«Ξέρεις… Οι παράξενοι ήχοι που ακούμε αργά τη νύχτα είναι η τελευταία αρκούδα του δάσους που σκαρφαλώνει στο μπαλκόνι και βολεύεται κόντρα στο παντζούρι. Λες και φυλάει σκοπιά» (σ. 22).
Ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της σύγχρονης Ιστορίας συμπυκνώνεται σε μια νουβέλα. Δύο αδέλφια εγκαταλείπονται από τον πατέρα τους σε μικρή ηλικία, γεγονός που σε συνδυασμό με τη διάφανη και θολή φιγούρα της μάνας τούς σημαδεύει ανεπανόρθωτα. Οι μετέπειτα πορείες τους είναι τελείως διαφορετικές. Ο μεγάλος, ο Νίκος, μετονομάζεται σε Νικηφόρος, εισδύει σε φασιστικές οργανώσεις και πηγαίνει ως μέλος της Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς στη Βοσνία για να υπηρετήσει τα «πατριωτικά» του πιστεύω -όπως θεωρεί ο ίδιος-, για να συμμετάσχει στον πόλεμο της ορθοδοξίας έναντι του μουσουλμανικού στοιχείου. Ο μικρότερος και αφηγητής της ιστορίας, ο Θοδωρής, ακολουθεί σπουδές στη Χημεία και πηγαίνει αργότερα στο εξωτερικό, πάντα όμως ξέροντας ότι η τελευταία αρκούδα του δάσους παραφυλάει κρυμμένη κάπου εκεί κοντά, απειλητική και προστατευτική ταυτόχρονα.
Ο Άκης Παπαντώνης στο νέο του βιβλίο, μετά τον βραβευμένο «Καρυότυπο» και το «Ρηχό νερό, σκιές», παρακολουθεί την ιστορία μιας οικογένειας που ταλανίζεται από απώλειες και φθοροποιά μυστικά. Τα λάθη των παλιότερων γενεών μεταβιβάζονται στις νεότερες, οι απουσίες καθίστανται ηχηρές παρουσίες, ενώ οι πόλεμοι ποικίλων μορφών συνεχώς μαίνονται γύρω τους. Όλα αυτά παραδίδονται με αξιοζήλευτη και υπαινικτική οικονομία στην αφήγηση, παράλληλα με σύντομες μαρτυρίες από τα πρακτικά του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την Πρώην Γιουγκοσλαβία.
«Όλα όσα θυμάμαι για τον πατέρα δεν είναι παρά αναμνήσεις και λόγια άλλων, που με τα χρόνια πείστηκα πως είναι δικά μου» (σ. 25).
«Η τελευταία αρκούδα του δάσους» του Άκη Παπαντώνη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη.
Κώστας Μοστράτος
