Ο κύβος ερρίφθη για τα μη κρατικά πανεπιστήμια στην χώρα μας καθώς το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε χθες τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου που αναμένεται γύρω στις 20 Φεβρουαρίου να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί μέχρι το τέλος του μήνα.
Το νομοσχέδιο ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο σε ξένα πανεπιστήμια να δημιουργήσουν ένα παράρτημα στη χώρα, με μία βασική προϋπόθεση, τη συμμετοχή όσων επιθυμούν την εγγραφή τους σε αυτά στις πανελλαδικές εξετάσεις. Οι ενδιαφερόμενοι δηλαδή για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα πρέπει να συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις, είτε διεκδικούν την εισαγωγή τους στο δημόσιο πανεπιστήμιο είτε στο μη κρατικό παράρτημα.
Το σύστημα της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής που ισχύει στα δημόσια πανεπιστήμια εδώ και τρία χρόνια θα ισχύσει και στην περίπτωση της εισαγωγής στα μη κρατικά πανεπιστήμια. Το υπουργείο Παιδείας προβλέπει ειδικό τύπο υπολογισμού για τη νέα ΕΒΕ που θα αφορά τα μη κρατικά ΑΕΙ. Η ΕΒΕ προκύπτει από τον μέσο όρο επίδοσης των μαθητών ανά επιστημονικό πεδίο. Στην περίπτωση της εισαγωγής στο μη κρατικό πανεπιστήμιο, ο χαμηλότερος μέσος όρος που θα προκύψει θα πολλαπλασιαστεί με το 0,8 και θα βγει η ΕΒΕ. Αν, για παράδειγμα, ο μέσος όρος επίδοσης των υποψηφίων στις Πανελλαδικές είναι 10, η ΕΒΕ που θα προκύψει για όσους διεκδικούν μία θέση στα μη κρατικά πανεπιστήμια θα είναι το 8. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ιατρικής, η ΕΒΕ της οποίας πανελλαδικά είναι το 13,97. Για τα μη κρατικά ΑΕΙ θα πολλαπλασιαστεί με 0,8. Το αν θα εγγραφούν σε αυτά υποψήφιοι με χαμηλές βαθμολογίες εξαρτάται από τη ζήτηση που θα έχει το μη κρατικό τμήμα Ιατρικής, ο αριθμός των υποψηφίων για αυτό και οι επιδόσεις τους, όπως ακριβώς γίνεται και στις δημόσιες σχολές Ιατρικής, όπου η ΕΒΕ είναι κάτω από 14, ωστόσο δεν εισάγεσαι σε αυτές με κάτω από 18,5 μέσο όρο.
Ειδική πρόβλεψη υπάρχει και για τους μαθητές που φοιτούν σε ξένο σχολείο ή σε σχολείο άλλης χώρας. Εφόσον είναι κάτοχοι International Baccalaureate ή κάτοχοι ισότιμου απολυτήριου τίτλου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της αλλοδαπής, μπορούν να διεκδικήσουν την εισαγωγή τους σε μη κρατικό πανεπιστήμιο. Όλα τα παραπάνω είναι ο ελάχιστος όρος που θέτει το κράτος για την εισαγωγή στα μη κρατικά πανεπιστήμια. Το κάθε παράρτημα θα θέτει και τα δικά του κριτήρια για την επιλογή σπουδαστών, ανάλογα με τα κριτήρια που ισχύουν στο μητρικό Ιδρυμα.Με αυστηρά κριτήρια, τα αυστηρότερα στην Ευρώπη, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, θα γίνεται η εγκριτική διαδικασία για τη λειτουργία ίδρυσης και λειτουργίας ενός μη κρατικού πανεπιστημίου. Η πολιτική ηγεσία προσπαθεί να αποφύγει ευκαιριακές πρωτοβουλίες και να προσελκύσει Ιδρύματα που επιθυμούν να κάνουν μία σοβαρή επένδυση στη χώρα, διευθετώντας παράλληλα το άναρχο τοπίο που έχει δημιουργηθεί μεταξύ μεταλυκειακής και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.Το παράρτημα θα είναι νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με αποκλειστικό στόχο την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης. Το πανεπιστήμιο το οποίο επιθυμεί να ιδρύσει παράρτημα στη χώρα θα πρέπει να είναι πιστοποιημένο και αναγνωρισμένο από τους αρμόδιους φορείς της χώρας προέλευσης αλλά και στη λίστα του ΔΟΑΤΑΠ με τα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια από την Ελλάδα. Το υπουργείο Παιδείας ορίζει διπλή πιστοποίηση, ώστε η αναγνώριση του τίτλου σπουδών να γίνεται άμεσα, χωρίς να προβλέπεται η έγκριση από κάποιον άλλον φορέα. Το ξένο πανεπιστήμιο μπορεί είτε να ιδρύσει το παράρτημα με απευθείας συμμετοχή είτε σε συνεργασία με άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα μέσω συμφωνιών ακαδημαϊκής συνεργασίας, οι οποίες όμως θα εξασφαλίζουν την εποπτεία του μητρικού Ιδρύματος στη λειτουργία του παραρτήματος.To κάθε παράρτημα θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις σχολές, εκτός αν πρόκειται για Ιδρυμα το οποίο βρίσκεται στα 20 καλύτερα πανεπιστήμια βάσει διεθνών κατατάξεων. Στο φάκελο που θα καταθέσουν τα πανεπιστήμια θα πρέπει να υποβάλουν εγγυητικές επιστολές και παράβολα για χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας. Απαιτείται εγγυητική επιστολή ποσού 500.000 ευρώ για κάθε σχολή. Δηλαδή 1,5 εκατ. ευρώ για τις τρεις σχολές, κλιμακούμενο παράβολο σε περίπτωση που αιτείται την ίδρυση περισσότερων από τρεις σχολές και παράβολο ύψους 500.000 ευρώ για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας. Στο φάκελο επίσης πρέπει να περιλαμβάνεται πενταετής οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας στην οποία καταγράφεται όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία της νομικής οντότητας που υποβάλλει την αίτηση και ο αριθμός του εκτιμώμενου προσωπικού που θα απασχοληθεί και των σπουδαστών που πρόκειται να φοιτήσουν.Τα μέλη του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού πρέπει να είναι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου σε ποσοστό τουλάχιστον 80% επί του συνόλου σε θέμα συναφές με το αντικείμενο της διδασκαλίας τους και ο αριθμός τους δεν μπορεί να είναι κατώτερος των τριάντα για το παράρτημα των τριών σχολών, με προβλεπόμενο όριο ωρών διδασκαλίας, για κάθε μέλος, τις δώδεκα ώρες εβδομαδιαίως. Στις κτηριακές προϋποθέσεις, τις οποίες θα ελέγξει ο ΕΟΠΠΕΠ, θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα αυτοτελές κτηριο ή κτηριακό συγκρότημα αποκλειστικής χρήσης, ενώ μπορεί το Ιδρυμα να έχει και κάποιο άλλο κτήριο εντός του ίδιου νομού. Εντός του κτήρίου θα πρέπει να υπάρχουν βιβλιοθήκη, υλικοτεχνικός εξοπλισμός και εργαστήρια ανάλογα με τις ανάγκες των επιστημονικών πεδίων, όπως ισχύει και στα δημόσια πανεπιστήμια.
Τέλος, η έρευνα είναι αναγκαία προϋπόθεση για την ίδρυση παραρτήματος. Η ποιότητα και ποσότητα του ερευνητικού έργου θα αναδεικνύονται μέσα από επιστημονικές δημοσιεύσεις, ερευνητικές υποδομές, ερευνητικά προγράμματα, αλλά και μέσω της επίδρασης στην κοινωνία, της συμμετοχής των φοιτητών και σπουδαστών. Υποχρεωτικό θα είναι κι ένα ποσοστό των πόρων του παραρτήματος να διατίθεται στην έρευνα, όπως γίνεται στα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα του εξωτερικού.
Ισίδωρος Ρούσσος
