«Ήταν λες κι είχε ξυπνήσει μια μέρα και είχε ανακαλύψει ότι όλα αυτά ήταν γεγονότα που πάντα ήξερε, ίσως μέσω μιας παθητικής, σχεδόν ωσμωτικής διαδικασίας (σ. 339)».
Η ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας σε μια μεγάλη, φιλόδοξη αφήγηση. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας το 1944, ένας αιματηρός αγώνας έχει ξεκινήσει για το ποια πλευρά θα επικρατήσει. Άνθρωποι όλων των πεποιθήσεων ενώνονται στο τεράστιο συλλαλητήριο του Δεκέμβρη, λίγο πριν από το εμφύλιο αιματοκύλισμα. Δεκαετίες μετά, το 1995, ένας νεαρός φοιτητής θα επισκεφτεί την οικογένεια της φίλης του και θα συνειδητοποιήσει ότι το παρελθόν συνεχίζει να επηρεάζει τα πάντα. Το 2015 ένας άλλος Εμφύλιος κυριαρχεί λίγο πριν από το δημοψήφισμα. Η Ιστορία παρασύρει τα πάντα στο διάβα της και τα πρόσωπα βουλιάζουν απελπισμένα μέσα της. Τρεις χρονικές στιγμές ξετυλίγονται, σ’ έναν ιδιωτικό και συλλογικό χάρτη από αλλεπάλληλες ψηφίδες που η μία συνδέεται με την άλλη.
Ο Κώστας Καλτσάς έγραψε αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα στα αγγλικά. Με ήρεμη και ψύχραιμη ματιά παρατηρεί τους προβληματισμούς, τις αβεβαιότητες και τις ανησυχίες, τις αιώνιες διαμάχες και συγκρούσεις. Η σκόνη της Ιστορίας καταπλακώνει τα πάντα γύρω της, καθοριστική πρωταγωνίστρια του βιβλίου. Οι τρόποι αφήγησης εναλλάσσονται με ποικίλες λογοτεχνικές αναφορές και κλεισίματα του ματιού σε άλλους συγγραφείς, αποτυπώνοντας το πέρασμα του χρόνου και την αλλαγή των μέσων εξιστόρησης και επικοινωνίας. Ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με θέμα πάντα επίκαιρο.
«Όπου κι αν κοιτούσε πλέον, αυτά τα πτώματα ήταν το μόνο που μπορούσε να δει, να κείτονται κάτω από τα άσπρα σεντόνια, τα πρόσωπά τους εκτεθειμένα και χλωμά, λες και τα σεντόνια τα ξάσπριζαν κι αυτά· και το μόνο που διαισθανόταν ήταν εκνευρισμός, καχυποψία, αναβρασμός και ανησυχία, που πρωτύτερα κρύβονταν πίσω από τις σημαίες που ανέμιζαν, τους χαρούμενους θορύβους (σ. 161)».
Το μυθιστόρημα «Νικήτρια σκόνη» του Κώστα Καλτσά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση Γιώργου Μαραγκού.
Κώστας Μοστράτος
