρωσία συγκεντρώνει λιγότερα χρήματα από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων της, όμως η Τουρκία καθίσταται μια παρακαμπτήρια οδός για τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου προς την ΕΕ, μια «ρωγμή» στις κυρώσεις, προειδοποίησε χθες το Κέντρο Eρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, που έχει την έδρα του στη Φινλανδία. Σύμφωνα με έκθεση του ανεξάρτητου αυτού κέντρου ερευνών, η Ρωσία συγκέντρωσε 21 δισ. ευρώ από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων της τον Οκτώβριο, καταγράφοντας πτώση 7% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο αναφέρουν οι FT. Τα έσοδα από όλα τα προϊόντα μειώθηκαν, με εξαίρεση το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Τα έσοδα από τις εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ενωση μειώθηκαν κατά 14%, στα 7,5 δισ. ευρώ, και βρίσκονται πλέον κάτω από τα επίπεδα πριν την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο.
Η ΕΕ αποφάσισε ένα σταδιακό εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων, με μερικές εξαιρέσεις. Εχει ήδη βάλει τέλος στις αγορές άνθρακα, όμως αυτό δεν αφορά προς το παρόν το ρωσικό αέριο, από το οποίο είναι πολύ εξαρτημένη. Το Κέντρο Ερευνας προειδοποιεί πάντως εναντίον μιας νέας παρακαμπτήριας οδού μέσω της οποίας το ρωσικό πετρέλαιο βρίσκει τον δρόμο του προς τις δυτικές χώρες. «Μια νέα οδός για τη διοχέτευση του ρωσικού πετρελαίου προς την ΕΕ αναδύεται μέσω της Τουρκίας, όπου διυλίζεται αυξημένη ποσότητα ρωσικού αργού» προειδοποιούν οι συντάκτες της έκθεσης, η δουλειά των οποίων πρόκειται να παρουσιαστεί στη διεθνή διάσκεψη για το κλίμα COP27, η οποία διεξάγεται στην Αίγυπτο.
Πράγματι η Τουρκία έχει αυξήσει τις εισαγωγές αργού από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Και οι εξαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων από την Τουρκία προς τα ευρωπαϊκά και τα αμερικανικά λιμάνια αυξήθηκαν κατά 85% το διάστημα Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου σε σύγκριση με την περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου, αναφέρεται στην έκθεση. «Καθώς η ΕΕ θα απαγορεύσει στις 5 Δεκεμβρίου τις εισαγωγές αργού από τη Ρωσία, η ρωγμή αυτή θα μπορούσε να γίνει σημαντική» υπογραμμίζεται. Το Κέντρο Ερευνας θεωρεί έτσι πως έχει «ουσιαστική σημασία» να εφαρμόσουν η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες ένα πιο αυστηρό εμπάργκο, αρνούμενες τα πετρελαϊκά προϊόντα που προέρχονται από διυλιστήρια τα οποία δέχονται ρωσικό αργό.
Για Διάσκεψη – Κλίμα: Οι χώρες που συμμετέχουν στη σύνοδο COP-27 για το κλίμα, η οποία πραγματοποιείται στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου και προβλέπεται να ολοκληρωθεί αύριο Παρασκευή, συνεχίζουν να απέχουν πολύ από μια ουσιαστική συμφωνία αναφέρει το Politico. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το βασικό αγκάθι είναι η δημιουργία ενός νέου Ταμείου που θα βοηθήσει τις πιο αδύναμες χώρες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις και να προσαρμοστούν, με τις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλες χώρες να προβάλλουν σοβαρές αντιρρήσεις.
Για Σένγκεν: Πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση της Βουλγαρίας, της Κροατίας και της Ρουμανίας να ενταχθούν στον ελεύθερο από τα σύνορα χώρο Σένγκεν το συντομότερο δυνατό, καθώς πέτυχαν «ιστορικό επιτευγμάτων». Αλλά η απάντηση αν θα πάρουν το τελικό πράσινο φως βρίσκεται στην Ολλανδία και τη Σουηδία, όχι στις Βρυξέλλες.
Η Κροατία εξακολουθεί να είναι νέα στη γραμμή αναμονής για τη διεύρυνση του Σένγκεν, όπου η Βουλγαρία και η Ρουμανία βρίσκονται πάνω από δέκα χρόνια. Αλλά το Ζάγκρεμπ είναι σε καλό δρόμο για την υιοθέτηση του ευρώ την 1η Ιανουαρίου και την ετοιμότητά του για Σένγκεν και δεν επισκιάζεται η προοπτική του από φόβους για διαφθορά και ζητήματα κράτους δικαίου (όπως συμβαίνει με το Βουκουρέστι και τη Σόφια). Πάντως, εναπόκειται στη νέα κυβέρνηση στη Σουηδία να πείσει τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες να άρουν την αντίθεσή τους σε οποιαδήποτε χώρα σχετικά με την ένταξή τους στη Σένγκεν. Επιφυλάξεις διατηρεί εδώ και χρόνια η Ολλανδική κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο όσον αφορά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, λόγω ζητημάτων διαφθοράς και κράτους δικαίου. Οι τελικές αποφάσεις πάντως θα ληφθούν στο επόμενο Συμβούλιο των υπουργών Δικαιοσύνης, στις αρχές Δεκεμβρίου.
Για Artemis 1: Δύο τυφώνες, δύο μήνες και μια σειρά τεχνικών επισκευών από τότε που αποτράπηκαν οι προηγούμενες προσπάθειες εκτόξευσης, το Artemis 1 της NΑSA, ο πιο ισχυρός διαστημικός πύραυλος στην Ιστορία, είναι επιτέλους σε τροχιά για τη Σελήνη αφού απογειώθηκε από τη Φλόριντα νωρίς χθες αναφέρει ο Guardian. Το διαστημόπλοιο, που περιλαμβάνει τον πανίσχυρο πύραυλο Space Launch System και την πρωτοποριακή κάψουλα Orion, ξεκίνησε για το ταξίδι διάρκειας 25 ημερών για να καλύψει δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα προς το φεγγάρι και πίσω. Πρόκειται για την πρώτη αποστολή της NASA στο βαθύ Διάστημα, με δυνατότητα μεταφοράς πληρώματος, εδώ και μισό αιώνα. Βέβαια, αυτή τη φορά δεν υπάρχουν αστροναύτες. Ομως η δοκιμαστική πτήση Artemis 1 περιέχει τρεις κούκλες και έναν λούτρινο Snoopy που μετρούν τα επίπεδα ακτινοβολίας και δοκιμάζουν νέα συστήματα διατήρησης της ζωής και εξοπλισμό – όλα όσα έχουν σχεδιαστεί για την επόμενη γενιά ανθρώπινων διαστημικών πτήσεων μεγάλης διάρκειας.
Στο μεταξύ, η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία θέλει να δημιουργήσει μια μακροπρόθεσμη ανθρώπινη παρουσία, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής ενός σεληνιακού καταυλισμού, ως βάση για επανδρωμένες αποστολές στον Αρη μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030. Το ευρύτερο όραμά της για το ταξίδι από τη Σελήνη στον Αρη περιλαμβάνει εμπορικούς εταίρους, όπως η SpaceX του Ιλον Μασκ και ο πύραυλος Starship βαρέος τύπου που θα μπορούσε να είναι έτοιμος για την πρώτη του δοκιμαστική πτήση σε τροχιά ήδη από τον επόμενο μήνα. Πρώτα, όμως, η NASA πρέπει να αποδείξει ότι έπειτα από ένα κενό 50 ετών είναι ικανή να ανταποκριθεί στην πρόκληση της αποστολής οχημάτων στο βαθύ Διάστημα και της ασφαλούς επιστροφής τους στη Γη. Η χθεσινή εκτόξευση ακολούθησε τις αποτυχημένες προσπάθειες τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Εκείνες ακυρώθηκαν αφού οι μηχανικοί ανακάλυψαν ένα πρόβλημα ψύξης του κινητήρα και στη συνέχεια δεν μπόρεσαν να διορθώσουν αυτό που αναφέρθηκε ως άσχετη διαρροή καυσίμου, η οποία όμως αργότερα εντοπίστηκε σε ελαττωματικό αισθητήρα.
Για Ιράν: Ένα τάνκερ χτυπήθηκε στα ανοιχτά του Ομάν χθες, με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ να επιρρίπτουν την ευθύνη στο καθεστώς του Ιράν, κατηγορώντας το ότι χρησιμοποίησε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος τύπου Shahed-136, όμοιο με αυτά που έχει προμηθεύσει στη Ρωσία και λαμβάνουν μέρος στον πόλεμο της Ουκρανίας αναφέρουν οι NYTimes. Η Τεχεράνη, από την πλευρά της, έκανε λόγο για προβοκάτσια εκ μέρους των Ισραηλινών, με στόχο να βαρύνει το κλίμα εναντίον της ενόψει της έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ. Από την επίθεση στο δεξαμενόπλοιο, το οποίο ανήκει σε ισραηλινών συμφερόντων εταιρεία με έδρα τη Σιγκαπούρη, δεν προκλήθηκε ούτε διαρροή καυσίμων ούτε τραυματισμοί στις τάξεις του πληρώματος.
Στο μεταξύ, τουλάχιστον πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πέντε τραυματίστηκαν κατά την επίθεση ενόπλων στην πόλη Ιζέχ της επαρχίας Χουζεστάν, στο Νοτιοδυτικό Ιράν, όπου κατοικεί μεγάλο μέρος της αραβικής μειονότητας της χώρας. Η επίθεση, την οποία τα κρατικά ΜΜΕ χαρακτήρισαν τρομοκρατική, σημειώθηκε σε μια στιγμή που συνεχίζονται οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του καθεστώτος που ξέσπασαν μετά τη δολοφονία της Μάχσα Αμινί στις 16 Σεπτεμβρίου και στις οποίες συμμετέχουν μαζικά και οι Αραβες. Την ίδια στιγμή, ο επικεφαλής της βρετανικής ΜΙ5 κατήγγειλε ότι οι μυστικές υπηρεσίες του Ιράν προσπάθησαν σε τουλάχιστον δέκα περιπτώσεις να απαγάγουν ή και να δολοφονήσουν βρετανούς υπηκόους ή άτομα που έχουν την έδρα τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και θεωρούνται απειλή από το καθεστώς – το οποίο, με τη σειρά του, κατηγορεί τις χώρες της Δύσης και το Ισραήλ ότι οργανώνουν τις διαδηλώσεις.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
