Mε μια εκπομπή ιστορικής οπτικής, τιμά ο Αθήνα 9.84 τα 57χρονα της Μεταπολίτευσης.
Στη μαύρη επέτειο επιβολής της επταετούς χούντας, ανατρέχει στο αρχείο του.
Θυμάται τα πέτρινα χρόνια του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου. Τότε που η ελληνική Δημοκρατία και οι θεσμοί μπήκαν στον «γύψο» και κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο. Από τη νύχτα που οι ερπύστριες των τανκς κατέλυσαν τη Δημοκρατία, έως το φωτεινό βράδυ της Μεταπολίτευσης.
Την Κυριακή 21 Απριλίου 2024, 11 π.μ -1 μ.μ, ο σταθμός της πόλης ξεδιπλώνει το νήμα της ιστορίας μέσα από συνεντεύξεις ανθρώπων που βρέθηκαν στις Συμπληγάδες των καιρών και με αφηγήσεις πρωταγωνιστών, από τα αρχεία του Αθήνα 9.84 και της εκπομπής του Γιώργου Αποστολίδη.
Με σημαντικές μαρτυρίες που διασώζονται ως ντοκουμέντα προφορικής ιστορίας.
Ακούγονται παλαιότερες συνεντεύξεις που είχαν παραχωρήσει στον σταθμό της πόλης ο Μανώλης Γλέζος, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο Γεώργιος- Αλέξανδρος Μαγκάκης.
Ακόμα, οι Κώστας Χρυσοστάλλης και Τάκης Λαμπρίας, στενοί συνεργάτες του Κωνσταντίνου Καραμανλή και συνεπιβάτες της ιστορικής πτήσης, θυμούνται με συγκίνηση, πως επέστρεψε η Δημοκρατία στη χώρα.
Στην εκπομπή, μεταξύ άλλων, μιλούν ο Σπύρος Χαλβατζής, η Τόνια Μοροπούλου και η Χριστίνα Μουστακλή.
Ο Σπύρος Χαλβατζής, πρώην βουλευτής ΚΚΕ και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ), για τα μαρτύρια στο κολαστήριο του ΕΑΤ/ΕΣΑ, σημερινό πάρκο Ελευθερίας και τους αγώνες που δόθηκαν στα χρόνια της δικτατορίας.
«Το σημερινό Πάρκο Ελευθερίας είναι ιστορικός χώρος. Εκεί, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα υπήρχαν στρατιωτικές εγκαταστάσεις και στη διάρκεια της δικτατορίας το Αρχηγείο του Ειδικού Ανακριτικού Τμήματος της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας. Η διαβόητη ΕΣΑ, όπου υπέστησαν σκληρότατα βασανιστήρια νέοι και νέες, εργάτες, φοιτητές, αλλά και ηλικιωμένοι, καθώς και στρατιωτικοί. Οι συνθήκες κράτησης, απάνθρωπες.
Αυτό τον χώρο μνήμης επισκέπτονται σήμερα σχολεία, εκπαιδευτικοί, μαζικοί φορείς και το μήνυμα που εκπέμπεται αφορά στο τι έγινε και τι δεν πρέπει με κανένα τρόπο να ξαναγίνει.
Στο σημείο έχει διαμορφωθεί και ένα επισκέψιμο Μουσείο όπου διαφυλάσσονται ντοκουμέντα. Έγγραφα της εποχής, τα αρχεία του ΣΦΕΑ, στα οποία καταγράφονται άγνωστες πλευρές εκείνης της 7χρονης σκοτεινής περιόδου. Μιλάμε για μια στυγνή δικτατορία που επιβλήθηκε μέσα από το πραξικόπημα, το οποίο οργάνωσε τμήμα της αστικής τάξης, με τη συμβολή των Αμερικάνων, του ΝΑΤΟ και μυστικών υπηρεσιών. Το υπέδαφος που την εξέθρεψε ήταν το αντιλαϊκό, αντεργατικό, αντικομμουνιστικό Σύνταγμα του 1952. Με το ΚΚΕ εκτός νόμου…
Ο πρώτος νεκρός, στον μακρύ κατάλογο των δολοφονημένων από τη δικτατορία, ήταν ο Παναγιώτης Ελής. Ένας Μακρονησιώτης αγωνιστής, αρχιτέκτονας. Βρέθηκε ανάμεσα στους πρώτους συλληφθέντες που είχαν συγκεντρώσει στον Ιππόδρομο του Φαλήρου. Εκεί, ένας ανθυπίλαρχος τον εκτέλεσε πυροβολώντας τον εν ψυχρώ, επειδή αρνήθηκε να υπακούσει στην προσταγή του να τρέξει και συνέχισε να περπατά με όρθιο το κεφάλι. Αυτή ήταν η δικτατορία…»
Η Χριστίνα Μουστακλή εξιστορεί τα βασανιστήρια που υπέστη ο σύζυγός της Σπύρος Μουστακλής, εμβληματική μορφή της αντίστασης κατά της χούντας.
Ήταν ένα δημοκράτης αξιωματικός του Στρατού που πάσχιζε για την ελευθερία και τους ανθρώπους. Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων και συμμετείχε στο Κίνημα του Ναυτικού, που προδόθηκε πριν από την εκδήλωσή του, με αποτέλεσμα ο ίδιος να συλληφθεί τον Μάϊο του 1973. Αυτή ήταν η αφετηρία του μαρτυρίου του Σπύρου Μουστακλή, γιατί κρατήθηκε στην ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου βασανίστηκε ανηλεώς. Ένα άγριο χτύπημα στην καρωτίδα του προκάλεσε εγκεφαλικό και μετά ολική παραλυσία. Η τραγική 13χρονη περιπέτεια, η κατάληξή του, αλλά και η ηρωική του στάση, παραμένουν φάρος αντιδικτατορικής δράσης. Πέθανε τον Απρίλιο του 1986 και κηδεύτηκε στο Μεσολόγγι, με τιμές ήρωα.
«Αγνοούσα την τύχη του συζύγου μου επί 47 ημέρες. Δεν ήξερα που βρισκόταν, αγωνιούσα… Πήγαινα από την Ασφάλεια στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και σε όλες τις ερωτήσεις ή στα τηλεφωνήματά μου, η απάντηση ήταν η ίδια. Δεν είχαν ιδέα..» λέει η χήρα του πιάνοντας το νήμα της επώδυνης μνήμης.
Μετά, το σκηνικό άλλαξε. Κάποιος την πληροφόρησε ότι ο Σπύρος Μουστακλής ήταν εκεί, αλλά επειδή ήταν … αδιάθετος, δεν γινόταν να τον δει. Στο 401 όπου μεταφέρθηκε με τσακισμένο κορμί, αλλά όχι την ψυχή, η Ειρήνη Μουστακλή ήρθε αντιμέτωπη με την τραγική εικόνα του συζύγου της…Το σοκ ήταν μεγάλο. Ήταν πια ένας ζωντανός νεκρός, από τα χέρια των δήμιων του ΕΑΤ ΕΣΑ, μπροστά στα μάτια των διοικητών Χατζηζήση και Σπανού.
«Ο Σπύρος με αναγνώρισε, αλλά δεν μπορούσε να μιλήσει. Μού πήρε την παλάμη και προσπάθησε να βγάλει τη βέρα απ το δάχτυλό μου…για να με απελευθερώσει…εμένα από αυτόν…δεν τον άφησα… Πρόλαβε να δει το Πολυτεχνείο και χαιρόταν για την αντίσταση των παιδιών και του κόσμου. Γιατί αγαπούσε τα νιάτα. Και περίμενα πολλά από αυτά…
Όλα αυτά τα χρόνια στριφογυρνά στο μυαλό μου μια φράση του με ιδιαίτερη δυναμική… Είχε πει θυμάμαι: Συλλαμβάνομαι ως δημοκρατικός, φυλακίζομαι ως δεξιός και εκτοπίζομαι ως αριστερός».
Η Τόνια Μοροπούλου, καθηγήτρια και πρώην αντιπρύτανης ΕΜΠ, ανατρέχει στις ημέρες του Πολυτεχνείου. Τότε που η φωνή της μετέφερε το μήνυμα της εξέγερσης απέναντι στους πραξικοπηματίες, μέσα από τη συχνότητα του αυτοσχέδιου σταθμού των φοιτητών στο Μετσόβιο.
«Είναι μια μνήμη που δεν σβήνει ποτέ. Όπως και όλες οι μνήμες του αγώνα που δώσαμε, παιδιά τότε. Γιατί θέλαμε μια ριζικά διαφορετική ζωή, κοινωνία και δημοκρατία. Για αυτά αγωνιστήκαμε. Παλέψαμε για Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Και φτάσαμε από τον αντιδικτατορικό αγώνα που μαζικοποιήθηκε το 1972 διεκδικώντας δημοκρατική ανάδειξη των εκπροσώπων μας στους φοιτητικούς συλλόγους, στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1973 έχοντας πια γενικότερα αιτήματα. Δημοκρατικές εκλογές, με ψωμί, παιδεία και ελευθερία…
Για να βγεις από το σκοτάδι στο φως χρειάζεται αγώνας. Η νεολαία αγωνίστηκε δυναμικά, στα Πανεπιστήμια που ήταν φυσικοί χώροι συνάθροισης επειδή απαγορευόντουσαν οι συγκεντρώσεις οπουδήποτε αλλού. Από τη δική μας τη φωνή ξεκίνησε η σύνδεση του φοιτητικού αγώνα με εκείνον του ελληνικού λαού. Από τη Νομική, πέρασε μετά στο Πολυτεχνείο και συνδέθηκε με την κοινωνία. Σε μια ρήξη με το φασιστικό καθεστώς των συνταγματαρχών και της υποτέλειας. Τα συνθήματα μας ήταν Λαέ λαέ ή τώρα ή ποτέ.
Φτιάξαμε τον σταθμό του Πολυτεχνείου γιατί μας έκαιγε η ανάγκη της επικοινωνίας. Ακούγαμε την Deutsche Welle, το ΒΒC, τη Φωνή της Αλήθειας, αφού δεν υπήρχε Ελληνικό Ραδιόφωνο να εκφράσει ελεύθερα τα αιτήματά μας.
Ο πρώτος πομπός στήθηκε στο Εργαστήριο Φυσικής και θυμάμαι ότι αναρωτιόμουν τι να πω …Έτσι, είπα αυτό που είμασταν. «Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των Ελεύθερων Αγωνιζόμενων Φοιτητών, των Ελεύθερων Αγωνιζόμενων Ελλήνων».
