H απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Μεγάλης Βρετανίας ότι η αναστολή της λειτουργίας του κοινοβουλίου είναι άκυρη και ότι συμβουλή που ο βρετανός πρωθυπουργός έδωσε στην βασίλισσα ήταν παράνομη εγείρει δύο βασικά ερωτήματα για την ΕΕ: Θα παραμείνει στην πρωθυπουργία ο Μπόρις Τζόνσον και πότε είναι πιθανό να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές ;
Όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια του BBC στις Βρυξέλλες, Κάτια Άντλερ, πηγές της ΕΕ σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες μαζί της υπογράμμιζαν ότι η δικαστική απόφαση συνιστά “ταπείνωση” για τον κ. Τζόνσον που έχει σαφώς περιέλθει σε πολύ δύσκολη θέση.
Στην περίπτωση όμως της Βρετανίας δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ έρχεται αντιμέτωπη με τέτοιες καταστάσεις όπως το ενδεχόμενο μιας πρόωρης προσφυγής στις κάλπες ή με το ενδεχόμενο παραίτησης του πρωθυπουργού και αλλαγής φρουράς στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Ζήτημα εσωτερικής επικαιρότητας
Για την ηγεσία της ΕΕ η δικαστική απόφασης της Τρίτης είναι θέμα εσωτερικής πολιτικής. Αυτός είναι και ο λόγος που η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν προτίμησαν να σιωπήσουν και να μη σχολιάσουν την απόφαση των 11 δικαστών.
Οι Βρυξέλλες προτιμούν να επικεντρώσουν την προσοχή του εκεί που μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο – δηλ. στις διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας επηρεάζει πολύ τις συνομιλίες για το Brexit, εκτιμά η ανταποκρίτρια του BBC. Στόχος της ευρωπαϊκής ηγεσίας είναι η επίτευξη συμφωνίας και με βάση τη νομοθεσία της ΕΕ , οι διαπραγματεύσεις γίνονται με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επικεφαλής της οποίας είναι ο Μπόρις Τζόνσον, σημειώνει η Κάτια Άντλερ.
Οι συνομιλίες στο τεχνικό επίπεδο συνεχίζονται σήμερα στις Βρυξέλλες , άσχετα από τις εξελίξεις στο Λονδίνο μετά την επιστροφή των βουλευτών στο κοινοβούλιο.
Είναι τελικά η ετυμηγορία της Τρίτης ένας ανασταλτικός παράγοντας για την ΕΕ για να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του κ. Τζόνσον ;
Στην πραγματικότητα για τις Βρυξέλλες ο μεγαλύτερος αποκαρδιωτικός παράγοντας είναι η αβεβαιότητα ότι η πλειοψηφία των βρετανών βουλευτών θα εγκρίνει μια συμφωνία έστω και εάν γίνουν σοβαρές υποχωρήσεις από την ΕΕ.
Οι προοπτικές για την επίτευξη συμφωνίας
Μολονότι η ηγεσία της ΕΕ είναι πρόθυμη να συζητήσει το ενδεχόμενο μιας νέας παράτασης του Άρθρου 50 ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στη Βρετανία για να αποφασίσει , οι Βρυξέλλες μετά από διαπραγματεύσεις τριών και πλέον χρόνων θα επιθυμούσαν να καταλήξουν σε μία συμφωνία με την βρετανική κυβέρνηση υπό τον κ. Τζόνσον το αργότερο μέχρι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου.
Κι όμως οι προοπτικές για την επίτευξη συμφωνίας δεν είναι ευοίωνες.
Διπλωμάτης χώρας που διατηρεί στενούς δεσμούς με το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε στην ανταποκρίτρια του BBC στις Βρυξέλλες Κάτια Άντλερ : “ Οι προοπτικές για την υπογραφή μιας συμφωνίας τον Οκτώβριο δεν είναι καλές. Η κατάσταση έχει περιπλακεί ακόμη περισσότερο εξαιτίας των εσωτερικών προβλημάτων και όπως πάντα τονίζουμε ο χρόνος περνά”.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες υπογραμμίζουν οι νέες βρετανικές προτάσεις για την αντικατάσταση του backstop στα ιρλανδικά σύνορα μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για μια νέα συμφωνία για το Brexit. Αλλά όπως δήλωσε ο κύριος διαπραγματευτής της ΕΕ Μισέλ Μπαρνιέ στο Βερολίνο – “οι προτάσεις της βρετανικής κυβέρνησης υπολείπονται σημαντικά των τεχνικών και νομικών διευθετήσεων που θα ήθελε η ΕΕ”.
Το ενδεχόμενο των παραχωρήσεων
Επίσης σε αυτό το στάδιο απορρίπτεται η ιδέα οι Βρυξέλλες να κάνουν παραχωρήσεις προς τη βρετανική πλευρά.
Η κλασική απάντηση των κοινοτικών αξιωματούχων όταν εγείρεται το θέμα είναι : “Πριν προβούμε σε παραχωρήσεις θα πρέπει να έχουμε ρεαλιστικές προτάσεις από τη μεριά της Βρετανίας πάνω στις οποίες θα μπορέσουμε να διαπραγματευτούμε”.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι δεν θα είναι σε θέση να προστατεύσουν την ενιαία αγορά, την ειρηνευτική διαδικασία για τη Βόρεια Ιρλανδία ή τα συμφέροντα ενός κράτους μέλους όπως είναι η Δημοκρατία της Ιρλανδίας εάν συμφωνήσουν με τις προτάσεις του Λονδίνου για την αντικατάσταση του backstop.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δέχονται ότι ενδεχόμενη παράταση του Άρθρου 50 θα αποσυμπίεζε την κατάσταση και για τις δύο πλευρές που θα είχαν έτσι τον απαραίτητο χρόνο στη διάθεσή τους για να καταλήξουν σε μια συμβιβαστική λύση.
Εν τούτοις αυτό που μετράει είναι το γεγονός ότι επικρατεί αβεβαιότητα εάν ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον θα κάνει παραχωρήσεις εφόσον μάλιστα γνωρίζει ότι οδεύει προς γενικές εκλογές, καταλήγει η ανταπόκριση της Κάτια Άντλερ από τις Βρυξέλλες .
Βύρων Καρύδης
