Δυσοίωνες προβλέψεις για την πορεία των τιμών σε βασικά αγαθά καθώς η κλιματική κρίση προκαλεί ανησυχία για περαιτέρω εκτίναξη στις τιμές.
Σε παγκόσμια κλίμακα, σημαντικές πλέον είναι οι μειώσεις παραγωγής κακάο, ντομάτας, καλαμποκιού, πατάτας, οίνου και καφέ, ενώ για πρώτη φορά καταγράφεται έλλειψη ρυζιού, γεγονός για το οποίο ουδείς μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες, καθώς αποτελεί το βασικό είδος διατροφής του πληθυσμού δεκάδων ασιατικών χωρών.
Τα πρώτα σημάδια για επικείμενη αύξηση αλλά και ελλείψεις, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης έρχονται από τις αγορές του καφέ και του κακάο καθώς συνεχίζεται το ράλι στις διεθνείς τιμές των αγροτικών προϊόντων, με την τιμή του καφέ να αποσπά τα… πρωτεία με ένα ακόμη ρεκόρ.
Οι προθεσμιακές τιμές του robusta στην αγορά του Λονδίνου αυξήθηκαν κατά 3,8% φτάνοντας τα 3.800 δολάρια τον τόνο. Μέσα στους τελευταίους δώδεκα μήνες, η τιμή του καφέ έχει ενισχυθεί άνω του 68%, με τους κόκκους του να θυμίζουν… χρυσάφι. Το κακάο έχει ξεπεράσει τα 10.000 δολάρια τον τόνο, με την τιμή του να έχει υπερδιπλασιαστεί μόνο μέσα στους τελευταίους δύο μήνες
Χαρακτηριστικό παράδειγμα επίπτωσης της κλιματική κρίσης στην Ελλάδα είναι η για πρώτη φορά μείωση παραγωγής φασολιών κατά 40% στην περιοχή των Πρεσπών, λόγω των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών, ενώ ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος να συνεχιστεί και η κρίση των τιμών στο ελαιόλαδο.
Με τις τιμές στο ράφι να έχουν φτάσει ήδη στα 16,5 ευρώ το μπουκάλι, οι παραγωγοί προειδοποιούν ότι και φέτος η παραγωγή θα είναι μειωμένη λόγω καιρού. Αυτό σημαίνει νέα αύξηση της τιμής λιανικής, όταν στο τέλος του καλοκαιριού θα διατεθεί στην αγορά η φετινή σοδειά.
Σε δεύτερη ανάγνωση, η προοπτική νέων αυξήσεων, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω πετρελαίου, δε βοηθά την υποχώρηση των τιμών βραχυπρόθεσμα, κάτι που αποτυπώθηκε και τον Μάρτιο.
Όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι καταγράφεται ήδη μείωση της κατανάλωσης κατά 30%. Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει επίσης στην παραγωγή σε νωπά φρούτα και λαχανικά στα οποία οι τιμές έχουν επίσης εκτοξευτεί λόγω της μειωμένης απόδοσης των καλλιεργειών.
Απόδειξη αποτελεί η αύξηση τιμής της εγχώριας πατάτας στο 1- 1,2 ευρώ το κιλό και της ντομάτας από 1,78 έως και πάνω από 2 ευρώ το κιλό. Η άνοδος της θερμοκρασίας που καταγράφεται παγκοσμίως αναμένεται να δυσκολέψει την καλλιέργεια της μπανάνας στις χώρες παραγωγής, γεγονός που θα δημιουργήσει μια αλυσίδα ελλείψεων και αύξησης των τιμών.
Οι συνεχόμενες ανατιμήσεις έχουν οδηγήσει στα ύψη τις τιμές βασικών τροφίμων την τελευταία τριετία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat οι τιμές των τροφίμων τα τελευταία τρία χρόνια (Φεβρουάριο 2021 – Φεβρουάριος 2024) έχουν αυξηθεί κατά 31%, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να καταγράφονται στα λαχανικά (33% στην τριετία), τα γαλακτοκομικά-τυριά (32%) και το κρέας (31%).
Στα φρούτα οι αυξήσεις τιμών στην τριετία φτάνουν το 22%, ενώ στα ψάρια το 17%. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο ελαιόλαδο οι τιμές του οποίου την τελευταία τριετία έχουν εκτιναχθεί κατά 139%.
Χριστιάννα Κούσιου
