«Θα πρέπει να συνενώσω ζωές από διαφορετικές εποχές για να γιατρέψω τους νεκρούς και να συνδεθώ μαζί τους, σε πορεία ανάστροφη της δικής μου φυγής (σ. 83)».
Ο αδελφός του Θησέα αυτοκτονεί με ένα σχοινί σε ηλικία 33 ετών. Την επόμενη χρονιά η μητέρα του πεθαίνει την ημέρα γενεθλίων του αδελφού. Δεκατρία χρόνια μετά και αφού έχει πεθάνει και ο πατέρας, ο Θησέας αλλάζει χώρα, πηγαίνει από τα Δυτικά στα Ανατολικά, σε μια προσπάθεια να σβήσει το παρελθόν, να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Όμως το σώμα του επαναστατεί, ο ίδιος καταρρέει. Επιστολές και χαρτιά από το μακρινό παρελθόν αποδεικνύουν ότι ο τρόμος μπορεί να είναι γενεαλογικός. Μια εποχή ευημερίας που καταλήγει στην κρίση του σήμερα, τραγικά λάθη, κακώς σχεδιασμένες συμφωνίες, ξαφνικοί θάνατοι και αυτοκτονίες φανερώνουν ότι τίποτα ποτέ δεν είναι τυχαίο, το τραύμα αποτυπώνεται στην ύλη, μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.
Ο Καμίγ ντε Τολεντό σε αυτό το περίτεχνο υβριδικό μυθιστόρημα –υποψήφιο για το βραβείο Goncourt- προσπαθεί να απαντήσει στα ερωτήματα «ποιος φονεύει τον άνθρωπο που αυτοκτονεί» και «ποια ιστορία καλείται ν’ αφηγηθεί αυτός που επιβιώνει» (σ. 135). Με εκκίνηση την τραγωδία στο δικό του περιβάλλον αναμοχλεύει τους μηχανισμούς που μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοκτονία, ξεπερνώντας τα όρια του κοινωνικού γεγονότος και της έννοιας της ελεύθερης βούλησης. Ο Τολεντό ανατρέχει βαθιά στο παρελθόν και βρίσκει μια τροχιά αλυσιδωτών αντιδράσεων, καταλήγοντας στο ότι «δεν είμαστε ελεύθεροι, παριστάνουμε απλώς ότι πιστεύουμε στην ελευθερία» (σ. 283).
«Ο αδερφός που απομένει σαπίζει όρθιος· έκανε το λάθος να θεωρήσει τους δικούς του εκτός· μέσα στα φέρετρα όπου τους άφησε, στο βάθος ενός απόμακρου τάφου, σε επικλινές νεκροταφείο στις όχθες μιας λίμνης που κυκλώνουν μέτρια βουνά, κοντά στα ελβετικά σύνορα, ενώ εκείνοι βρίσκονται εκεί, στο νερό του σώματός του, μέσα στα κόκαλά του (σ. 88)».
Το «Θησέας, μια δεύτερη ζωή» του Καμίγ ντε Τολεντό κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός σε μετάφραση Σπύρου Γιανναρά.
Κώστας Μοστράτος
