Στις Βρυξέλες σήμερα Πέμπτη θα συναντηθεί ο Υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης και ο Τούρκος ομόλογός του Χ. Φιντάν, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. «Ο κ. Γεραπετρίτης θα συμμετάσχει σε γεύμα εργασίας των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο έχει προσκληθεί ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Hakan Fidan. Στο περιθώριο της υπουργικής συνάντησης και πριν το γεύμα εργασίας, ο Υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει διμερή συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του...» (σ.σ. παρεμπιπτόντως, υπάρχουν διμερή ζητήματα, διμερή προβλήματα διμερείς διαφορές , αλλά διμερή συνάντηση των δυο υπουργών, όρος μάλλον αδόκιμος. Αρκεί ο Υπουργός Εξωτερικών θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του).
Ωστόσο, δεν κατέστη δυνατόν , παρά τις προσπάθειές μας, να πληροφορηθούμε την ατζέντα των συνομιλιών των δύο υπουργών. Ελπίζουμε όμως, ότι θα δοθούν αμοιβαίες εξηγήσεις για το πρόσφατο επεισόδιο της Κάσου, ίσως από τα κορυφαία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Αποτελούν, παράδειγμα εντόνου προβληματισμού τα όσα έγιναν στις 22, 23 και 24 Ιουλίου νοτίως των νησιών Κάσου και Καρπάθου, όταν στην περιοχή βρέθηκαν πέντε τουρκικά πολεμικά πλοία, προκειμένου να εμποδίσουν τις έρευνες του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relume», με αποστολή τη πόντιση καλωδίων, που θα συνέδεαν την Κρήτη με την Κύπρο. Ας επισημάνουμε κάποιες πτυχές του ελληνοτουρκικού επεισοδίου της Κάσου, που μάλλον δεν «φωτίστηκαν» επαρκώς.
Πρώτον, η παρέμβαση πέντε πολεμικών πλοίων της Τουρκίας, είχε ως αποτέλεσμα, το ιταλικό ερευνητικό πλοίο να επιστρέψει στο λιμάνι από το οποίο απέπλευσε. Το ιταλικό πλοίο, έκανε προγραμματισμένες εργασίες νοτίως των νησιών Κάσου- Καρπάθου, στην μη αναγνωρισμένη εισέτι, αλλά εικαζόμενη ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Η Τουρκία με την στρατιωτική της παρουσία, επέβαλε εμπράκτως την ισχύ του τουρκολυβικού συμφώνου. Το γεγονός ότι το ιταλικό πλοίο εγκατέλειψε τις εργασίες του, λόγω της «ενοχλητικής» παρουσίας τουρκικών πολεμικών πλοίων, αποτελεί επιβολή του δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”. Η Άγκυρα ισχυρίζεται, ότι τα νησιά διαθέτουν μόνο χωρικά ύδατα έξι μιλίων, όχι όμως και υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, άποψη διαμετρικά αντίθετη από τις πρόνοιες και προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου.
Δεύτερον, Ελλάδα και Αίγυπτος, υπέγραψαν συμφωνία μερικής οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών. Η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, που έρχεται σε σύγκρουση με το τουρκολιβυκό σύμφωνο, υπεγράφη προκειμένου να ακυρώσει την αντίστοιχη συμφωνία της Τουρκίας με την Λιβύη. Ο Υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης σε ραδιοφωνική συνέντευξη του επισημαίνει ότι: «Η Τουρκία θεωρεί ότι έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου επί τη βάσει του τουρκολιβυκού μνημονίου, που είναι άκυρο και ανυπόστατο νομικά. Δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, πλην όμως η ίδια η Τουρκία θεωρεί ότι αποτελεί τη βάση της πολιτικής της». Όμως, σημασία έχει τι εφαρμόζεται στην πράξη. Η αποχώρηση του ιταλικού επιστημονικού σκάφους από την ΑΟΖ της Κάσου, είχε ως αποτέλεσμα η Τουρκία, μάλλον η τουρκική προπαγάνδα, να υποστηρίξει δημοσίως ότι η Ελλάδα αναγνώρισε την τουρκική δικαιοδοσία στη περιοχή, δηλαδή το τουρκολιβυκό μνημόνιο!
Τρίτον, στην περιοχή του επεισοδίου ήταν μια Φρεγάτα και μια Κανονιοφόρος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, αλλά κινήθηκαν αυστηρά εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Τα τουρκικά πολεμικά πλοία, στα διεθνή χωρικά ύδατα, αλλά εντός της εικαζόμενης ελληνικής ΑΟΖ, ή κατά την τουρκική εκδοχή, εντός της τουρκικής ΑΟΖ και σύμφωνα με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών του τουρκολιβυκού συμφώνου. Και το «καλύτερο». Η Άγκυρα προκλητικά ευχαρίστησε τις ελληνικές αρχές «για τον σεβασμό τους στη θαλάσσια δικαιοδοσία μας και τη συνεργασία», δείχνοντας έτσι , ότι η θαλάσσια περιοχή 6 μίλια πέρα από την Κάσο είναι τουρκική ΑΟΖ! Με επιστολή που έχει καταθέσει η Τουρκία στον ΟΗΕ το 2020 θεωρεί ότι η περιοχή νότια, ανατολικά και νοτιοδυτικά της Κάσου, βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Χρήστος Καπούτσης
