Η μαζική φυγή Ρώσων μετά το διάγγελμα Πούτιν και τη μερική επιστράτευση, οι μαζικές κινητοποιήσεις στο Ιράν με αφορμή τον θάνατο της 22χρονης Κούρδισσας Μαχσά Αμινί στις 16 Σεπτεμβρίου, μετά τη σύλληψή της από το «Τμήμα Ηθών» για «ακατάλληλη ένδυση» και οι πρόωρες εκλογές στην Ιταλία την Κυριακή είναι μερικά από τα βασικά θέματα στον διεθνή Τύπο.
Στη Ρωσία: Η κίνηση ρωσικών αυτοκινήτων που κατευθύνονται στα σύνορα με τη Φινλανδία έχει αυξηθεί σημαντικά από το βράδυ της Τετάρτης και χθες, αλλά είναι υπό έλεγχο, όπως ανακοίνωσε η φινλανδική συνοριοφυλακή αναφέρει το BBC. Στο συνοριακό πέρασμα Βααλίμα, που απέχει περίπου τρεις ώρες οδήγηση από τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας, την Αγία Πετρούπολη, τρεις λωρίδες αυτοκινήτων εκτείνονταν η καθεμία για περίπου μισό χιλιόμετρο. Το πέρασμα είναι ένα από τα εννέα στα σύνορα της Φινλανδίας με τη Ρωσία, τα οποία συνολικά έχουν μήκος 1.300 χιλιομέτρα. Ο υπουργός Αμυνας Αντι Καϊκόνεν δήλωσε ότι η Φινλανδία παρακολουθεί στενά την κατάσταση στη γειτονική της χώρα μετά τη διαταγή του Πούτιν την Τετάρτη για μερική επιστράτευση, για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Ρωσία χλεύασε τις αναφορές για μαζική έξοδο ως υπερβολικές.
Η ανακοίνωση του Πούτιν, η οποία έγινε σε τηλεοπτικό διάγγελμα νωρίς το πρωί προχθές, προκάλεσε φόβους ότι ορισμένοι άνδρες σε στρατεύσιμη ηλικία δεν θα μπορούσαν να φύγουν από τη Ρωσία. Οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων από τη Μόσχα εκτοξεύτηκαν πάνω από τα 5.000 δολάρια για πτήσεις χωρίς επιστροφή προς τις πλησιέστερες τοποθεσίες του εξωτερικού, με τα περισσότερα να έχουν εξαντληθεί για τις επόμενες ημέρες.
Στο μεταξύ, σε αντιπολεμικές διαδηλώσεις σε 38 ρωσικές πόλεις συνελήφθησαν περισσότερα από 1.300 άτομα, ενώ πολύ περισσότερες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας έχουν προγραμματιστεί για το Σαββατοκύριακο. Ορισμένοι από τους συλληφθέντες είχαν διαταχθεί να παρουσιαστούν στα στρατολογικά γραφεία χθες, την πρώτη πλήρη ημέρα της επιστράτευσης, που έχει ως στόχο να προσέλθουν στον στρατό περίπου 300.000 άνδρες.
Η «Novaya Gazeta», μια ανεξάρτητη ρωσική εφημερίδα που πλέον λειτουργεί παράνομα μετά το κλείσιμο από τον Πούτιν της έντυπης έκδοσής της, αποκάλυψε χθες, επικαλούμενη αξιωματούχο της ρωσικής κυβέρνησης, ότι το πραγματικό σχέδιο είναι η επιστράτευση ενός εκατομμυρίου ανθρώπων. Η πηγή είπε στην εφημερίδα πως μια απόρρητη έβδομη παράγραφος του διατάγματος, που υπέγραψε χθες ο Πούτιν, επιτρέπει στο ρωσικό υπουργείο Αμυνας να επιστρατεύσει ένα εκατομμύριο Ρώσους. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ο αριθμός διορθώθηκε αρκετές φορές και στο τέλος κατέληξαν στο ένα εκατομμύριο».
Στο Ιράν: «Ο Ραϊσί δεσμεύεται για εξονυχιστική έρευνα σχετικά με τον θάνατο της Μαχσά Αμινί» αναφέρει ο Guardian. Για πρώτη φορά από την έναρξη των διαδηλώσεων στο Ιράν ο πρόεδρος της χώρας πήρε θέση λέγοντας ότι ο θάνατος της 22χρονης Αμινί από τις αστυνομικές δυνάμεις θα διερευνηθεί ενδελεχώς, ενώ κατέκρινε τη Δύση για «διπλά στάνταρντ» σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στο περιθώριο της Γ.Σ του ΟΗΕ και εν μέσω παγκόσμιας κατακραυγής ο Εμπραϊμ Ραϊσί δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι οι συνθήκες θανάτου της Μαχσά Αμινί θα ερευνηθούν. Στο μεταξύ, χαρακτήρα γενικευμένης κοινωνικής εξέγερσης παίρνουν οι διαδηλώσεις που μαίνονται στην πρωτεύουσα και δεκάδες ακόμα πόλεις του Ιράν, οι οποίες έχουν προκαλέσει – ως αργά χθες το βράδυ – τον θάνατο τουλάχιστον 12 ανθρώπων (31, σύμφωνα με την οργάνωση Iran Human Rights), τόσο διαδηλωτών όσο και μελών των δυνάμεων καταστολής, ενώ αστυνομικά τμήματα και άλλα κυβερνητικά κτίρια έχουν πολιορκηθεί και, σε ορισμένες περιπτώσεις, πυρποληθεί. Ετσι, φαίνεται πως ο θάνατος της 22χρονης Κούρδισσας Μαχσά Αμινί στις 16 Σεπτεμβρίου, μετά τη σύλληψή της από το «Τμήμα Ηθών» της αστυνομίας του αντιδραστικού και θεοκρατικού καθεστώτος των αγιατολάδων για «απρεπή ένδυση», λειτουργεί ως καταλύτης που προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις και φέρνει ορμητικά στο προσκήνιο τα σωρευμένα προβλήματα εκατομμυρίων κατοίκων της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Πρώτα απ’ όλα, φυσικά, των γυναικών, οι οποίες έχουν σαφώς περισσότερους λόγους να αισθάνονται καταπιεσμένες και να αναζητούν την αφορμή να εξεγερθούν. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές από τις διαδηλώτριες – όπως έχει αποτυπωθεί σε βίντεο τα οποία έχουν γίνει viral, με δεκάδες χιλιάδες αναπαραγωγές – επιλέγουν να κάψουν τις μαντίλες τους ή να κόψουν τα μαλλιά τους δημοσίως, διαμηνύοντας προς το καθεστώς και τις δυνάμεις του ότι έχουν σπάσει το φράγμα του φόβου. Την ίδια στιγμή, οι άντρες – στη συντριπτική τους πλειονότητα νέοι – που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας δεν διστάζουν να συγκρουστούν με την αστυνομία, αλλά και τους παρακρατικούς, όπως η οργάνωση Μπασίτζ.
Σε αυτό το φόντο η σημερινή ημέρα θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμη. Και αυτό διότι έχει προγραμματιστεί μεγάλη συγκέντρωση των υποστηρικτών του καθεστώτος και του ισλαμικού νόμου, που κάθε άλλο παρά αμελητέα δύναμη μπορούν να θεωρηθούν στο Ιράν. Πολύ περισσότερο καθώς έχουν προηγηθεί εμπρηστικά καλέσματα από σκληροπυρηνικές φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, όπως της «Kayhan», η οποία έγραψε χθες ότι «η βούληση του λαού του Ιράν είναι αυτή: Μη λυπηθείτε τους εγκληματίες».
Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν χθες κυρώσεις εις βάρος του «Τμήματος Ηθών» και του υπουργού Πληροφοριών του Ιράν, ενώ και η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ, έκανε λόγο για «προσβολή στην ανθρωπότητα» και δεσμεύτηκε να φέρει το θέμα στο συμβούλιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ αναφέρει το Politico.
Για παλαιστινιακό: Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Γιαΐρ Λαπίντ, κάλεσε χθες για μια λύση δύο κρατών στο ζήτημα της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, που μαίνεται επί δεκαετίες αναφέρει ο Guardian. Η αναφορά του Λαπίντ στη λύση των δύο κρατών κατά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών – η πρώτη από ισραηλινό ηγέτη εδώ και χρόνια – απηχεί την υποστήριξη του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, προς το Ισραήλ τον Αύγουστο για την πρόταση, που ήταν αδρανής εδώ και καιρό. «Μια συμφωνία με τους Παλαιστίνιους, βασισμένη σε δύο κράτη για δύο λαούς, είναι το σωστό για την ασφάλεια του Ισραήλ, για την οικονομία του Ισραήλ και για το μέλλον των παιδιών μας», είπε ο ισραηλινός πρωθυπουργός.
Στην Ιταλία: Παρά το γεγονός ότι η Τζόρτζια Μελόνι και ο (ακρο)δεξιός συνασπισμός που έχει συγκροτήσει με τους Ματέο Σαλβίνι και Σίλβιο Μπερλουσκόνι παραμένουν φαβορί για την επικράτηση και τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που δεν αποκλείεται να αλλάξουν τα δεδομένα, προς κάθε κατεύθυνση: είτε μετατρέποντας τη νίκη του συγκεκριμένου στρατοπέδου σε θρίαμβο, με την κατάκτηση της πλειοψηφίας των δύο τρίτων, είτε ψαλιδίζοντας την έκτασή της είτε, στην πιο ακραία περίπτωση, δίνοντας την πρωτιά στους Δημοκρατικούς και τους πιθανούς συμμάχους τους σχολιάζουν οι FT ενόψει των εκλογών της Κυριακής.
Στους παράγοντες της αβεβαιότητας προστίθενται τρία σημαντικά στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι οι δημοσκοπήσεις έχουν πάψει να γίνονται δημοσίως γνωστές μετά τις 9 Σεπτεμβρίου και το δεύτερο ότι μεγάλο ποσοστό των Ιταλών εξακολουθεί να δηλώνει αναποφάσιστο αναφορικά με το τι θα ψηφίσει. Ετσι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι τελικώς όλα θα κριθούν πάνω από την κάλπη – ενώ άλλοι θεωρούν ότι αυτή ειδικά τη φορά, είναι ο ιταλικός Νότος που θα καθορίσει το αποτέλεσμα και θα βγάλει την επόμενη κυβέρνηση.
Υπάρχει, όμως, ένα ακόμη στοιχείο που αποτελεί «νεωτερισμό» αυτής της κρίσιμης αναμέτρησης και δυσκολεύει τους δημοσκόπους και τα επιτελεία να καταλήξουν σε ασφαλείς προβλέψεις. Κι αυτό δεν είναι άλλο από τη σημαντική μείωση του αριθμού των εδρών τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία – από 630 στις 400 και από 315 στις 200 αντιστοίχως – που καθιστά πιο εύκολη την αλλαγή των συσχετισμών και ισορροπιών. Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι οι κάλπες πρόκειται να ανοίξουν στις 7 το πρωί και να κλείσουν στις 11 το βράδυ τοπική ώρα, ενώ τα πλήρη αποτελέσματα δεν αναμένεται να γίνουν γνωστά πριν από το πρωί της Δευτέρας.
Στο μεταξύ, αξιωματούχοι προετοιμάζουν με πυρετώδεις ρυθμούς τις νέες προβλέψεις για την ανάπτυξη, το χρέος αλλά και το έλλειμμα, στο πλαίσιο του προσχεδίου του προϋπολογισμού που θα πρέπει να δημοσιευθεί από την απερχόμενη κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι. Οι προβλέψεις δείχνουν πως η οικονομία θα αναπτυχθεί μόλις 1% την επόμενη χρονιά, λιγότερο δηλαδή από το μισό του 2,4% που ήταν η πρόβλεψη του Απριλίου. Η πρόβλεψη για χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης θα έχει αρνητική επίδραση και αυτό θα εντείνει τις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει η δεξιά συμμαχία, η οποία είναι πιθανόν να σχηματιστεί τις επόμενες εβδομάδες μετά τις εκλογές. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, μια τέτοια προοπτική παραμένει μακριά από την ομοφωνία που επικρατεί σχετικά με το πόσο άσχημα μπορεί πράγματι να πάει ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας.
Έρευνα που πραγματοποίησε το Bloomberg και στην οποία συμμετείχαν 34 οικονομολόγοι, καταλήγει στο συμπέρασμα πως η οικονομία της Ιταλίας θα αναπτυχθεί 0,4% το επόμενο έτος, επιβραδύνοντας από το 3,3% το 2022. Ο κ. Ντράγκι αλλά και ο υπουργός Οικονομικών Ντανιέλε Φράνκο έχουν διαμηνύσει τις τελευταίες εβδομάδες πως για την ώρα η Ιταλία μπορεί να αποφύγει την οικονομική συρρίκνωση. Επίσης, ο κ. Ντράγκι τόνισε πως τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα που ενισχύθηκαν εν μέρει και από τον καλπάζοντα πληθωρισμό έχουν δώσει μια μικρή ώθηση στα δημόσια οικονομικά. Αυτό ίσως θα δώσει άνεση στη νέα κυβέρνηση, η οποία θα αντιμετωπίσει την επιδείνωση της οικονομικής προοπτικής μαζί με την αβεβαιότητα.
Σύμφωνα πάντως με χθεσινό δημοσίευμα των FT δεν αποκλείεται το σενάριο μιας «συνέχειας» της ιταλικής πολιτικής του Ντράγκι στην οικονομία με την Μελόνι να ζητά από τον Ντανιέλε Φράνκο να γίνει ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησής της.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
