Στην τελική ευθεία για τις ευρωεκλογές, η φράση κλισέ «όλοι εναντίον όλων» είναι αυτή ακριβώς που περιγράφει την υψηλή φόρτιση στο πολιτικό πεδίο, δυόμισι εβδομάδες από τις 9 Ιουνίου. Και αυτά ενώ προσπαθούμε να προεικάσουμε τι θα συμβεί με τα 5 συν 1 κόμματα που βρίσκονται στο φάσμα του 2,5 με 3%, όπως και με την γκρίζα ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου, η οποία αφορά 12% των αναποφάσιστων.
Ο Γεράσιμος Μοσχονάς, καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής Ανάλυσης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με αφορμή την τελευταία έρευνα της Metron Analysis για τα πιστεύω των Ελλήνων που παρουσιάστηκε από την διαΝΕΟσις, ανέλυσε στον Αθήνα 984 και στον Γιώργο Μελιγγώνη τις βασικές ιδεολογικές ταυτότητες στη χώρα μας, διαχρονικά. Αλλά και το προφίλ της κοινωνίας που παρακολουθεί τις εξελίξεις και τα πιστεύω της. Ακτινογραφώντας τις αξιακές, πολιτικές και πολιτισμικές πεποιθήσεις των Ελλήνων.
*ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ, ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
«Οι δύο ισχυρότερες ταυτότητες στην Ελλάδα είναι η Σοσιαλδημοκρατία που προηγείται στη βασική κατανομή ισχύος με 25%, έπεται ο Φιλελευθερισμός με 19,3% και ακολουθεί ο Σοσιαλισμός με 13%. Σε χαμηλότερη ζώνη από άποψη επιρροής βρίσκονται ο Νεοφιλελευθερισμός με 8,7%, η Οικολογία με 6-7%, ο Συντηρητισμός με 6,2%, ο Εθνικισμός με 4,9%, ο Κομμουνισμός με 4,1% κλπ.
Το πρώτο σημαντικό εύρημα της έρευνας έγκειται στο ότι Σοσιαλδημοκρατία, Φιλελευθερισμός και Σοσιαλισμός συγκροτούν τις τρεις πιο ισχυρές ιδεολογίες στην Ελλάδα με μεγάλη συστηματικότητα, μετά το 2015».
*ΜΕ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΗ – ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΛΙΣΗ, Ο ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
«Το δεύτερο συμπέρασμα, αφορά στο άθροισμα των Κεντροαριστερών και Αριστερών ταυτοτήτων προτιμήσεων, που έφτασαν στο 45,1 % το 2004, ενώ το αντίστοιχο για τις Κεντροδεξιές- Δεξιές είναι 39,1%. Συνεπώς, ο ιδεολογικός χάρτης των Ελλήνων κλίνει προς την Κεντροαριστερά – Αριστερά».
*ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Στο ερώτημα πως συμβιβάζονται αυτά τα δύο συμπεράσματα με τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών, που έδειξαν -πρώτη φορά μετά την Μεταπολίτευση- ότι το εκκρεμές κλίνει πλέον προς τα Δεξιά, η απάντηση είναι η αντίφαση.
«Ενώ ένα χρόνο πριν είχαμε μια απόλυτη, ισχυρή κυριαρχία των Κεντροδεξιών – Δεξιών πολιτικών δυνάμεων, αυτή δεν υπάρχει σε ιδεολογικό επίπεδο. Εδώ εντοπίζεται η απόκλιση ανάμεσα στον κόσμο των ιδεολογιών και στο κομματικό σύμπαν, αφού δεν ταυτίζονται. Εάν θέλουμε να κατανοήσουμε την πολιτική πραγματικότητα καλό θα ήταν να εξετάσουμε και τις δύο παραμέτρους: Αφενός, τι προκύπτει από το αποτέλεσμα των εκλογών και αφετέρου τις βαθύτερες ιδεολογίες που μας βοηθούν να καταλάβουμε τι συμβαίνει στις εκλογές, τι συνέβη στις προηγούμενες και τι θα γίνει στις επόμενες. Είναι και οι ιδεολογίες που παίζουν ρόλο στο εκλογικό αποτέλεσμα και οι ταυτότητες».
*ΥΠΑΡΚΤΗ, ΑΛΛΑ ΜΙΚΡΗ, Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΔΕΞΙΑ, ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΑ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΠΙΣΤΕΥΩ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
«Υπάρχει πάντως μια ιδεολογική μετατόπιση, αλλά μικρή, προς τα Δεξιά. Ως σύμβουλος της πρώτης έρευνας της διαΝΕΟσις, με αυτό το θέμα το 2015 επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τα ευρήματα έδειξαν πως ενώ άλλαξαν οι προτιμήσεις των πολιτών σε ό,τι αφορά στην ΕΕ και τις πολιτικές της, δεν υπήρξε εν τούτοις ιδιαίτερη διαφοροποίηση ως προς τις οικονομικές αξίες. Είχαμε μια πολιτική ριζοσπαστικοποίηση με στροφή προς τα Αριστερά, χωρίς ωστόσο να μετατοπιστούν οι βαθύτερες ιδεολογίες του κόσμου».
*ΤΑ ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΥΓΚΥΡΙΑ, ΕΞΩΓΕΝΗ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟΝ ΗΓΕΤΗ
«Όπως συμβαίνει και τώρα. Μια στροφή προς τα Δεξιά, αλλά δίχως να διαφοροποιηθούν οι βαθύτερες ιδεολογίες...Ας το κρατήσουμε, γιατί όταν εξετάζουμε τα εκλογικά αποτελέσματα, θα πρέπει παράλληλα να ξέρουμε ότι εξαρτώνται και από την συγκυρία, από εξωγενείς παράγοντες, τον εκλογικό νόμο και από τον ηγέτη…ποιος είναι και τι δεν είναι..»
*Η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΙΣΧΥΡΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΤΗΣ –ΤΟ 2023 ΔΙΑΒΑΣΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Μετά την αποκωδικοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας της διαΝΕΟσις η οποία παρακολουθεί σταθερά εδώ και σχεδόν μία δεκαετία (από το 2015) τις στάσεις και τις αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας, ο καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο υπογράμμισε, σε επίπεδο πολιτικής ανάλυσης, το ισχυρό πλεονέκτημα της Νέας Δημοκρατίας σε σχέση και με τον αρχηγό της. Ανέφερε ειδικότερα ότι «το 2023 η Νέα Δημοκρατία έφερε αυτά τα θετικά αποτελέσματα επειδή διάβασε καλύτερα την ελληνική πραγματικότητα, τις προσδοκίες και τους φόβους της κοινωνίας».
*ΔΕΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΟΥΤΕ ΚΑΙ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ
Ως προς τις σημαντικότερες αξίες και τα συναισθήματα που διακατέχουν τους Έλληνες και τις Ελληνίδες του 2024, η έρευνα επιβεβαίωσε πολλά από όσα ξέραμε ήδη από τη δεκαετία του 80. «Το κεφάλαιο εμπιστοσύνης είναι χαμηλό και μας διαφοροποιεί χαρακτηριστικά από τις χώρες της Κεντροβόρειας Ευρώπης και δη τις Σκανδιναβικές. Δεν εμπιστευόμαστε τους θεσμούς , αλλά ούτε και ο ένας τον άλλον» δήλωσε ο κ. Μοσχονάς για να συμπληρώσει ότι στον αντίποδα, «εμπιστευόμαστε την οικογένεια και κινούμαστε σε ένα μικρό ατομικό δίκτυο». Για αυτό είναι λιγότερο ανεπτυγμένες σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, οι οργανώσεις της κοινωνίας των Πολιτών, οι εθελοντικές οικολογικές ομάδες κλπ».
