Η συνεχιζόμενη κρίση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις εξαιτίας της πρόθεσης της Άγκυρας να προχωρήσει κανονικά στην απόκτηση του ρωσικού συστηματος S400 είναι ένα απο τα βασικά θέματα στη διεθνή επικαιρότητα.
Για διεύρυνση ΒΜ και Αλβανία: Σε απροσδιόριστη μελλοντική ημερομηνία παραπέμπεται η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε με Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία ύστερα απο τις αντιρρήσεις που προέβαλαν χθες μεταξύ άλλων η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία στη διάρκεια της συνάντησης των μονίμων αντιπροσώπων της Ε.Ε. Η βασική ανησυχία που εξέφρασαν τα κράτη – μέλη ειναι η αδυναμία αντιμετώπισης του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς στα συγκεκριμένα κράτη. Ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ερχόμενης εβδομάδας αναζητείται τρόπος ή φόρμουλα που ενώ δεν θα δίνει το “πράσινο φως” για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων δεν θα αποθαρρύνει τη μεταρρυθμιστική ατζέντα των δύο χωρών.
Στο μεταξύ χθες, το ολλανδικό κοινοβούλιο ούτως ή άλλως “μπλόκαρε” κάθε ελπίδα για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε με την Αλβανία για το 2019, αναφέρουν αλβανικά μέσα ενημέρωσης. Το ψήφισμα κατατέθηκα από βουλευτές των Χριστιανοδημοκρατών, τον Φιλελεύθερων – Συντηρητικών και της Χριστιανής Ένωσης, τα κόμματα δηλαδή του κυβερνητικού συνασπισμού. Το ψήφισμα φυσικά πέρασε με 105 ψήφους υπερ σε σύνολο 150 βουλευτών του Ολλανδικού κοινοβουλίου, κάτι παραπάνω δηλαδή από τα 2/3. Σύμφωνα με την ολλανδική κυβέρνηση η Αλβανία δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το θέμα της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Ο υπουργός Εξωτερικών, Στεφ Μπλοκ δήλωσε μάλιστα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάλλον πρόωρα εισηγήθηκε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Προσέθεσε ότι η Αλβανία δεν πληροί τα κριτήρια ως προς τα παραπάνω. Η ψηφοφορία επί της ουσίας επιβεβαιώνει το μπλοκάρισμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ε.Ε και Αλβανίας. Είχε προηγηθεί άλλο ψήφισμα πριν από αρκετές εβδομάδες το οποίο ζητούσε από την Κομισιόν να “παγώσει” την ελεύθερη και χωρίς βίζα μετακίνηση Αλβανών πολιτών στην ζώνη Σένγκεν.
Νωρίτερα χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ είχε επισημάνει ότι “η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αρχίσει τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, όμως καμιά απόφαση δεν θα ληφθεί μέσα στις επόμενες ημέρες, επειδή ορισμένα κράτη μέλη προβάλλουν εμπόδια”. “Πιστεύω προσωπικά πως μόνο μία απόφαση μπορεί να ληφθεί: να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, όπως συνιστά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή”, δήλωσε ο Τουσκ έπειτα από συνομιλία που είχε στις Βρυξέλλες με τον πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πεντάροφσκι. “Όμως οφείλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας: δεν είναι όλα τα κράτη μέλη έτοιμα να λάβουν την απόφαση να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις αυτές μέσα στις επόμενες ημέρες”, προειδοποίησε. “Το ζήτημα σήμερα δεν είναι το αν, αλλά το πότε”, υπογράμμισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. “Είμαι επιφυλακτικός επειδή γνωρίζω πως η επίτευξη συναίνεσης μεταξύ των 28 κρατών μελών χρειάζεται μερικές φορές περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι θα επιθυμούσα”, εξήγησε. Ο γερμανός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μίχαελ Ροτ υποστήριξε τη θέση που εξέφρασε ο Ντόναλντ Τουσκ. “Η ΕΕ οφείλει να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της έναντι της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας”, ανέφερε σε μήνυμά του που ανήρτησε σήμερα στον λογαριασμό του στο Twitter.
Σε λίγες μέρες (στις 17 Ιουνίου) συμπληρώνεται ένας χρόνος από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, μια συμφωνία με την οποία επετεύχθη λύση στο ονοματολογικό ζήτημα βάζοντας τέλος σε μια μακρά διαμάχη. Ένα χρόνο μετά κι ενώ ακόμη δεν έχουν ανοίξει οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ ο Ζόραν Ζάεφ σε συνέντευξή του στην Frankfurter Allgemeine Zeitung δηλώνει ότι η ΕΕ «παραμένει κίνητρο» για τη χώρα του, η οποία επιδιώκει «να βελτιωθεί ως κράτος και ως κοινωνία». Ο Ζόραν Ζάεφ αναφέρει ειδικότερα: «Είναι αλήθεια ότι η ΕΕ, η καγκελάριος Μέρκελ και άλλοι ευρωπαίοι αρχηγοί κυβερνήσεων μας έδωσαν μιαν υπόσχεση, για την περίπτωση που θα ξεπερνούσαμε την κρίση με την Ελλάδα και θα προωθούσαμε μεταρρυθμίσεις στη χώρα μας. Μας είχαν πει: ‘Φέρτε αυτά και εμείς θα σας δώσουμε (σσ.: αυτό που θέλετε)’». Aπό το 2005, δηλαδή εδώ και 15 χρόνια, έχουμε το στάτους της υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Το άλυτο ονοματολογικό ζήτημα με την Ελλάδα ήταν όλα αυτά τα χρόνια ένα μεγάλο εμπόδιο.» Ο ίδιος υπενθυμίζει στην συνέντευξη ότι η καγκελάριος Μέρκελ, τον Φεβρουάριο του 2018, τον ενθάρρυνε στο Βερολίνο να προχωρήσει στην επίλυση του ονοματολογικού και στην προώθηση των ορθών μεταρρυθμίσεων λέγοντας ότι και η Ευρώπη στη συνέχεια θα τηρήσει τις υποσχέσεις της. «Η Κομισιόν είναι σαφώς υπέρ της ένταξης αλλά κάποια κράτη-μέλη προφανώς το βλέπουν διαφορετικά» αναφέρει ο Ζ. Ζάεφ κάνοντας σαφή μνεία στη Γαλλία και την Ολλανδία, όπου διεξάγονται εσωπολιτικές συζητήσεις για την αναγκαιότητα περαιτέρω διεύρυνσης της ΕΕ. Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας εστιάζει επίσης και στη στάση του Εμ. Μακρόν, ο οποίος κατά τη γνώμη του «θέλει πρώτα τη μεταρρύθμιση της ΕΕ, και έπειτα να γίνουν σκέψεις για μια νέα διεύρυνση.» Ο Ζ. Ζάεφ ωστόσο εκτιμά ότι η χώρα του έδωσε ένα θετικό παράδειγμα στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης: «Με τη συμφωνία με την Αθήνα αποδείξαμε ότι η διπλωματία και η ελκυστικότητα της ΕΕ μπορούν ακόμη να συμβάλουν στην επίτευξη λύσεων». Για το λόγο αυτό το μόνο που θέλει, όπως λέει εμφατικά, «είναι μια ημερομηνία για το άνοιγμα του πρώτου κεφαλαίου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων».Αλλά πώς βλέπει ο Ζόραν Ζάεφ το μέλλον της Συμφωνίας των Πρεσπών, εάν στις εκλογές του Ιουλίου στην Ελλάδα αναδειχθεί πιθανώς πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος όμως τάχθηκε κατά της λύσης στο ονοματολογικό ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης; «Δε νομίζω να γίνει πιο δύσκολη η κατάσταση» απαντά συμπληρώνοντας: «Είναι θέμα των Ελλήνων να επιλέξουν την κυβέρνησή τους, αλλά η λύση του ονοματολογικού είναι συνδεδεμένη με πολλά πλεονεκτήματα και για τις δύο χώρες –,και αυτά ισχύουν ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνά. Ούτε στην Αθήνα ούτε σε εμάς δεν ενδιαφέρονται οι πολιτικοί να ανοίξουν ξανά ζητήματα που έχουν επιλυθεί. Αυτό το έχει πει και ο Μητσοτάκης δημόσια». Σε ερώτηση σχετικά με τον αν φοβάται ότι μια κυβέρνηση Μητσοτάκη θα μπλοκάρει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις απαντά: «Ορισμένα μέρη της συμφωνίας μας με την Ελλάδα πρέπει ακόμη να διευθετηθούν, όπως το θέμα των διαβατηρίων και άλλων εγγράφων με το νέο όνομα του κράτους ή το θέμα της αναθεώρησης των βιβλίων της ιστορίας. Αυτά θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να οδηγήσουν σε επιπλοκές στις ενταξιακές συνομιλίες».
Στη Γερμανία: Προβάδισμα τριών ποσοστιαίων μονάδων δίνει δημοσκόπηση στο ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία στο κρατίδιο του Βραδεμβούργου, ενόψει των τοπικών εκλογών του Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με δημοσκόπηση, το AfD βρίσκεται για πρώτη φορά στην πρώτη θέση με 21% και ακολουθεί το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα με 18% και οι Πράσινοι με το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα με ποσοστό 17%. Η Αριστερά, η οποία συγκυβερνά με το SPD, βρίσκεται στο 14% και οι Φιλελεύθεροι στο όριο του 5%. Οι εκλογές στο κρατίδιο του Βραδεμβούργου που γειτονεύει με το Βερολίνο, μαζί με τις εκλογές στη Θουριγγία και στη Σαξονία αποτελούν την επόμενη κρίσιμη δοκιμασία για τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού.
Για Βρετανία: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαιροποίησε χθες τα σχέδια έκτακτης ανάγκης που έχει εκπονήσει για την περίπτωση ενός Brexit χωρίς συμφωνία, συστήνοντας στις χώρες-μέλη, στις επιχειρήσεις και στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να είναι προετοιμασμένοι.
“Η Επιτροπή θεωρεί πως μια αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία παραμένει ένα πιθανό ενδεχόμενο, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται”, τονίζεται σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία προστίθεται ότι μέχρι τώρα οι προετοιμασίες έκτακτης ανάγκης “παραμένουν επαρκείς και κατάλληλες για τον σκοπό αυτό” και επισημαίνεται: “Ωστόσο, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις και να αξιολογεί αν θα χρειαστεί οποιαδήποτε επέκταση των μέτρων που έχουν υιοθετηθεί”. Οι Βρυξέλλες υπενθύμισαν -και χθες- ότι το Λονδίνο οφείλει να τιμήσει τις οικονομικές δεσμεύσεις του σε περίπτωση ενός Brexit χωρίς συμφωνία, ως μία από τις “προϋποθέσεις” για την έναρξη διαπραγματεύσεων, για μια μελλοντική εμπορική συμφωνία. Το Λονδίνο πρέπει να διασφαλίσει “τον σεβασμό των συμβατικών οικονομικών υποχρεώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου ως κράτους-μέλους”, επιμένει η Κομισιόν. Οι προειδοποιήσεις που απευθύνουν οι Βρυξέλλες συνιστούν απάντηση στις απειλές του πρώην ΥΠΕΞ και επικρατέστερου διαδόχου της Μέι, Μπόρις Τζόνσον, ότι δεν θα πληρώσει τον λογαριασμό του Brexit, αν η Ε.Ε δεν δεχθεί καλύτερους όρους για την αποχώρηση της χώρας του.
Στο μεταξύ στον βρετανικό Τύπο υπάρχουν εκτενείς αναφορές για την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του Μπόρις Τζόνσον ενόψει των εσωκομματικών διαδικασιών ανάδειξης νέου αρχηγού των Συντηρητικών.
Η Daily Telegraph και η αρθρογράφος, Άλισον Πίρσον αναφέρει ότι αυτοπαρουσιάστηκε ως “πρωθυπουργός εν αναμονή” ενώ η ομιλία του κάποιες φορές ήταν αριστοτεχνικά γραμμένη.
Η Daily Mirror δεν ενθουσιάστηκε μάλλον γιατί περιγράφει τον Τζόνσον ως “εγωμανή” και μια “απειλή ψεύδους για τη Βρετανία”.
Οι Times αναφέρονται σε πληροφορίες ότι ο Τζόνσον είχε πει ιδιωτικά στους υπέρμαχους του Brexit ότι αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να διαλύσει τη Βουλή προκειμένου να προχωρήσει το σχέδιο για έξοδο χωρίς συμφωνία.
Για Τουρκία: Εγκλωβισμένη βρίσκεται η Άγκυρα μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον. Αφορμή το ρωσικό σύστημα πυραυλικής άμυνας S 400 που θέλει να προμηθευτεί η Τουρκία αλλά σκοντάφτει στην πεισματική άρνηση της Ουάσιγκτον, αναφέρει η DW.
Η Τουρκία έχει ήδη αγοράσει το αντιπυραυλικό ρωσικό σύστημα S-400, διαμήνυσε χθες ο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το σύστημα αυτό θα παραδοθεί τον επόμενο μήνα από τη Ρωσία, πρόσθεσε. “Δεν λέω ότι η Τουρκία θα αγοράσει τους S-400. Λέω ότι τους έχει ήδη αγοράσει. Είναι τελειωμένη συμφωνία” επέμεινε. Ο υπηρεσιακός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πάτρικ Σάναχαν θα έχει σήμερα επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, από τον οποίο αναμένει ενημέρωση για την προγραμματιζόμενη απόκτηση του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας S-400. Πάντως ο Ακάρ εμφανίστηκε βαθιά ενοχλημένος από την επιστολή που εστάλη από το Πεντάγωνο και ετοιμάζει όπως είπε τη δική του απάντηση. Όπως έγινε χθες γνωστό, την περασμένη Παρασκευή ο Σάναχαν με επίσημη επιστολή στον Ακάρ διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν θα επιτραπεί να παραλάβει τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 που έχει παραγγείλει εάν προχωρήσει στην απόκτηση του συστήματος S400. Διαμήνυσε μάλιστα, ότι το Πεντάγωνο σκοπεύει να τερματίσει την εκπαίδευση των Τούρκων χειριστών στα F-35 την 31η Ιουλίου, εάν η Άγκυρα ολοκληρώσει την αγορά του ρωσικού συστήματος. Η απόφαση αυτή υλοποιείται ήδη από προχθές, ενώ ο Σάναχαν διευκρίνισε χθες ότι το Πεντάγωνο δεν ανέστειλε την εκπαίδευση των συντηρητών των αεροσκαφών. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch προειδοποίησε την Τρίτη ότι τυχόν κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία θα είχαν “σημαντικές συνέπειες” για την τουρκική λίρα, η συναλλαγματική ισοτιμία της οποίας υποχωρεί ξανά από τον Μάρτιο. Αν η Τουρκία, που συμμετέχει στο πρόγραμμα κατασκευής των F-35, εξοβελιστεί από αυτό, θα πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά πλήγματα στη σχέση των δύο χωρών, συμμάχων στο NATO, στη σύγχρονη Ιστορία, επισημαίνουν ειδικοί.
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη
