Η πρώτη προβολή (sneak preview) της ταινίας “Lost Yannina”: A Topography of Jewish Memory” στο Ινστιτούτο Goethe της Αθήνας, την Τρίτη 18 Ιουνίου 2024, στις 19:30.
Η εκτόπιση των Εβραίων των Ιωαννίνων στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου το 1944 και οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που ακολούθησαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οδήγησαν στην εξαφάνιση μιας ιστορικής ρωμανιώτικης (ελληνόφωνης) εβραϊκής κοινότητας, η οποία μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε το ένα πέμπτο του γιαννιώτικου πληθυσμού, ένα πλήρως ενσωματωμένο κομμάτι της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής της πόλης.
Σήμερα στα Γιάννενα ζουν λιγότεροι από 30 Εβραίοι. Οι δυνατότητες γνωριμίας και επαφής με τη γιαννωτοεβραϊκή πολιτιστική κληρονομιά είναι περιορισμένες. Αν και μία από τις συναγωγές της και πολλά κτήρια (σπίτια, καταστήματα, εντευκτήρια) στέκουν ακόμα, λένε πολύ λίγα για τους αρχικούς δημιουργούς τους, χρήστες και ενοίκους τους. Για τη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη γενιά μετά το Ολοκαύτωμα καθώς και για τους κατοίκους των Ιωαννίνων και τον αυξανόμενο αριθμό ξένων επισκεπτών, η κοινότητα και οι άνθρωποί της παραμένουν ως επί το πλείστον σιωπηλοί και άγνωστοι.
Το ντοκιμαντέρ διερευνά τη σχέση ανάμεσα στην εμπειρία του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και τον χώρο της πόλης των Ιωαννίνων, όπως τον βίωσαν οι λιγοστοί Γιαννιώτες Εβραίοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος: όσοι επέστρεψαν από τα στρατόπεδα, ενώθηκαν με τους αντάρτες ή κατόρθωσαν να κρυφτούν. Μέσω του λόγου των επιζώντων οι οποίοι μιλούν για τη ζωή τους λίγο πριν, κατά και μετά τον Πόλεμο και της φυσικής τους κίνησης στους χώρους που αναφέρουν στις αφηγήσεις τους, τα μέρη της δικής μας καθημερινότητας γίνονται τόποι μνημονικοί, δημιουργώντας νοερούς χάρτες μιας πόλης τόσο οικείας και συνάμα τόσο άγνωστης.
Πού ζούσαν όλοι αυτοί άνθρωποι πριν να συλληφθούν από τους Γερμανούς; Ποια διαδρομή ακολούθησαν πριν την εκτόπισή τους στο Άουσβιτς; Πού κρύφτηκαν; Μέσα από τις απαντήσεις που δίνονται, δεν αντλεί κανείς μόνο πληροφορίες, αλλά κατορθώνει, εντέλει, να φτιάξει ένα διαφορετικό χάρτη της πόλης, τον χάρτη της ζωής των λησμονημένων Εβραίων των Ιωαννίνων. Η ταινία συνδέει το προσωπικό ατομικό βίωμα με τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, αξιοποιώντας το εργαλείο της προφορικής ιστορίας. Φέρνει τους άσημους πρωταγωνιστές της ιστορίας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, προσεγγίζοντας την ιστορία όχι ως μία γενική συνολική και αδιαμφισβήτητη αφήγηση αλλά ως μια προσωπική, απτή ιστορία από τα κάτω όπως συνηθίζουμε να την ονομάζουμε τα τελευταία χρόνια.
Λίγα λόγια για τους δημιουργούς:
Η Εσθήρ Σολομών εξειδικεύεται στις εθνογραφικές προσεγγίσεις του υλικού πολιτισμού, της τέχνης και της πολιτιστικής κληρονομιάς, μελετώντας και οργανώνοντας μουσεία, εκθέσεις και πολιτιστικές δράσεις για το ευρύ κοινό.
Ο Νίκος Χρυσικάκης ( www.chrisikakis.com ) είναι φωτογραφος, DOP και σκηνοθέτης. Έχει πλήθος φωτογραφικών δημιοσιεύσεων, πάνω από 6 full length ταινιών, αρκετά shorts και web projects. Εχει εργαστεί σε Ελλάδα και Γερμανία.
Τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ ξεκίνησαν το 2009 και ολοκληρώθηκαν το 2024.
Επιστημονικός φορέας έργου:
Εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Κινηματογράφηση/ φωτογραφία/ σκηνοθεσία:
Νίκος Χρυσικάκης, σκηνοθέτης – φωτογράφος – κινηματογραφιστής
Επιστημονική υπεύθυνη:
Εσθήρ Σολομών, Αναπληρώτρια Καθηγήτριας Μουσειολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Μοντάζ: Στέλιος Χατζηκρεμίλης
Μουσική: Κώστας Παντελίδης
Αφηγητής: Χρήστος Σολωμός
Παραγωγή:
Εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων & John Ostfield, με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον
Διάρκεια: 72 λεπτά
Είσοδος ελεύθερη
Τρίτη 18 Ιουνίου 2024, στις 19:30
Goethe-Institut Athen, Ομήρου 14-16, Τηλ. 210 36 61 000
