Το Χαρβαρντ κλιμακωτό και συμμετρικό, το ΜΙΤ ραβδοειδές και μακρύ, η σχολή Blavatnik πολυεπίπεδη και στρογγυλή. Η έννοια του δημόσιου χώρου στην πόλη θα μπορούσε να είναι ευθέως ανάλογη του ελεύθερου χώρου στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Η έκθεση «Η Σχολή των Αθηνών. Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2018» διερευνά τον ελεύθερο χώρο στα πανεπιστήμια δημιουργώντας έναν άτλαντα αρχιτεκτονικής για τον ακαδημαϊκό κοινό χώρο.
Από την Μπιενάλλε της Βενέτίας στο Μουσείο Μπενάκη
Το υλικό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ελληνικό περίπτερο Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2018, επεκτάθηκε και επανασχεδιάστηκε και θα φιλοξενείται έως τις 17 Μάϊου στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς 138.
Πρόκειται για εβδομήντα μακέτες 3D printing που απεικονίζουν σε κλίμακα 1:200, που απεικονίζουν αυτό που (αυθαιρέτως ίσως) μπορεί να χαρακτηριστεί ως ελεύθερος χώρος σε εβδομήντα διαφορετικούς ακαδημαϊκούς χώρους υλοποιημένους ή μη. Με βασικό στοιχείο ένα σύστημα καθρεπτών που αντανακλά και πολλαπλασιάζει τα μοντέλα, το έργο επεκτείνεται κυριολεκτικά προς τα έξω, πέρα από τα φυσικά όρια του εκθεσιακού χώρου.
Η μάθηση δεν λαμβάνει χώρα μόνο μέσα στην τάξη
«Επιλέξαμε να εξετάσουμε τι μπορεί να σημαίνει ο ελεύθερος χώρος στο πλαίσιο του Πανεπιστημίου και να τον θεωρήσουμε ισότιμο με την έννοια ενός ακαδημαϊκού κοινού χώρου. Η έμπνευση της έκθεσης προήλθε εν μέρει από τη ομότιτλη νωπογραφία του Ραφαήλ, η οποία παρουσιάζει μια φιλοδοξία ένα ουτοπικό όραμα ενός ελεύθερου, ανοιχτού άτυπου και κοινού χώρου μάθησης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένας ενδιάμεσος χώρος, δεν είναι ούτε μέσα ούτε έξω, δεν έχει τις ιδιότητες ενός δωματίου, αλλά δεν είναι ούτε ένας χώρος καθαρά για κυκλοφορία. Είναι μνημειακός αλλά ταυτόχρονα γενναιόδωρος και απλός. Και σε αυτόν τον χώρο βλέπουμε μελετητές και μαθητές να συζητούν, να διδάσκουν και να μαθαίνουν.
Η αρχιτεκτονική που φαντάζεται ο Ραφαήλ να φιλοξενεί αυτήν την άτυπη σκηνή διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών δεν είχε εξεταστεί σε βάθος. Αυτός είναι ο χώρος που έχουμε επιλέξει να κοιτάξουμε πιο προσεκτικά μέσα από διαφορετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα του παρελθόντος και του σήμερα. Αναγνωρίζουμε ότι η μάθηση δεν λαμβάνει χώρα μόνο μέσα στην τάξη αλλά και στους διαδρόμους, στις σκάλες, στην καφετέρια και το προαύλιο. Η διαδικασία ορισμού του ακαδημαϊκού κοινού χώρου ή ο εντοπισμό του σε κάθε πανεπιστήμιο υπήρξε ίσως μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προκλήσεις του έργου, καθώς δεν υπάρχει απόλυτος ορισμός. Είναι υποκειμενικός και σαφώς ανοιχτός προς συζήτηση» εξηγεί η Χριστίνα Αργυρού, συνεπιμελήτρια και συνιδρύτρια του γραφείου Neiheiser Argyros.
Καμπύλες και γραμμές
Αν θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ελεύθερος χώρος είναι το θεσμικό ισοδύναμο του δημόσιου χώρου στην πόλη ή του σαλονιού στην οικία, τότε ο ορισμός του από την ομάδα του αρχιτεκτονικού Γραφείου Neiheiser Argyros περιορίστηκε σε ότι στους πανεπιστημιακούς χώρους δεν ήταν γραφεία, αίθουσες διδασκαλίας και λοιποί κλειστοί χώροι, δίνοντας ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα άλλοτε συνεκτικό και άλλοτε κομματιαστός, άλλοτε γραμμικός και άλλοτε με καμπύλες και σε ευθυγράμμιση με την μορφολογία του εδάφους και τη αρχιτεκτονική του κτιρίου.
Το έργο είναι αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας μεταξύ φοιτητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Αγγλικού πανεπιστημίου Architectural Αssociation στο Λονδίνο. Ανάμεσα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα που αποτελούν μέρος της έκθεσης είναι η Ακαδημία του Πλάτωνα στην Αθήνα, το Carpenter Center του Le Corbusier στο Cambridge της Μασσαχουσέτης-ΗΠΑ, οι αυλές του πανεπιστημίου του Cambridge στη Μεγάλη Βρετανία, το Ωδείο Αθηνών, η Φιλοσοφική Σχολή της Κρήτης, και οι ανοιχτοί χώροι του Rolex Learning Center των SANAA στη Λωζάνη της Ελβετίας.
Η ομάδα του αρχιτεκτονικού Γραφείου Neiheiser Argyros δημιούργησε και την ιστοσελίδα The school of Athens όπου υπάρχουν σε τρισδιάστατη μορφή και τα 70 σχέδια των πανεπιστημίων.
Βάσια Μπακετέα
Πληροφορίες
Η Σχολή των Αθηνών – Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2018, Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138.
Διάρκεια: 20 Φεβρουαρίου – 17 Μαΐου 2020.
Ωράριο λειτουργίας: Πέμπτη & Κυριακή 10:00-18:00, Παρασκευή & Σάββατο 10:00-22:00, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη κλειστά.
Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: € 7 & (μειωμένο) € 3,5. Τιμή ενιαίου εισιτηρίου: Έκπτωση 20% επί του συνολικού κόστους των εισιτηρίων όλων των εκθέσεων κατά την ημέρα επίσκεψης.
Η είσοδος στα Μέλη του Μουσείου Μπενάκη + 1 συνοδός είναι δωρεάν.
