Αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κρίση βρίσκεται η ΕΕ με την αναταραχή στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας και τις επιπτώσεις σε Λιθουανία και Λετονία να θέτουνε επί τάπητας έναν νέου τύπου υβριδικό κίνδυνο στον οποίο στρατηγικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η Ρωσία . Για “υβριδική επίθεση” ενός αυταρχικού καθεστώτος στους γείτονές του, έκανε λόγο η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφερόμενη χθες στην υποστήριξη που προσφέρει η Λευκορωσία και το καθεστώς Λουκασένκο στην προώθηση χιλιάδων μεταναστών από τα σύνορα της προς το έδαφος της Πολωνίας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν έκανε τη δήλωση μετά τη συνάντησή της με τον Αμερικανό πρόεδρο, Μπάιντεν και μάλιστα προανήγγειλε ότι η ΕΕ σχεδιάζει να επεκτείνει τις κυρώσεις της κατά της Λευκορωσίας ήδη από την επόμενη εβδομάδα.
Οι δηλώσεις της Φον ντερ Λάιεν αντανακλούν ένα πολύπλοκο σχέδιο εργαλειοποίησης του σοβαρότατου μεταναστευτικού προβλήματος από την Λιθουανία και τη Ρωσία που χωρίς αυτή τίποτε δεν θα μπορούσε να κάνει ο Λουκασένκο.
«Πολλά άλλα αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιήθηκαν ως κόμβοι για να στείλουν ανθρώπους από τη Συρία, από το Ιράκ, από το Αφγανιστάν στη Λευκορωσία κι από εκεί στα ευρωπαϊκά σύνορα», αποκάλυψε για το θέμα ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Ο ύπατος εκπρόσωπος σημείωσε ότι Ιρακινοί, οι οποίοι έρχονταν κυρίως από το Κουρδιστάν, μεταφέρονταν από τη Βαγδάτη στο Μινσκ και από το Μινσκ στα σύνορα της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Συμπλήρωσε ότι εξήγησε στις ιρακινές αρχές τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν οι πολίτες και εν συνεχεία εκείνες σταμάτησαν τις πτήσεις προς το Μινσκ.
Ωστόσο, ακόμη κι αν οι ιρακινές αερογραμμές σταμάτησαν, δεν συνέβη το ίδιο με μικρότερες εταιρείες που «πετούσαν από τη Βαγδάτη και ξαφνικά από πολλά άλλα αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή», υπογράμμισε ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Η κρίση των μεταναστών στα σύνορα της Λιθουανίας με τη Πολωνία έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι, άρχισε να κορυφώνεται στην αρχή του Οκτωβρίου αλλά από την περασμένη Τρίτη μεταβλήθηκε σε μείζονα κρίση που απειλεί την ασφάλεια των ευρωπαικών συνόρων . Οι πρόσφυγες που βρίσκονται στα πολωνικά σύνορα είναι χιλιάδες και έχουν διασκορπιστεί με αυτοσχέδιους καταυλισμού σε μήκος πολλών χιλιομέτρων. Από εκεί με τη βοήθεια των κρατικών αρχών του Μινσκ αναζητούν τρόπους να περάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος (ΕΕ), ωστόσο βρίσκονται αντιμέτωποι με δακρυγόνα και βίαιη απώθηση από τις πολωνικές αρχές.
Ενώ λοιπόν οι αρχές του Μινσκ προωθούν συνεχώς την προσφυγική ροή προς τα σύνορα με την Πολωνία, οι πολωνικές αρχές αρνούνται να δώσουν μια υποτυπώδη αναφορά της κατάστασης στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, τόνισε ότι η Λιθουανία και η Λετονία, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), βοήθησαν τους ανθρώπους που έφτασαν στα σύνορά τους με υπεύθυνο και ανθρώπινο τρόπο. Ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο με την Πολωνία, που δεν δέχεται την ευρωπαϊκή βοήθεια και δεν υπάρχει εικόνα ούτε διαφάνεια για το τι ακριβώς συμβαίνει εκεί.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ταντέους Μοραβιέτσκι κατήγγειλε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν βρίσκεται πίσω από την κίνηση του Λευκορώσου προέδρου Λουκασένκο να προωθεί μετανάστες στα σύνορα της Πολωνίας και πρόσθεσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος χρησιμοποιεί τη Λευκορωσία για να «ανοικοδομήσει τη ρωσική αυτοκρατορία», ενώ η Γερμανίδα καγκελάριος ‘Ανγκελα Μέρκελ ζήτησε από τον Πούτιν να παρέμβει σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαν, καθώς «η χρήση μεταναστών από το καθεστώς της Λευκορωσίας είναι απάνθρωπη και απαράδεκτη».
Το κλίμα πυροδότησε ακόμη περισσότερο μια άνευ προηγουμένου κίνηση της Μόσχας, καθώς ρωσικά βομβαρδιστικά Tu-22M3, που έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα, πέταξαν πάνω από τη Λευκορωσία, πραγματοποιώντας περιπολία στον εναέριο χώρο της . Σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, βοήθησαν να δοκιμαστεί το κοινό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας της Λευκορωσίας και της Ρωσίας – ένα σαφές μήνυμα προς τη Δύση.
Στις δηλώσεις του ο Πολωνός πρωθυπουργός τόνισε ότι «πρόκειται για την πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια (από την πτώση του κομουνισμού) που η ασφάλεια και η ακεραιότητα των συνόρων μας δέχονται τόσο βίαιη επίθεση. Εχουμε απέναντί μας όχι μόνο βίαιη εισβολή αλλά μια σκηνοθετημένη παράσταση, στόχος της οποίας είναι να παραβιαστούν τα σύνορά μας και να προκληθεί χάος στην Πολωνία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Και πρόσθεσε: «Πίσω από την επίθεση του Λουκασένκο βρίσκεται ο ιθύνων νους στη Μόσχα. Και αυτός είναι ο πρόεδρος Πούτιν».
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι η ΕΕ μπορεί να τερματίσει την κρίση πληρώνοντας τη Λευκορωσία να κρατήσει τους μετανάστες μακριά από τα πολωνικά σύνορα. Επικαλέστηκε μάλιστα τη συμφωνία του 2016 μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας, βάσει της οποίας η ΕΕ έδωσε 1,5 δισ. ευρώ στην Τουρκία προκειμένου να συντηρήσει τους καταυλισμούς όπου φιλοξενούνται περίπου τρία εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες.
Η Πολωνία έχει καταγράψει περισσότερες από 30.000 παράνομες απόπειρες μεταναστών να περάσουν τα σύνορά της τους τελευταίους τρεις μήνες σε σύγκριση με μόλις 120 για όλο το 2020. Η κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση να ζητήσει βοήθεια από τη Frontex, την υπηρεσία συνόρων της ΕΕ, η οποία εδρεύει στη Βαρσοβία.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ επισκέφθηκε χθες τη Βαρσοβία και δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να σκεφτεί αν είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει την κατασκευή φραχτών για να βοηθήσει χώρες σαν τη Λιθουανία να προστατεύσουν τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης απέναντι στην «υβριδική επίθεση» της Λευκορωσίας.
