Η συμμετοχή των παιδιών στην κοινωνική ζωή, η διεκδίκηση της θέσης τους στην κοινωνία στην οποία μεγαλώνουν και η συνειδητοποίηση την αξίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν τον όρο «ενεργός πολίτης» και βρίσκονται στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Ενεργώ Ως Πολίτης», το οποίο υλοποιείται από το Ίδρυμα Λαμπράκη με εταίρο το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης.
Το πρόγραμμα «Ενεργώ Ως Πολίτης» ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2022 και υλοποιήθηκε, πιλοτικά, σε 50 σχολεία της Ελλάδας, ως πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων ή στο πλαίσιο ευέλικτου χρόνου, που προσφέρεται στο σχολικό πρόγραμμα, καθώς και διαθεματικά σε επιμέρους διδακτικά αντικείμενα.
Για την ερχόμενη σχολική χρονιά 2022-2023, οι δύο φορείς απευθύνουν ανοιχτή πρόσκληση προς τους εκπαιδευτικούς για συμμετοχή στο πρόγραμμα ενώ στα σχολεία στα οποία υλοποιήθηκε πιλοτικά, το πρόγραμμα θα συνεχιστεί.
«Στόχος του προγράμματος είναι να εμπνεύσει μαθητές και μαθήτριες όλων των τάξεων, από το νηπιαγωγείο μέχρι και τη Γ’ Λυκείου, να γίνουν ενεργοί πολίτες, αντί να μείνουν παθητικοί θεατές της ζωής», θα πει στον Αθήνα 9.84, η γενική διευθύντρια του ιδρύματος Λαμπράκη Βιβή Ανθοπούλου, η οποία εμπνεύστηκε και σχεδίασε το πρόγραμμα. «Μέσα από καταστάσεις της καθημερινότητας προσεγγίζουμε θέματα με τρόπο βιωματικό τα οποία συνδέονται με την ατομική και κοινωνική ευθύνη, τη γόνιμη τοποθέτηση με προστιθέμενη αξία μέσα στο εκάστοτε πλαίσιο, τον στρατηγικό σχεδιασμό, θέματα δικαίου και κανονιστικού πλαισίου και θέματα που συνδέονται με τη ζωή στη κοινότητα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμμετοχή στις δημοκρατικές λειτουργίες».
«Συνολικά 249 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων και 3.764 μαθητές και μαθήτριες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης συμμετείχαν με ενθουσιασμό στην πρώτη φάση του προγράμματος, η οποία περιέλαβε σχολεία διαφόρων τύπων σε 18 νομούς και 12 περιφέρειες της χώρας. Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί, έλαβαν την απαραίτητη επιμόρφωση και τις οδηγίες για τις δραστηριότητες», προσθέτει η κα Ανθοπούλου. «Το πρόγραμμα έχει λάβει την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και προϋποθέτει τη συμμετοχή 4 εκπαιδευτικών από κάθε σχολείο».
«Μιλάμε με τα παιδιά για θέματα που θεωρούνται ταμπού, όπως για παράδειγμα, αν η κατάληψη ενός σχολείου ή το κλείσιμο των δρόμων στην Αθήνα αποτελούν μια μορφή γόνιμης τοποθέτησης. Συζητάμε για το φαινόμενο της παραπληροφόρησης και πως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε, θέματα της καθημερινότητας, όπως η παρεμπόδιση των ανάπηρων συμπολιτών μας, η διαχείριση της καθαριότητας στους δημόσιους χώρους, ο αλληλοσεβασμός αλλά και για τη δολοφονία του Άλντο Μόρο και τις Ερυθρές Ταξιαρχίες ή τη δίκη της 17 Νοέμβρη. Η ανταπόκριση των παιδιών είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, ιδίως, της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και τα παιδιά του Νηπιαγωγείου ανταποκρίνονται πάρα πολύ θετικά. Οι δραστηριότητες του προγράμματος θέτουν στα παιδιά ερωτήματα για προβληματισμό και ανάπτυξη επιχειρημάτων και οδηγούν στον σχεδιασμό δράσεων και μικρών οργανωμένων παρεμβάσεων», επισημαίνει η γενική διευθύντρια του ιδρύματος Λαμπράκη.
Ζωγραφική, χειροτεχνία, συζητήσεις, παιχνίδια ρόλων και εικονικά μαθητικά συμβούλια ήταν ορισμένα από τα μέσα που επέλεξαν οι μαθητές για να εκφράσουν τις δικές τους αντιλήψεις για την έννοια του ενεργού πολίτη και να αποτυπώσουν τις δράσεις που ανέλαβαν στο πεδίο.
Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσα από ένα σύνολο δραστηριοτήτων που έχουν ταξινομηθεί σε έξι θεματικές ενότητες:
1. Η ταυτότητα
2. Η συνύπαρξη
3. Ενεργός πολίτης, το παιδί πολίτης
4. Κανόνες και δίκαιο
5. Τι στ’ αλήθεια συμβαίνει;
6. Ας κάνουμε κάτι, τοπικά και παγκόσμια.
Active citizens fund
Το έργο «Ενεργώ Ως Πολίτης» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund με φορέα υλοποίησης το Ίδρυμα Λαμπράκη και εταίρο το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης. Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.
Καλλιόπη Ασλανίδου
