Την τελευταία της πνοή άφησε χθες το βράδυ στα 74 της χρόνια η Μυρσίνη Ζορμπά, πρώην υπουργός Πολιτισμού, (Αύγουστος 2018-Ιούλιος 2019), ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ (2000-2004) και πρώτη διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (1995-1999).
Η είδηση του θανάτου της έγινε γνωστή μέσα από μία ανάρτηση στη σελίδα της στο Facebook, την οποία αναδημοσίευσε ο σύντροφός της, Αντώνης Λιάκος. Συνοδεύεται από το κείμενο που έγραψε η ίδια.
Το τελευταίο κείμενο της Μυρσίνης Ζορμπά:
“Η λέξη που ταιριάζει σε αυτόν τον σύντομο ορίζοντά μου είναι η ανυπαρξία. Δεν περιγράφεται, γιατί είναι ένας ου τόπος, ου χρόνος. Την περασμένη εβδομάδα στη συζήτηση με τον γιατρό κατάλαβα ότι διακόπτουμε τις χημειοθεραπείες, δεν είχαν αποτέλεσμα, και ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Επομένως η ανυπαρξία είναι αυτό που εκφράζει καλύτερα, που διατυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτό που έρχεται. Βέβαια όλο το διάστημα, εδώ και έναν χρόνο, μέσα από τη συμπίεση, που διαρκώς μεγαλώνει, τον χρόνο που η κλεψύδρα του αδειάζει, διογκώνεται ο φόβος, που στην αρχή είχε μερικές χαραμάδες, κάποιες ελπίδες, μερικά ίσως πιθανόν, και σιγά σιγά ο φόβος καταλαμβάνει όλον τον υπάρχοντα χρόνο και είναι τόσο απόλυτος που πια δεν φοβάσαι, γιατί δεν υπάρχει μέσα σε αυτό κάτι που να κινείται, να έχει μία ροή. Υπάρχει μόνο αυτό που ζεις και που από τη μία μεριά είναι σκοτεινό και δυσοίωνο, μια δυστοπία, από την άλλη είναι η πραγματική ζωή, αυτό το κάθε μέρα, που το επιμελείσαι, το φροντίζεις. Το φαγητό, το διάβασμα, ο καιρός έξω από το παράθυρο, τα ωραία λουλούδια, οι φίλοι, οι επικοινωνίες οι συζητήσεις, τα ενδιαφέροντα πάνω απ’ όλα, η δύναμη των ιδεών που δεν σταματάει να υπάρχει και που καταφέρνει να εξακτινωθεί πέρα από χρόνο. Επομένως υπάρχουν οι δύο πλευρές και η ζωή είναι αυτή που κερδίζει την καθημερινότητα, οπότε αυτός ο συμπαγής όγκος του φόβου μένει εκεί, παγωμένος και παγιωμένος και σου επιτρέπει να ζήσεις αυτό που ζεις. Πιο πέρα, σηκώνοντας το βλέμμα, η ανυπαρξία είναι το πιο ρεαλιστικό… Είναι λίγο αστείο βέβαια, καμία ανυπαρξία δεν είναι ρεαλιστική, παρά μόνο άμα τη βλέπεις απ’ έξω και εγώ τη βλέπω από πολύ κοντά πια.”
Βιογραφικό
Η Μυρσίνη Ζορμπά διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού, ευρωβουλευτής πρώτη διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και εκδότρια (εκδόσεις «Οδυσσέας» 1973-1992).
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949, σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1968-1972)και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στη Φιλοσοφία του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Ρώμης ως υπότροφος της Ιταλικής Κυβέρνησης (1973-74). Δίδαξε θεωρία και πολιτική του πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1992-1995 και 2005-2007) και στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (2006-2012).
Ίδρυσε την εθελοντική οργάνωση «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» (2004) με ιδιαίτερη δραστηριότητα στα προσφυγόπουλα, για τα οποία δημιούργησε και το πρώτο σχολείο το καλοκαίρι του 2015. Το 2022 το Πανεπιστήμιο Ρώμης La Sapienza την τίμησε ως διακεκριμένη απόφοιτό του και έδωσε το όνομά της στο Laboratorio di Studi Neogreci του Τμήματος Ευρωπαϊκών, Αμερικανικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών.
Αντιστάθηκε στη δικτατορία ως μέλος του ΠΑΜ, της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων και της πρώτης έκδοσης του Αντί. Υπήρξε συνιδρύτρια του εκδοτικού οίκου Οδυσσέας (1973), μετέφρασε και έκανε γνωστά στην Ελλάδα τα έργα του Γκράμσι. Στη Μεταπολίτευση ήταν μέλος του ΚΚΕ εσωτερικού, της Κ.Ε. της ΕΑΡ (1987) και της κίνησης «Πολιτεία».
Το 2000-2004 εξελέγη μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με το ΠΑΣΟΚ, και συμμετείχε στην Ευρωπαϊκή Σοσιαλιστική Ομάδα και στην Επιτροπή Πολιτισμού του Ευρωκοινοβουλίου. Το 2009-2015 διαδέχτηκε τον Νίκο Θέμελη ως διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Το 2018 κλήθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα να αναλάβει Υπουργός Πολιτισμού.
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έκανε την εξής ανάρτηση στο twitter για την απώλεια της Μυρσίνης Ζορμπά.
«Η Μυρσίνη Ζορμπά υπήρξε μια δραστήρια προσωπικότητα, με δράση μισού αιώνα στον χώρο του πολιτισμού και με σαφές στίγμα στη δημόσια ζωή. Ως συνιδρύτρια του εκδοτικού οίκου ”Οδυσσέας”, σύστησε στο ελληνικό κοινό μεγάλα έργα της παγκόσμιας γραμματολογίας, αλλά και μορφές του δυτικού μαρξισμού. Ως επίμονη μεταφράστρια η ίδια, ξεχώρισε με την εργασία της στην Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Μάριο Βίττι. Αλλά και ως πρώτη διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου συνέβαλε στη μορφοποίηση των κρατικών πολιτικών στον τομέα αυτόν.
Στην πολιτική υπηρέτησε με προσήλωση τις ιδέες της. Ιδέες και πρακτικές ριζικά αντίθετες με εκείνες που πρεσβεύει η παράταξή μου και εγώ προσωπικά. Αυτές οι διαφωνίες μας, ωστόσο, δεν με εμποδίζουν να αναγνωρίσω τη συνέπειά της. Ούτε, προφανώς, μετριάζουν την εκτίμησή μου για το συγκλονιστικό κείμενο το οποίο κατέθεσε, ενώ έφευγε. Με λόγια ποτισμένα από τη συγκυρία. Συνεπώς ανυπόκριτα και ειλικρινή. Αλλά και χρήσιμα για όλους, καθώς με τον δικό τους τρόπο, δίνουν στα πράγματα που μας περιβάλλουν το βάρος που τελικά έχουν. Στους δικούς της ανθρώπους απευθύνω ειλικρινή συλλυπητήρια».
Συλλυπητήριο μήνυμα της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την απώλεια της Μυρσίνης Ζορμπά
Πληροφορούμενη την απώλεια της Μυρσίνης Ζορμπά, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η πίστη μας στον εκσυγχρονισμό του κράτους ήταν κοινή με τη Μυρσίνη Ζορμπά, στην πολιτική μας αφετηρία. Η ενασχόλησή μας με τον Πολιτισμό και τη Πολιτική μας οδήγησε, εντέλει, σε διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. Την γνώρισα ως διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου το οποίο αγάπησε ιδιαίτερα και υπηρέτησε με αφοσίωση. Η δράση της για τα δικαιώματα των παιδιών, αναγνωρίστηκε και επαινέθηκε. Ανθρώπινα, είναι συνταρακτικός ο αποχαιρετισμός στη ζωή μιας γυναίκας που γνωρίζει ότι πλησιάζει στο τέλος, γράφοντας στο τελευταίο της κείμενο «Η λέξη που ταιριάζει σε αυτόν τον σύντομο ορίζοντά μου είναι η ανυπαρξία». Την αποχαιρετούμε με συγκίνηση και σεβασμό. Ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους φίλους της».
Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης έκανε την εξής δήλωση:
«Η συμβολή της Μυρσίνης Ζορμπά στον πολιτισμό και ιδίως στον χώρο του βιβλίου ήταν διαχρονική και αναγνωρισμένη, όπως και η δράση της για την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών. Συμμεριζόμαστε απόλυτα την πίστη της ότι η ισότιμη πρόσβαση στην τέχνη και τον πολιτισμό συμβάλλει στην άρση των κοινωνικών ανισοτήτων. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους της και στην πολιτική της οικογένεια».
Το συλλυπητήριο μήνυμα του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
«Αποχαιρετούμε με οδύνη τη Μυρσίνη Ζορμπά.Η πολυσχιδής προσωπικότητά της ξεδιπλώθηκε σε πολλές εκφάνσεις του δημόσιου βίου» αναφέρει στο συλλυπητηριο μήνυμά του το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.
«Ανέπτυξε ενεργό δράση κατά της δικτατορίας ως μέλος του ΠΑΜ.Διετέλεσε πρώτη διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ και ιδρυτικό μέλοςτης εθελοντικής οργάνωσης «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού». Οι επιστημονικές της δημοσιεύσεις θα αποτελέσουν πολύτιμη παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Εκφράζουμε στην οικογένειά της τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια» καταλήγει η ανακοίνωση.
Newsroom – ΑΠΕ-ΜΠΕ
