Μία σημαντική καινοτομία εισάγει το νέο σχέδιο δράσης για την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ, το οποίο παρουσίασε ο υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.
Για πρώτη φορά, θα υπάρξει ηθική οριοθέτηση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ασθενών, αλλά και θεσμική αναγνώριση των άτυπων φροντιστών, ο ρόλος των οποίων είναι πολύ σημαντικός στη διατήρηση της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ασθενών στο οικιακό τους περιβάλλον.
Ειδικότερα, στο νέο σχέδιο νόμου εισάγεται ο θεσμός του «πληρεξούσιου περίθαλψης και φροντίδας», που θα συνοδεύεται από τις «προγενέστερες οδηγίες περίθαλψης και φροντίδας». Και τα δύο έρχονται να καλύψουν ένα σημαντικό θεσμικό κενό που υπάρχει στη χώρα μας, αυτό του άτυπου μέχρι σήμερα ρόλου των φροντιστών ασθενών.
Ετσι, πλέον, για κάθε ασθενή με άνοια και Αλτσχάιμερ θα ορίζεται ένα πρόσωπο το οποίο θα καθίσταται νομικά υπεύθυνο γι’ αυτόν, όταν χάσει τις νοητικές του λειτουργίες και δεν θα είναι σε θέση να αποφασίσει για τη ζωή του.
Το «πληρεξούσιο περίθαλψης και φροντίδας» θα συντάσσεται όταν τίθεται η διάγνωση και η νόσος βρίσκεται ακόμα σε πρώιμα στάδια. Τότε ο ασθενής, διατηρώντας ακόμη τη διαύγειά του, θα μπορεί να δηλώσει ποιο είναι το φυσικό πρόσωπο που ο ίδιος επιθυμεί να τον εκπροσωπεί νομικά για τα θέματα της φροντίδας του και της αντιμετώπισης τη νόσου.
Στη συνέχεια, με το θεσμό των «προγενέστερων οδηγιών» θα ορίζεται εκ προοιμίου από τον ίδιο τον πάσχοντα πώς και σε ποιο χώρο θα παρέχεται προς αυτόν η ιατρική και η γενικότερη φροντίδα, όταν η νόσος δεν θα του επιτρέπει την έκφραση έγκυρης βούλησης.
Ετσι, σε επόμενα στάδια κι όταν η νόσος θα έχει εξελιχθεί με τρόπο αρνητικό για τον πάσχοντα, συγκεκριμένες εξουσιοδοτήσεις και εντολές του θα διατηρούν την ισχύ τους και θα γίνονται σεβαστές οι επιθυμίες του έως το τέλος της ζωής του.
Όπως τόνισε ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης θα υπάρξουν αλλαγές στην νομοθεσία όσον αφορά τους ασθενείς με Άνοια. Την ίδια στιγμή, στις προτεινόμενες ενέργειες προβλέπεται η θεσμοθέτηση Εθνικού Συμβουλίου για την Άνοια, η συχνή ενημέρωση χαρτών θερμότητας, σύγκλιση ομάδας εμπειρογνωμόνων για ναθαερώθρηση των λειτουργικών διαδικασιών, ενημέρωση και εφαρμογής προτύπων πιστοποίησης, ανάπτυξη προτύπων για κατ’ οίκον προγράμματα, ανάπτυξη εξελιγμένων διαπιστευμένων μαθημάτων Φροντίδας Μνήμης, προώθηση ανάπτυξης και εφαρμογής μη επεμβατικών τεχνολογικών αιχμής και σχεδιασμός χώρων διαβίωσης για ελαχιστοποίηση των κινδύνων που διατρέχουν οι ασθενείς.
Από την πλευρά της η νευρολόγος Παρασκευή Σακκά, Διευθύντρια Τμήματος Νευροεκφυλιστικών Παθήσεων Εγκεφάλου και εκπρόσωπος του Εθνικού Παρατηρητηρίου για την Άνοια και το Αλτσχάιμερ, δήλωσε μεγάλη ικανοποίηση που μετά από πολλά χρόνια υλοποιείται ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος στην Ελλάδα. Tο σχέδιο είχε δημιουργηθεί ξανά στο παρελθόν, πριν από 2-3 χρόνια και επιτέλους τώρα υλοποιείται. Σύντομα το νομοσχέδιο θα γίνει νόμος του Κράτους για το καλό των ασθενών μας.
Σε παρέμβαση μέσω skype, ο Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο John’s Hopkins Κωνσταντίνος Λυκέτσος, σημείωσε πως η άνοια είναι μια αναδυόμενη πανδημία, η οποία πλήττει τους πληθυσμούς παγκοσμίως λόγω της γήρανσης των κατοίκων. Σύμφωνα με τα νούμερα που παρέθεσε από άνοια πάσχουν 500.000 άνθρωποι οι οποίοι θα πολλαπλασιαστούν ραγδαία μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την άνοια και τη νόσο Alzheimer βασίζεται σε 7 άξονες:
1. Καταγραφή και ταξινόμηση των ατόμων με άνοια στην Ελλάδα
2. Πρόληψη, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση κοινού
3. Υποστήριξη φροντιστών των ατόμων με άνοια
4. Αντιμετώπιση της άνοιας
5. Νομοθεσία – Δικαιώματα ατόμων με άνοια και των φροντιστών τους
6. Έρευνα για την άνοια
7. Εκπαίδευση στην άνοια
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, ιδρύεται στο υπουργείο Υγείας το Εθνικό Συμβούλιο για την άνοια και τη νόσο Alzheimer με συμμετοχή εκπροσώπων από το υπουργείο Υγείας, το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και με κύριο σκοπό την παρακολούθηση της εφαρμογής του Ελληνικού Σχεδίου Δράσης για την άνοια και τη νόσο Alzheimer.
Τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά:
Η Ελλάδα θα πληγεί σημαντικά από την πανδημία της Ανοιας και των Σχετικών Διαταραχών (ΑΚΣΔ), λόγω του ιδιαίτερα γερασμένου πληθυσμού της.
Σύντομα το 1/4 των κατοίκων θα είναι άνω των 60 ετών, ενώ άνω των 450.000 ατόμων πάσχουν ήδη από Ανοια.
Κάθε άτομο χρειάζεται μακροχρόνια περίθαλψη και φροντίδα (5-15 έτη) από 2-3 μέλη της οικογένειάς του, οπότε πάνω από το 10% των Ελλήνων είναι πάσχοντες ή ασχολούνται καθημερινά ως φροντιστές με άτομα που πάσχουν από άνοια και σχετικές διαταραχές.
Η άνοια έχει αναδειχθεί παγκόσμιο ιατρικό, κοινωνικό και δημοσιονομικό πρόβλημα, με τους πάσχοντες από τη νόσο Αλτσχάιμερ να προσεγγίζουν για το έτος 2019 τα 55 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός θα υπερδιπλασιαστεί τα επόμενα 15-20 χρόνια, φτάνοντας τα 139 εκατομμύρια το 2050.
Έλενα Μπρέγιαννη
