Με το πράσινο φως του Τούρκου προέδρου Ερντογάν για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ (Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου) τίθεται σε κίνηση η διαδικασία της προσχώρησης, παρότι στην Ουάσιγκτον εκτιμούν ότι ίσως χρειασθεί χρόνος, ακόμη και μήνες προκειμένου να επικυρώσει την ένταξη η Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ωστόσο, το ζήτημα θεωρείται προς επίλυση ενώ οι ηγέτες των 31 χωρών μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας ξεκινούν στο Βίλνιους την ιστορική όπως έχει χαρακτηρισθεί σύνοδο κορυφής τους.
Τέσσερα θέματα απασχολούν την σύνοδο με κρισιμότερο αυτό της μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας και την συμμετοχή των κρατων μελών στον αμυντικό προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ
Η Ουκρανία ζητάει δύο πράγματα από τη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους: Περισσότερα, πιο βαριά και πιο σύγχρονα όπλα, όπως μεγάλου βεληνεκούς πυραύλους και αμερικανικής κατασκευής πολεμικά αεροσκάφη F-16 , και συγκεκριμένη δέσμευση για τη μελλοντική της ένταξη στο ΝΑΤΟ, που να υπερβαίνει την συνηθισμένη και αόριστη υπόσχεση ότι μια μέρα η χώρα θα γίνει δεκτή στη συμμαχία.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο Ζελένσκι η παράδοση με αργούς ρυθμούς όπλων στην Ουκρανία καθυστέρησε την αντεπίθεση του Κιέβου, γεγονός που επέτρεψε στη Μόσχα να ενισχύσει την άμυνά της στις κατεχόμενες περιοχές, κυρίως τοποθετώντας νάρκες. Παρά τις εντατικές διαβουλεύσεις των αξιωματούχων για το ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής, δεν έχει υπάρξει ακόμη τελική συμφωνία για το τι θα προσφερθεί στην Ουκρανία, αν και ανώτερος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ δήλωσε: “Έχουμε σημειώσει πολύ καλή πρόοδο και είμαι 100% αισιόδοξος”.
Οι διαπραγματευτές που συζητούν το ύφος της γλώσσας στο τελικό ανακοινωθέν αναμένεται να συναντηθούν εκ νέου σήμερα ενώ οι ηγέτες θα ξεκινούν τη διήμερη συνάντησή τους. Χθες ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι αύξησε την πίεση απαιτώντας από το ΝΑΤΟ να στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι η χώρα του θα ενταχθεί μόλις τελειώσει ο πόλεμος με τη Ρωσία. “Ακόμη και αν εκφράζονται διαφορετικές θέσεις, είναι σαφές ότι η Ουκρανία αξίζει να είναι στη Συμμαχία. Όχι τώρα – υπάρχει πόλεμος, αλλά χρειαζόμαστε ένα σαφές μήνυμα. Και χρειαζόμαστε αυτό το σήμα τώρα”, δήλωσε ο Ζελένσκι.
Η πρόταση του Κιέβου να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μετά το τέλος των εχθροπραξιών έχει ευρεία υποστήριξη μεταξύ των μελών της συμμαχίας, βρίσκει όμως αντίθετες τις ΗΠΑ και τη Γερμανία οι οποίες διστάζουν να προσφέρουν στην Ουκρανία μια συγκεκριμένη πορεία προς την ένταξη, προτιμώντας να επικεντρωθούν στις άμεσες ανάγκες του Κιέβου για τη μάχη κατά της ρωσικής εισβολής.
“Δεν νομίζω ότι υπάρχει ομοφωνία στο ΝΑΤΟ σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να φέρουμε την Ουκρανία στην οικογένεια του ΝΑΤΟ τώρα, αυτή τη στιγμή, εν μέσω πολέμου”, δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο CNN σε συνέντευξη που προβλήθηκε την Κυριακή. Πρόσθεσε ότι αν η Ουκρανία ήταν μέλος του ΝΑΤΟ, “θα βρισκόμασταν σε πόλεμο με τη Ρωσία, αν αυτό συνέβαινε”.
Aνώτερος Γερμανός αξιωματούχος δήλωσε νωρίτερα τη Δευτέρα: “Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή σε αυτή τη σύνοδο κορυφής για μια πρόσκληση προς την Ουκρανία, για συγκεκριμένα βήματα προς την ένταξη. Ούτε μεταξύ των συμμάχων υπάρχει συναίνεση σε αυτό”.
Στόλτεμπεργκ: Οι σύμμαχοι θα στείλουν ένα σαφές και θετικό μήνυμα προς την Ουκρανία
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα ξεκαθαρίσουν κατά την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους με ποιον τρόπο θα μπορέσει η Ουκρανία να ενταχθεί μελλοντικά στη Συμμαχία, όπως δήλωσε σήμερα ο γενικός γραμματέας της Γενς Στόλτενμπεργκ.
“Αναμένω ότι οι σύμμαχοι θα στείλουν ένα σαφές, ενιαίο και θετικό μήνυμα προς την κατεύθυνση της ένταξης (στη Συμμαχία) της Ουκρανίας”, είπε ο ίδιος προσερχόμενος για την έναρξη της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ.
Όπως πρόσθεσε ο Στόλτενμπεργκ, το ΝΑΤΟ δεν έχει δει αλλαγή στη θέση της Ρωσίας για τα πυρηνικά παρά την ανακοίνωση της Μόσχας ότι εγκαθιστά πυρηνικά όπλα στην Λευκορωσία.
“Η ρητορική της Ρωσίας για τα πυρηνικά είναι παράτολμη και επικίνδυνη. Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παρακολουθούν στενά τι κάνει η Ρωσία. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει κάποιες αλλαγές στην θέση της Ρωσίας ως προς την εγκατάσταση πυρηνικών που να απαιτεί κάποια αλλαγή από πλευράς μας, αλλά θα παραμείνουμε σε επαγρύπνηση”, σημείωσε ο Στόλτενμπεργκ πριν ξεκινήσει η σύνοδος κορυφής.
Οι διμερείς εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα συμπληρώσουν τις αποφάσεις για την μελλοντική ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ που θα γίνουν κατά την σύνοδο κορυφής της Συμμαχίας στο Βίλνιους, πρόσθεσε ο γγ του ΝΑΤΟ.
“Κάποιοι σύμμαχοι διεξάγουν διμερή και πολυμερή διάλογο με την Ουκρανία στο πλαίσιο του να υπάρχει συνεχιζόμενη στήριξη για την Ουκρανία (…) . Αυτό θα συμπληρώσει τις αποφάσεις που θα ληφθούν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ”, κατέληξε.
Ο Μπάιντεν, ο οποίος έφτασε στο Βίλνιους χθες Δευτέρα, σχεδιάζει να συναντηθεί με τον Ζελένσκι αύριο Τετάρτη.
Αμυντικός προϋπολογισμός του ΝΑΤΟ
Το επόμενο καυτό θέμα προς συζήτηση είναι η συνεισφορά των κρατών μελών στον αμυντικό προϋπολογισμός της Συμμαχίας, καθώς ο πόλεμος έχει επίσης αποκαλύψει την περιορισμένη ικανότητα των χωρών να διεξάγουν μια σύγκρουση μεγάλης κλίμακας. Υπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν το 2014 να προσπαθήσουν να ξοδέψουν το 2% του ΑΕΠ τους σε στρατιωτικές δαπάνες και το 20% αυτού για νέες τεχνολογίες. Βέβαια μόνο οκτώ από τα 31 κράτη του ΝΑΤΟ δαπανούν το 2% του στόχου, ή πάνω από αυτόν.
Η απειλή στην ανατολική Ευρώπη
Οι δυνάμεις της Μόσχας έχουν αποδειχθεί κατώτερες των περιστάσεων στο πεδίο των συγκρούσεων, παρά τις δεκαετίες μεταρρυθμίσεων και εκσυγχρονισμού. Αλλά εξακολουθούν να είναι πρόθυμες να καταστρέψουν τμήματα εχθρικού εδάφους, παρά τις τεράστιες απώλειες.
Το ΝΑΤΟ απέρριψε τη λεγόμενη προσέγγισή του «tripwire» το περασμένο καλοκαίρι στη Μαδρίτη. Αντ’ αυτής συμφώνησε σε μια πιο ισχυρή πολυεθνική ανάπτυξη κατά μήκος των ρωσικών συνόρων στην οποία οι δυτικές δυνάμεις θεωρητικά θα υπερασπιστούν «κάθε ίντσα» επικράτειας του ΝΑΤΟ. Αλλά οι χώρες της συμμαχίας άργησαν να ενισχύουν τις οκτώ υπάρχουσες ομάδες μάχης Enhanced Forward Presence (EFP) και να μετατραπούν σε μόνιμες δυνάμεις.
Επίσης, η επέκταση της δύναμης ανταπόκρισης υψηλής ετοιμότητας, από 40.000 σε περισσότερους από 300.000 στρατιώτες, φαίνεται να διαρκεί περισσότερο από το προγραμματισμένο και το ΝΑΤΟ αποτυγχάνει να κάνει νέα σχέδια για το πώς θα απαντήσει σε οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική επίθεση, σημειώνει το Newsweek.
Παράλληλα, υπάρχει ανησυχία για την μετεγκατάσταση των μισθοφόρων της ρωσικής ομάδας Wagner στη Λευκορωσία, μετά την ανταρσία του ηγέτη τους Γεβγκένι Πριγκόζιν.
Η Κίνα
Το ΝΑΤΟ αναγνώρισε για πρώτη φορά τις «ευκαιρίες και τις προκλήσεις» της ανόδου της Κίνας στη διακήρυξή του μετά τη σύνοδο κορυφής του 2019 στο Λονδίνο, στην τελευταία συνάντησή πριν από την πανδημία, η οποία έφερε τον κόσμο σε ένα αδιέξοδο βαθύνοντας τις ανησυχίες για την ικανότητα της Δύσης να ανταγωνιστεί με την αναδυόμενη υπερδύναμη.
Η Στρατηγική Αντίληψη του ΝΑΤΟ που δημοσιεύτηκε στη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στη Μαδρίτη πέρυσι ήταν σε πιο έντονο ύφος, σημειώνοντας ότι οι «καταναγκαστικές πολιτικές» του Πεκίνου αντιπροσωπεύουν μια άμεση πρόκληση για τα διατλαντικά «συμφέροντα, την ασφάλεια και τις αξίες».
Οι ανησυχίες για την συμπεριφορά του Πεκίνου, που σε σημαντικό βαθμό ευθυγραμμίζεται με τη Μόσχα, δεν αποτελούν φλέγον ζήτημα για την σύνοδο του Βίλνιους. Όμως οι προηγούμενες συναντήσεις υποδηλώνουν ότι το ΝΑΤΟ γνωρίζει ότι δεν μπορεί να αγνοεί για πολύ τα ακανθώδη ζητήματα της Κίνας.
Πηγή: Politico
